Ο Αλέξανδρος, όσων αφορά τις κοπές των νομισμάτων του στηρίχθηκε σε έντεκα νομισματοκοπεία, τρία στη Μακεδονία (Αιγές, Πέλλα, Αμφίπολη) και οκτώ στην Ασία (Ταρσός, Μυρίανδρος, Σαλαμίνα, Άραδος, Σιδών, Βύβλος, Δαμασκός, Βαβυλώνα). Βεβαίως όμως υπήρξαν και πλήθος άλλων πόλεων που έκοψαν νομίσματα στους τύπους του Αλεξάνδρου, κυρίως τις μικρές υποδιαιρέσεις.
Όσον αφορά τη νέα εικονογραφία, τα αργυρά νομίσματα του Αλεξάνδρου ανεξαρτήτου αξίας κόπηκαν στον ίδιο τύπο: Ως εμπροσθότυπος επιλέχθηκε η κεφαλή του Ηρακλέους, σε νεαρή ηλικία να φορά την λεοντή. Τα χαρακτηριστηκά του προσώπου του ήρωα ειναι παγιωμένα και δεν πρέπει να θεωρηθεί η μορφή ως πορτραότο του Αλεξάνδρου.
Ως οπισθότυπος επιλέχθηκε η μορφή του ένθρονου Διός, σε στάση σώματος ¾ , να φέρει αετό στο προτεταμένου δεξί και σκήπτρο στο αριστερό του χέρι. Στον οπισθότυπο συναντούμε και την επιγραφή ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ και απο το 325 π.Χ. και έπειτα σε κάποιες κοπές τοποθετείται και ο τίτλος του, ΒΑΣΙΛΕΩΣ. Τέλος, τοποθετούνται συνήθως και επιμέρους σύμβολα των πόλεων ή τα μονογράμματα τους. Τα θέματα που αναπαριστώνται δεν ήταν τυχαία, ήταν γνωστά στην μακεδονική νομισματική παράδοση ενώ παράλληλα οι μορφές του Δία και του Ηρακλή έχαιραν πανελλήνιας αναγνώρισης και σεβασμού.
Αυτού του τύπου η εικονογραφία ξεκίνησε μάλλον απο το 333 π.Χ οταν ο Αλέξανδρος έφτασε στη Κιλικία ή τη Φοινίκη. Νωρίτερα, είχε κόψει κάποιες βραχύβιες κοπές νομισμάτων, όπου ως εμπροσθότυπος τοποθετήθηκε η κεφαλή του Διός και ως οπισθότυπος τα δύο σύμβολά του, ένας αετός να πατά σε δέσμιδα κεραυνού.
Κυριότερο νόμισμα του Αλέξανδρου αποτέλεσε το αργυρό του τετράδραχμο, το οποίο αντικατέστησε το αντίστοιχο Αθηναικό νόμισμα που ως τότε κυριαρχούσε. Σ’ αυτό συνέβαλε και μια μεγάλη μεταρρύθμιση του Αλεξάνδρου, η υιοθέτηση του ατικκού σταθμητικού κανόνα τοσο για τα χρυσά οσο και για τα αργυρά του νομίσματα. Πλέον το τετράδραχμό του ζύγιζε συνήθως γύρω στα 17.2 γρ. αλλά θεωρούνταν καθαρό νόμισμα ακόμα και σε μικρότερα βάρη.
Τα νομίσματα του Αλεξάνδρου γνώρισαν τεράστια διάδοση χρονολογική, αφου οι τύποι του συναντόνται μέχρι και τη Ρωμαική κατάκτηση της ανατολής, ποσοτική αφού υπολογίζονται σε 60-80 εκατομμύρια, αλλά και γεωγραφική αφου διαδόθηκαν όχι μόνο στην Ελλάδα και την Ασία που κατέκτησε αλλά και στα Βαλκάνια, την Κατω Ιταλία , την Κεντρική Ευρωπη και την Αφρική. Αυτό συνέβη είτε μέσω του εμπορίου, είτε μέσω των απόστρατων του Αλεξάνδρου, είτε διότι διάφοροι ηγεμόνες των παραπάνω περιοχών αντέγραψαν τους δημοφιλείς αυτούς τύπους.
Εμπροσθότυπος: Κεφαλή Ηρακλή με λεοντή, εντός στικτού κύκλου
Οπισθότυπος: :ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ. Διας ένθρονος σε θρόνο με ερισεινοτο και υποπόδιο, κρατάει αετό με το δεξί και σκήπτρο με το αριστερό χερι. Κάτω απο το θρόνο το γράμμα Μ και ένα μονόγραμμα
Αργυρό τετράδραχμο από την Αράδο, 17.12γρ., 328 π.Χ.
Εμπροσθότυπος: Κεφαλή Ηρακλή με λεοντή.
Οπισθότυπος: ΒΑΣΙΛΕΩΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ. Διας ένθρονος, κρατάει αετό με το προτεταμένο δεξί χέρι και σκήπτρο με το αριστερό χερι. Κάτω απο το θρόνο το μονόγραμμα του εθνικού της Αράδου
Αρχαίες πηγές:
Διοδωρος Σικελιώτης, Αρριανος, Πλουταρχος
Συγχρονη βιβλιογραφία:
1. M.J Price: Βritish Museum Catalogue. The coinage in the name of Alexander the Great and the Philip Arrhidaeus, London 1991
2. Ο.Μorkholm: ΕARLY HELLENISTIC COINAGE from the accession of Alexander to the peace of Apamea (336-186 B.C), Cambridge University Press 1991
3. G.F Hill, Historical Greek Coins, London 1906
4.Α.Ανδρεαδης Ιστορία της Ελληνικής δημόσιας οικονομίας τομος Β’, εκδ. Παπαδημα, Αθήνα 1992
Συγγραφέας :
Θεοφάνης Ξάνθης
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου