Το όραμα του Δεινοκράτη και τα θέματα της κλίμακας
Ο τύμβος στον λόφο Καστά περιέχει έναν τάφο.
Είχε κατασκευαστεί στο να είναι επίσης ένα μνημείο.
Και για μια σύντομη περίοδο, λειτούργησε επίσης ως ναός.
Πριν από το αρχιτεκτονικό θαύμα του Δεινοκράτη για σύντομο διάστημα , ένας άλλος ναός στάθηκε εκεί που περιείχε πρότερα έναν τάφο.
Και εδώ είναι όπου αρχίζει η ιστορία της συναρπαστικής μεταμόρφωσης.
Πρόκειται για τον θάνατο των δύο εξαιρετικών ατόμων, και λαμβάνει χώρα σε μια ταραγμένη εποχή της Ελληνικής ιστορίας.Ένα από αυτά τα άτομα είναι μια προσωπικότητα μοναδική στην ιστορία της ανθρωπότητας, ο Μέγας Αλέξανδρος.
Ο άλλος είναι ο αναπληρωτής του, ΕΤΑΙΡΟΣ και ΧΙΛΙΑΡΧΟΣ, ο παιδικός του φίλος Ηφαιστίωνας.
Ο Δεινοκράτης ο, αρχιτέκτονας της αυτοκρατορίας του Αλεξάνδρου, πήρε εντολή να κατασκευάσει το μνημείο στην Αμφίπολη, μετά τον θάνατο του Ηφαιστίωνας τον Νοέμβριο του 324 π.Χ. στα Εκβάτανα
Σχεδίασε ένα σύστημα μνημείων γύρω από τον λόφο Καστά .
Ένα εκ των οποίων ήταν και ο τάφος, μνημείο και ο ναός στο λόφο Καστά, για τον Ηφαιστίωνα.
Για το κοντινό λόφο, που σήμερα ονομάζουν 133 ο Δεινοκράτης οραματίστηκε στα τέλη του 324 π.Χ. (και βεβαίως πριν τον θάνατο του Αλεξάνδρου ) ένα μνημείο και ενδεχόμενη ταφή
για να τοποθετηθεί ο Αλέξανδρος ΙΙΙ εν καιρώ.
Μεταξύ αυτών των δύο, αυτός ήθελε μια «σήμανση» για ολόκληρο το σύστημα των μνημείων, το «ΣHMA», και για αυτό είχε κάνει το λιοντάρι της Αμφίπολης.
Δεν έχει σχεδιαστεί, το μεγάλο λιοντάρι της Αμφίπολης για αυτό το μνημείο που χτίστηκε στον λόφο Καστά .
Το λιοντάρι και η βάση του ήταν πάρα πολύ βαριά (δομικά και αισθητικά) για εκείνο το σημείο
Το λιοντάρι είχε σκοπό να στηθεί με μέτωπο προς τον, πολύ μεγάλο τότε , Ποταμό Στρυμόνα, όπως η Σφίγγα στο οροπέδιο της Γκίζας αγναντεύει τον Νείλο
Γιατί για τον Δεινοκράτη ο Νείλος ήταν ο ποταμός Στρυμόνας
Τώρα γυρνάμε στην σημασία που έχει η κλίμακα, ένας πυλώνας στην ανάλυση του συγγραφέα σε θέματα σχετικά με τον τύμβο στον λόφο Καστά .
Το σχετικό μέγεθος, για τον Δεινοκράτη (και για οποιοδήποτε αρχιτέκτονα της οποιαδήποτε περιόδου) ο λόφος Καστά σαν τύμβος για τον Ηφαιστίωνα ήταν αρκετά καλός , δεν ήταν όμως αρκετά επαρκής για τον Αλέξανδρο τον ΙΙΙ .Ο Λόφος 133 για τον Δεινοκράτη θα ταίριαζε για τον Μ. Αλέξανδρο, ένα Θεό-βασιλιά μακράν μεγαλύτερο από κάθε Αιγύπτιο Φαραώ.
Αυτή η πρόταση είναι θεμελιώδης κατά την άποψη αυτού του συγγραφέα .
Ο Λόφος Καστά υπό αυτόν τον όρο δεν θα μπορούσε να είναι αρκετά μεγάλος για να φιλοξενήσει δύο.
Στον πιθανό και αρχικό σχεδιασμό του Δεινοκράτη , ο λόφος Καστά και ο λόφος 133 ήταν δύο μέλη συνδεδεμένα με πολλαπλούς τρόπους.
Ένας τρόπος που κάποιος διακρίνει την σύνδεση είναι ο συμβολισμός Ανατολή- Δύση κάτι που δείχνει με την κίνηση του το άρμα στο μωσαϊκό της αίθουσας #2 του τάφου, στην αίθουσα ομφαλού του ναού με τον 15 μέτρα μακρύ διάδρομο.
Εξωτερικά στον περιβάλλοντα χώρο , στο πλαίσιο ενός ιερού τοπίου,(που θα περιελάβανε τον λόφο Καστά και τον λόφο 133) μια πρόσβαση πεζών υπήρχε για να συνδέει το δύο αναχώματα, με ενδεχομένως να έχει οριστεί μια άλλη πρόσβαση για μελλοντικούς ναούς (ναός της Αρτέμιδος Ταυροπόλου δόμους του οποίου βρήκαν οι Μίλλερ και πιθανά έχουν χρησιμοποιήσει ως βάση του σημερινού Λέοντα της Αμφίπολης ) και για τελετουργικούς δημόσιους χώρους, κάτι που θα περιλαμβάνει διευρυμένη την μητροπολιτική περιοχή της Αμφίπολης και θα αποτελούσε τη βάση του αστικού σχεδιασμού από τον Δεινοκράτη ,της ευρύτερης περιοχής .
Οι Millers πρέπει να είχαν σκοντάψει επάνω σε μερικά από αυτά τα μέρη που προβλεπόταν για μια τέτοια κατασκευή με μπλοκ.
Η «Σκέψη» του Δεινοκράτους – Φανταστική απόδοση ΑΡΧΑΙΟΓΝΩΜΩΝ
Ο Αυτοκρατορικός αρχιτέκτονας Δεινοκράτης ασφαλώς και θα είχε όραμα να συνδεθούν όλα αυτά, όπως συνδεδεμένοι υπήρξαν, οι δύο στενοί φίλοι, ο Αλέξανδρος ΙΙΙ και ο Ηφαιστίωνας, ο οποίος ενταφιάστηκε τελικά σε ένα μοναδικό χώρο.
Και πάλι γυρίζουμε στο θέμα της κλίμακας .
Η περιοχή της Αμφίπολης ήταν να γίνει μεγαλύτερο κέντρο και από το Φαραωνικό συγκρότημα στην Γκίζα, για μια αυτοκρατορία (την Μακεδονική ) που υπερβαίνει κατά πολύ σε πλούτο, χωρική έκταση και πληθυσμό αυτήν των Φαραώ της Αιγύπτου. Ο Στρυμόνας ήταν ,για να είναι ο νέος Νείλος, όπως η Αμφίπολη ήταν για να είναι, το νέο κέντρο της αυτοκρατορίας του Αλεξάνδρου, μιας οικουμενικής αυτοκρατορίας που θα εκτείνεται πάνω από τη Δυτική Ασία, Βόρεια Αφρική και σχεδόν στο σύνολο της γνωστής Ευρώπης.
. Ο λόφος, που έγινε ο τύμβος ,ως μέρος μιας σφαίρας.
Ο λόφος Καστά είναι ένα ανάχωμα Βόρεια-βορειοανατολικά από την αρχαία πόλη της Αμφίπολης.
Βρίσκεται νότια – νοτιοανατολικά του λόφου 133, σε ύψωμα με μια τρέχουσα κατά προσέγγιση μορφή , ενός τετραγωνισμένου κόλουρου ( Frustum ) όγκου .
Ο λόφος Καστά περιβάλλεται από ένα επικλινές έδαφος.
