Ο Οκταβιανός έγινε αυτοκράτορας και πήρε την προσωνυμία Αύγουστος, που στα ελληνικά σημαίνει Σεβαστός. Σε ανάμνηση της περίφημης αυτής νίκης ίδρυσε, κατά το πρότυπο του Μεγαλέξανδρου, μια πόλη στη χερσόνησο που χωρίζει τον Αμβρακικό κόλπο από το Ιόνιο πέλαγος. Την προίκισε γενναιόδωρα με προνόμια, αίγλη και επιβλητικά μνημεία. Και, φυσικά, την ονόμασε Νικόπολη...
Η κοσμοπολίτικη μεγαλούπολη, που είναι σήμερα ο μεγαλύτερος αρχαιολογικός χώρος της Ελλάδας, ιδρύθηκε σε μια περιοχή στρατηγικής σημασίας, ανάμεσα σε δυο θάλασσες, έξι χιλιόμετρα βόρεια της Πρέβεζας.
 |
Και δεν είναι τυχαίο πως την επισκέφθηκαν αυτοκράτορες όπως ο Νέρωνας και ο Αδριανός, πρίγκιπες όπως ο Γερμανικός αλλά και φιλόσοφοι όπως ο Επίκτητος. «Η Νικόπολη είναι η Πομπηία της Δυτικής Ελλάδας. Εχει πολλά οικοδομήματα που σώζονται σε μεγάλο ύψος και δίνει την εικόνα της ζωής των αρχαίων Ελλήνων σε μια πόλη με ρωμαϊκές υποδομές.
Τα κτίρια, για παράδειγμα, ήταν χτισμένα με τούβλα, πράγμα πρωτόγνωρο για τους Ελληνες εκείνης της εποχής», παρατηρεί ο Δρ Κωνσταντίνος Ζάχος, επικεφαλής της Επιστημονικής Επιτροπής Νικόπολης, που πραγματοποιεί ανασκαφές τα τελευταία 20 χρόνια στον χώρο κι έχει αποκαλύψει σημαντικά μνημεία.
Ο Οκταβιανός συγκέντρωσε στο νέο αστικό κέντρο κατοίκους από πόλεις της Ηπείρου και της Ακαρνανίας που βρισκόταν σε παρακμή, όπως η Κασσώπη και η Αμβρακία. Λέγεται πως μετέφερε ακόμη και με τη βία ανθρώπους στο λαμπρό δημιούργημά του...
Η νέα πόλη υπήρξε εξωστρεφής και η εμπορική δραστηριότητά της αναπτύχθηκε γρήγορα, ξεπερνώντας τις δυνατότητες των τριών λιμανιών της: ένα στο Ιόνιο πέλαγος κοντά στον σημερινό Μύτικα, ένα στα παράλια του Αμβρακικού δίπλα στην πόλη και ένα τρίτο, το μεγαλύτερο, στον Αμβρακικό, στη θέση Βαθύ, κοντά στη σημερινή Πρέβεζα. Χρειάστηκε, συνεπώς, να επιστρατευτούν και γειτονικές πόλεις - λιμάνια, όπως το Ανακτόριον, για να εξυπηρετήσουν την αυξημένη κίνηση.
Μια απέραντη σκακιέρα
Ως σύμβολο μιας σπουδαίας νίκης, η Νικόπολη στολίστηκε με επιβλητικά κτίρια. Το ρυμοτομικό της σχέδιο ακολούθησε το ελληνιστικό πρότυπο της σκακιέρας. Μεταξύ 30 και 25 π.Χ. απέκτησε δυνατή οχύρωση με εντυπωσιακή περίμετρο μεγαλύτερη από 5 χιλιόμετρα και πέντε πύλες εισόδου. «Τα τείχη ορίζουν μια έκταση εντυπωσιακά μεγάλη, δύσκολα συναντώμενη σε άλλες ρωμαϊκές πόλεις», ανέφερε ο Νικόλαος Λάσκαρης στο πρώτο διεθνές συμπόσιο για τη Νικόπολη, που έγινε στην Πρέβεζα το 1984.
 |
Την ίδια εποχή χτίζονται τα περισσότερα δημόσια κτίρια της πόλης. Ισως το πιο εντυπωσιακό όλων είναι το υδραγωγείο. Με έναν αγωγό που ξεπερνά τα 50 χιλιόμετρα ο Οκταβιανός κατάφερε να μεταφέρει στη Νικόπολη το γλυκό νερό από τις πηγές του Λούρου, που βρίσκονται κοντά στο χωριό Αγ. Γεώργιος βόρεια της Φιλιππιάδας. Το κολοσσιαίο, για την εποχή του, έργο συνέθεταν κτιστοί αγωγοί πάνω σε στύλους και αψιδωτές γέφυρες (πεσσοστοιχίες) καθώς και υπόγειες σήραγγες.
Στις αρχές του 1ου αι. μ.Χ. κατασκευάστηκε το ωδείο, ένα από τα καλύτερα διατηρημένα μνημεία της Νικόπολης, που φιλοξενούσε ομιλίες, φιλολογικούς – μουσικούς αγώνες και θεατρικές παραστάσεις, ενώ δεν αποκλείεται να λειτουργούσε και ως βουλευτήριο, καθώς γειτνίαζε με την αγορά. Βόρεια της τειχισμένης πόλης, στο «Προάστειο» χτίστηκε την ίδια περίοδο το εντυπωσιακό θέατρο, που λειτουργούσε κυρίως κατά τη διάρκεια των Νέων Ακτίων, των παλιών αγώνων των Ακαρνάνων που αναβίωσε ο Οκταβιανός.
Τα Ακτια διεξάγονταν κάθε δυο χρόνια στο στάδιο Νικοπόλεως. Τις ίδιες μέρες στο θέατρο, που χωρούσε 8.000 – 10.000 θεατές πραγματοποιούνταν αγώνες ποιητών, σοφιστών, κωμωδών, τραγωδών, κηρύκων, σαλπιγκτών, κιθαριστών, φωνασκών, αυλητών και παντομίμων.
Σήμα-κατατεθέν της ρωμαϊκής πόλης ήταν το «Μνημείο Αυγούστου», ένα μεγαλοπρεπές οικοδόμημα που αναπτύσσονταν σε δυο επίπεδα.
 |
Η λάμψη της ρωμαϊκής μεγαλούπολης προσέλκυσε όχι μόνο εμπόρους και εποίκους αλλά αναπόφευκτα και επιδρομείς. Οι επιθέσεις είχαν ξεκινήσει από την περίοδο της Pax Romana αλλά πύκνωσαν την παλαιοχριστιανική εποχή, όταν οι εμπορικές δραστηριότητες της πόλης περιορίστηκαν, ο πληθυσμός συρρικνώθηκε κι ένα νέο τείχος μίκρυνε την έκτασή της.
Παρ' όλα αυτά, η Νικόπολη εξακολούθησε να ακτινοβολεί, κάτι που μαρτυρούν οι παλαιοχριστιανικές εκκλησίες με τα μοναδικά ψηφιδωτά που χτίστηκαν αυτή την περίοδο, όπως η βασιλική Α' του Δημητρίου, γνωστότερη ως βασιλική του επισκόπου Δουμετίου και η βασιλική Β΄ του επισκόπου Αλκίσωνος. Στα τέλη, μάλιστα, του 3ου αι. μ.Χ. ο Διοκλητιανός την ορίζει πρωτεύουσα της «Παλαιάς Ηπείρου», μιας τεράστιας επαρχίας, που περιλάμβανε την Ηπειρο, την Ακαρνανία, την Κέρκυρα, τη Λευκάδα και την Ιθάκη.
Τους αιώνες που ακολούθησαν, η Νικόπολη επιβιώνει παρά τις διαδοχικές επιδρομές, τις λεηλασίες και τις καταστροφές. Τελειωτικά φαίνεται να εγκαταλείφθηκε τον 10ο και 11ο αιώνα από τις επιδρομές των Βουλγάρων, οι οποίοι ανάγκασαν τους κατοίκους να μεταναστεύσουν. Το γεγονός αυτό έκανε ευκολότερη τη δουλειά των αρχαιολόγων. «Η Νικόπολη ανήκει στις λίγες αρχαίες πόλεις του ελληνικού χώρου που είχαν την τύχη να ξεφύγουν από τη διαρκή οικοδόμηση – κάτι που συνέβη π.χ. σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη – και τη συνεχή εκμετάλλευση της γης. Ετσι διατηρήθηκαν σε καλή κατάσταση πολλά μνημεία», σημειώνουν οι ειδικοί.
Εργασίες ανάδειξης
Οι πρώτες ανασκαφικές έρευνες ξεκίνησαν το 1913 από τον Α. Φιλαδελφέα. Δυστυχώς τα αποτελέσματα δεν δημοσιεύτηκαν λεπτομερώς και τα ευρήματα που φυλάσσονταν στο τζαμί της Πρέβεζας καταστράφηκαν στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Από το 1925 συνέχισαν την έρευνα ο Γ. Μηλιάδης, ο Αν. Ορλάνδος και ο Ι. Παπαδημητρίου.
 |
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου