Σπάνιες φωτογραφίες,ο χώρος πριν το Παναθηναϊκό στάδιο

Εδώ ο αρχαίοι Έλληνες γιόρταζαν τα Παναθήναια, οι Ρωμαίοι έκαναν θηριομαχίες και οι σύγχρονοι τους Ολυμπιακούς Αγώνες.

Φωτογραφία  από το εργοτάξιο πριν από την ανακατασκευή του.. φωτ German archaiological institute..

 Το λευκό μάρμαρο μόλις έχει φθάσει σε μεγάλους όγκους από τα λατομεία της Πεντέλης και περιμένει τους εργάτες να πιάσουν δουλειά. Το χωμάτινο εργοτάξιο της φωτογραφίας σε λίγο δεν θα υπάρχει και στη θέση θα έχει οικοδομηθεί ένα λαμπρό μνημείο.Το «Καλλιμάρμαρο».

Το 1896 το Στάδιο φιλοξένησε τους πρώτους διεθνείς ολυμπιακούς αγώνες και η ανοικοδόμησή του ξεκίνησε δύο χρόνια νωρίτερα. Ωστόσο, η ιστορία του ξεκινάει από τον 4ο αιώνα π.Χ. Τότε ο χώρος του αρχαίου σταδίου ήταν μια φυσική κοιλότητα του εδάφους ανάμεσα σε δύο υψώματα γύρω από
τον ποταμό Ιλισό και τους λόφους Άγρα και Αρδηττό. Αυτό μπορούμε να το δούμε και στη φωτογραφία του 1880 πριν γίνει η διαμόρφωση του σύγχρονου Σταδίου και αποκτήσει μαρμάρινες κερκίδες....

Φωτογραφία ντοκουμέντο του  Sébah, Pascal (1823-1886)...

Τα Παναθήναια

 Το 330 – 329 π.Χ. ο Λυκούργος έχτισε το πρώτο Στάδιο, με σκοπό να πραγματοποιούνται εκεί τα δρώμενα των Παναθηναίων, της μεγαλύτερης γιορτής στην αρχαία Αθήνα.

 Ο τόπος ήταν ιδιωτικός, αλλά ο ιδιοκτήτης του ο Δεινίας τον παραχώρησε για την ανέγερση του σταδίου. Χρειάστηκαν μεγάλα χωματουργικά έργα για να μεταμορφώσουν τη χαράδρα σε αγωνιστικό χώρο.

 Αρχικά το στάδιο είχε σχήμα παραλληλόγραμμο με είσοδο από τη μία στενή πλευρά και με θέση για τους θεατές στις άλλες τρεις χωμάτινες πλευρές. 

Το Στάδιο του Ηρώδη και οι θηριομαχίες των Ρωμαίων 

Το στάδιο πήρε την τελική του μορφή το 140 μ.Χ. επί Ηρώδη του Αττικού. Οι εργασίες του Ηρώδη άλλαξαν το σχήμα του σταδίου, από την ευθύγραμμη μορφή σε πεταλόσχημη, με την προσθήκη της σφενδόνης. Επίσης, ο Ηρώδης δημιούργησε χώρο για τους θεατές με σειρές καθισμάτων από λευκό πεντελικό μάρμαρο. Το στάδιο είχε μήκος 204,07 μέτρα και πλάτος 33,35 μέτρα, ενώ πιστεύεται ότι χωρούσε 50.000 θεατές. Στους ρωμαϊκούς χρόνους το στάδιο χρησιμοποιήθηκε ως αρένα για μονομαχίες και θηριομαχίες, με την προσθήκη ενός ημικυκλικού τοίχου. Μετά την επικράτηση της χριστιανικής θρησκείας και την απαγόρευση τέτοιων βάρβαρων εκδηλώσεων, ο χώρος εγκαταλείφθηκε και ερημώθηκε. Ένα μεγάλο μέρος των υλικών του αφαιρέθηκε για να χρησιμοποιηθεί σε αθηναϊκάκτίσματα ή άλλες χρήσεις. Το 1870 ένα μεγάλο τμήμα του ξαναήρθε στην επιφάνεια με ανασκαφές που έγιναν στον χώρο....

Το «Στάδιον» το 1880 χωρίς τις μαρμάρινες κερκίδες. Δίπλα περνούσε ο Ιλισός ποταμός…....

Το Καλλιμάρμαρο στους πρώτους σύγχρονους Ολυμπιακούς Αγώνες 

Η νεώτερη αναμόρφωση του σταδίου έγινε όταν το 1894 αποφασίστηκε η τέλεση των πρώτων διεθνών σύγχρονων Ολυμπιακών Αγώνων στην Αθήνα. Η Επιτροπή Ολυμπιακών Αγώνων προγραμμάτισε την αναμαρμάρωση του αρχαίου Σταδίου με δωρεά από τον Γεώργιο Αβέρωφ, ύψους 1.000.000 δραχμών. Το σχέδιο ανακατασκευής ανατέθηκε στον Αναστάσιο Μεταξά, ο οποίος ακολούθησε «πιστά» το σχέδιο του αρχαίου μνημείου του Ηρώδη. Χρησιμοποιήθηκε λευκό πεντελικό μάρμαρο, στο οποίο οφείλει και την ονομασία «Καλλιμάρμαρο» και η χωρητικότητα του ξεπερνούσε τους 60.000 θεατές. Ωστόσο, επειδή ο χρόνος δεν επαρκούσε, τα μάρμαρα τοποθετήθηκαν μόνο στις πρώτες σειρές των κερκίδων. Το στάδιο πήρε τη σημερινή του μορφή, το 1900 με νέα έργα μαρμάρωσης. Τότε αναγέρθηκε ο ανδριάντας του Γ. Αβέρωφ στο στάδιο από τον γλύπτη Γ. Βρούτο, που σήμερα βρίσκεται δεξιά της εισόδου. Οι πρώτοι διεθνείς Ολυμπιακοί αγώνες άρχισαν στις 25 Μαρτίου και έληξαν στις 3 Απριλίου, σημειώνοντας μεγάλη επιτυχία. Τη νίκη του Μαραθωνίου, του δημοφιλέστερου των αγωνισμάτων απέσπασε ο Σπύρος Λούης. Στο Παναθηναϊκό Στάδιο ακούστηκε για πρώτη φορά και ο Ολυμπιακός Ύμνος σε στίχους του Κωστή Παλαμά και μελοποίηση του Σπύρου Σαμάρα....

Οι πρώτοι διεθνείς Ολυμπιακοί αγώνες άρχισαν στις 25 Μαρτίου και έληξαν στις 3 Απριλίου 1896. Εκεί ακούστηκε για πρώτη φορά διεθνώς ο ολυμπιακός ύμνος...

Τα περίφημα Προπύλαια 

Το 1906 την είσοδο του Παναθηναϊκού Σταδίου κοσμούσαν και Προπύλαια. Επρόκειτο για 18 κορινθιακούς κίονες σε διπλή σειρά (δέκα εμπρός και οκτώ πίσω) στο κύριο σώμα και δύο χαμηλότερες πτέρυγες με τέσσερις κορινθιακούς κίονες. Τα Προπύλαια ανεγέρθηκαν ενόψει των δεύτερων Διεθνών Ολυμπιακών Αγώνων και κατόπιν επιθυμίας του ευεργέτη Γεωργίου Αβέρωφ. Ωστόσο, τα Προπύλαια δίχασαν το κοινό. Άλλοι θεωρούσαν πως εμπόδιζαν τη θέα προς το εσωτερικό του Σταδίου και άλλοι ότι ήταν μεγαλόπρεπα και αντάξια του συνόλου. Τα Προπύλαια επιβίωσαν περισσότερο από τέσσερις δεκαετίες. Το 1947 βρίσκονταν σε κακά χάλια και άρχισαν οι διαμαρτυρίες. Το 1951 η Επιτροπή Ολυμπιακών Αγώνων αποφάσισε την κατεδάφισή τους, η οποία ολοκληρώθηκε τελικά τον Μάρτιο του 1952....

Το Στάδιο με τα Προπύλαια. Κατεδαφίστηκαν τη δεκαετία του ’50....

Η δόξα 

Από τότε το Παναθηναϊκό Στάδιο έχει φιλοξενήσει πλήθος αθλητικών και καλλιτεχνικών εκδηλώσεων. Το όνομά του είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με το παγκόσμιο ρεκόρ της μεγαλύτερης προσέλευσης θεατών σε αγώνα μπάσκετ στην ιστορία τουαθλήματος. Ο λόγος για τον αγώνα στις 4 Απριλίου του 1968, όταν η ΑΕΚ κατέκτησε το Κύπελλο Κυπελλούχων νικώντας με 89-82 τη Σλάβια Πράγας μπροστά σε 60.000 θεατές. Το 1996 έγινε η υποδοχή των Ολυμπιονικών της Ατλάντα και το 1997 φιλοξένησε την Τελετή Έναρξης του 6ου Παγκόσμιου Πρωταθλήματος Στίβου. Στους Ολυμπιακούς του 2004, έγινε ο τερματισμός του Μαραθωνίου δρόμου και η τοξοβολία. Όσον αφορά στα καλλιτεχνικά δρώμενα, το στάδιο φιλοξένησε την όπερα Αΐντα, ενώ κάποια στιγμή διοργανώθηκε και η Ολυμπιάδα τραγουδιού, η οποία διακόπηκε. Το Παναθηναϊκό Στάδιο σήμερα αποτελεί ένατουριστικό αξιοθέατο και χρησιμοποιείται πια μόνο σε ειδικές περιπτώσεις. 

ΠΗΓΗ : http://www.mixanitouxronou.gr/