Η ακριβής κλίση του εδάφους αν και δεν είναι ακριβώς γνωστή, είναι μικρή, ως αποτέλεσμα πολλών παραγόντων, φυσικού και ανθρώπινου, όμως η ακριβής τοπογραφία του λόφου κατά τη στιγμή της κατασκευής του τάφου είναι άγνωστη.
Αναμορφώνεται ο λόφος για το μνημείο κατ’ εντολή του αρχιτέκτονα ώστε να είναι ένας κύκλος. Αυτός ο κύκλος αντιπροσωπεύει την τομή μιας σφαίρας, με μια ακτίνα περίπου 220 μέτρα στο σχέδιο .
Ο Δεινοκράτης , πολύ πιθανό πλέον, ο αρχιτέκτονας του μνημείου, είχε διαμορφώσει το λόφο σε τύμβο στο πλαίσιο της Φάσης ΙΙ.
Η ακριβής έκταση των διατάσεων που έγινε η παρέμβαση είναι άγνωστη.
Η εκ νέου διαμόρφωση το προϋπάρχοντος λόφου σε ένα τύμβο ήταν, εν τούτοις, ένα θαύμα της Μηχανικής.
Είναι δε δελεαστική η ιδέα ότι ο τύμβος διαμορφώθηκε, σαν μέρος σφαίρας για να αντιπροσωπεύει μία Υδρόγειο ή τον ουρανό ,σαν αυτή που κρατούσε ο Άτλας
Προκειμένου να παραχθεί αυτό το σχήμα, ο Δεινοκράτης είχε εγκαταστήσει ένα μηχανισμό στην κορυφή του λόφου.
Απομεινάρια αυτής της κατασκευής επιζούν ακόμα και σήμερα, όπως είναι η τρύπα στο έδαφος που χρησιμοποιήθηκε για να ρυθμιστεί ως πόλος και να σχεδιαστεί ο κύκλος.
Ο τύμβος κατασκευάστηκε κυκλικός στη βάση του, έχει περίμετρο περίπου 497 μέτρα ( με διάμετρο περίπου 158 μέτρα, ή μια ακτίνα περίπου 79 μ).
Το ύψος του λόφου και η συνολική απόσταση πάνω από το έδαφος αλλά και το σχήμα έχει μεταβληθεί πολύ από την κατασκευή του τύμβου.
Φυσικά, όμως με την ανθρώπινη παρέμβαση και από φυσικούς λόγους έχει ανασχηματιστεί σημαντικά ο λόφος Καστά και ότι πληροφορίες και μηνύματα εμπεριεχόμενα σε αυτό πλέον έχουν χαθεί . Αρχαιολογικές ανασκαφές έχουν δυστυχώς συμβάλλει και μάλιστα εκτενώς στη νέα διαμόρφωση.
Έχει υπολογιστεί ότι το τελικό ύψος του τύμβου πρέπει να ήταν γύρω στα 20 μέτρα .
Η ανασκαφική ομάδα έχει διαφορετική γνώμη και υπολογίζει περίπου ύψος 26.80 μέτρα .Υπάρχουν πολλές αμφιβολίες για τέτοιο ύψος λόγω φορτώσεων του εδάφους - Ανιχνεύεται λοιπόν ένα σχέδιο που τέθηκε σε ισχύ για να μετατραπεί ένας, όχι ιδιαίτερα επιφανής ,προηγούμενος ναός μέσα σε ένα απροσδιόριστο λόφο σε ένα μνημείο εξαίσιο και εκλεπτυσμένο, γύρω στα τέλη του 324 π.Χ
Αλλά αυτή η εξαιρετική δομή αποδείχθηκε ότι έζησε λίγο.
Σε λιγότερο από ενάμιση αιώνα αργότερα σε μια μνημειώδη επιχείρηση, ολόκληρο το μνημείο, εξωτερικά αλλά και στο εσωτερικό, θάφτηκε.
Ήταν να έρθει στη ζωή και πάλι περίπου 22 αιώνες αργότερα, αφού αναστήθηκε από κα Κατερίνα Περιστέρη.
Δημήτριος Σ. Δενδρινός
iellada
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου