ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΤΕΚΤΟΝΙΣΜΟΥ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΗΝ ΜΕΓΑΛΗ ΣΤΟΑΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ

Στην Ελλάδα, η πρώτη κανονική Τεκτονική Στοά, ιδρύθηκε στη Βενετοκρατούμενη τότε Κέρκυρα, το έτος 1782, με όνομα «Beneficenza» (Αγαθοεργία), η οποία υπαγόταν στη Μεγάλη Στοά της Βερόνας, που έδρευε στην Παδούη της Ιταλίας. Εν τω μεταξύ την ίδια περίοδο, άρχισαν, τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό, από Έλληνες της διασποράς, να ιδρύονται Ελληνόφωνες Στοές, ενώ το 1780 μια παραπλήσια προς τον Τεκτονισμό Οργάνωση είχε ιδρυθεί στη Βιέννη, με το όνομα «Καλοί Εξάδελφοι«. Αυτή ακολουθούσε τους τεκτονικούς τύπους και είχε σκοπό τη συνένωση όλων των Χριστιανών, που βρίσκονταν σε Βαλκανικές χώρες και αγωνίζονταν για την απελευθέρωσή τους απ” τον Τουρκικό ζυγό. Σ” αυτή την οργάνωση ανήκε και ο μεγάλος Έλληνας υμνητής της Ελευθερίας και κατόπιν Εθνομάρτυρας Ρήγας Φεραίος.

Αργότερα, το 1810, ο Διονύσιος Ρώμας ένωσε τις Στοές της Κέρκυρας «Αγαθοεργία» και «Φιλογένεια» σε μια κοινή Στοά, η οποία απ” το έτος 1811 αποτέλεσε την πρώτη Μεγάλη Στοά στον Ελληνικό χώρο με τίτλο «Γαληνοτάτη Μεγάλη Ανατολή της Ελλάδος, κατ” Ανατολήν Κερκύρας, 1811«. Η πρώτη αυτή Ελληνική Μεγάλη Στοά, όχι μόνο καλλιέργησε το έδαφος για την απελευθέρωση του αλύτρωτου Ελληνισμού, αλλά με την υπευθυνότητα και πρωτοβουλία του Διονυσίου Ρώμα, έλαβε αποφάσεις, που είχαν ανυπολόγιστο ευνοϊκό αντίκτυπο στην επιτυχία του ιερού Αγώνα. Για την αρχαιότητα αυτή αναγνωρίζεται στη Μεγάλη Στοά της Ελλάδος, η αντίστοιχη ιεραρχική τάξη μεταξύ όλων των Κανονικών Μεγάλων Στοών.

Στα επόμενα χρόνια ανδρώθηκε γρήγορα ο Ελληνικός Τεκτονισμός στα Επτάνησα, πολυσχιδής δε και πολύτιμη υπήρξε η συμβολή του στην Ελληνική Εθνεγερσία. Ιστορική αποβαίνει η Στοά «Ένωσις» της Λευκάδας, γιατί εκεί μυήθηκε ο Εμμανουήλ Ξάνθος και εκεί οραματίστηκε την ιδέα για την ίδρυση της «Φιλικής Εταιρείας«, πάνω σε καθαρά τεκτονικές βάσεις. Τέκτονες που πρωτοστάτησαν στην Επανάσταση του 1821 ήταν, μεταξύ άλλων, οΠαλαιών Πατρών Γερμανός, ο Οικουμενικός Πατριάρχης και Εθνομάρτυρας Γρηγόριος Ε”, ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης, ο Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος, ο Αλέξανδρος Υψηλάντης, ο Νικόλαος Υψηλάντης, οΑλέξανδρος Μουρούζης ο, Ιωάννης Καποδίστριας κ.ά.

Με πρωτοβουλία της «Μεγάλης Ανατολής» η οποία, με Μεγάλο Διδάσκαλο τον Διονύσιο Ρώμα, λειτουργούσε στην Κέρκυρα και η οποία πολλά πρόσφερε στον υπέρ της ανεξαρτησίας των Ελλήνων αγώνα, ιδρύθηκε το 1811, στη Μόσχα, η Τεκτονική Στοά «Φοίνιξ«, με τη συνεργασία του Ιωάννη Καποδίστρια και του Αλέξανδρου Μαυροκορδάτου. Επίσης ιδρύθηκαν η Στοά «Αθηνά» στο Παρίσι, στη συνέχεια δε η «Εταιρεία των Φιλομούσων» στη Βιέννη και στην Αθήνα, στις οποίες εργάστηκαν Τέκτονες πατριώτες, που αργότερα εντάχθηκαν και στη «Φιλική Εταιρεία».

Το έτος 1813, με μέριμνα πάλι του Ιωάννη Καποδίστρια, ιδρύθηκε στο Παρίσι Τεκτονικό Κέντρο, με την ονομασία «Ελληνόγλωσσον Ξενοδοχείον», στο οποίο η τεκτονική εργασία συνδυαζόταν στενά με τη μυστική προετοιμασία για την απελευθέρωση της Ελλδος. Εκεί μυήθηκε ο Αθανάσιος Τσακάλωφ, ο οποίος μετά την επιστροφή του στη Μόσχα, εμύησε αργότερα και τον Νικόλαο Σκουφά. Τον ίδιο χρόνο, οι Αθ. Τσακάλωφ και Ν. Σκουφάς, μαζί με τον Εμμανουήλ Ξάνθο, έθεσαν στην Οδησσό της Ρωσίας, τις βάσεις για τη σύσταση «μυστικής εταιρείας», που έταξε ως σκοπό την απελευθέρωση της Ελλάδος απ” τους Τούρκους. Κατ” αυτόν τον τρόπο δημιουργήθηκε στις 14 Σεπτεμβρίου 1814 η «Φιλική Εταιρεία», στην οποία μυήθηκαν πολυάριθμοι διακεκριμένοι Έλληνες πατριώτες – Τέκτονες και μη – και οι οποίοι συνέβαλαν ενεργά, με υλικά και ηθικά μέσα, στην επίτευξη της Παλιγγενεσίας του Έθνους, ενώ παράλληλα πολλές Ευρωπαϊκές Τεκτονικές Στοές, πρόσφεραν χρήματα για την επίτευξη του ιερού αυτού σκοπού.

Στο ιστορικό δοκίμιο περί της Φιλικής Εταιρείας ο Ιωάννης Φιλήμων, αναφέρει μεταξύ άλλων: «Οι αυτουργοί εδανείσθησαν κανόνας πολλούς από την Εταιρείαν των Μασόνων και τους εφήρμοσαν επιτηδείως εις το πνεύμα και τα πάθη του Έθνους.»

Το 1843 έπαψε να λειτουργεί η Γαληνοτάτη Μεγάλη Ανατολή. Αλλά μετά είκοσι έτη, το 1863, ιδρύθηκε στην Αθήνα, κανονική Τεκτονική Στοά με το όνομα «Πανελλήνιον», με έγκριση και υπό την αιγίδα της Μεγάλης Ανατολής της Ιταλίας. Στη συνέχεια ιδρύθηκαν κι άλλες κανονικές Στοές: «Ποσειδωνία» στον Πειραιά, «Σκουφάς» στη Χαλκίδα, «Αρχιμήδης» στην Πάτρα, «Παίδες Λεωνίδου» στη Σύρο, «Ρήγας Φεραίος» στη Λαμία, «Πρόοδος» στο `Αργος κ.ά.

Οι επτά αυτές Στοές συνενώθηκαν το έτος 1864 και ζήτησαν απ” τη Μεγάλη Ανατολή της Ιταλίας, την άδεια ιδρύσεως ανεξάρτητης Μεγάλης Ανατολής της Ελλάδος, αλλά η Μεγάλη Ανατολή της Ιταλίας αρνήθηκε, επέτρεψε δε μόνο την ίδρυση Ανωτάτου Τεκτονικού Διευθυντηρίου στην Αθήνα, υπό την αιγίδα της, στο οποίο προϊσταντο οι Αδελφοί Δημήτριος Μαυροκορδάτος Υπουργός, Σπήλιος Αντωνόπουλος Υπουργός και Νικόλαος Δαμασκηνός Καθηγητής του Πανεπιστημίου.

Τέλος, στις 10 Απριλίου του 1867, μετά από νέο αίτημα των Ελλήνων Τεκτόνων, η Μεγάλη Ανατολή της Ιταλίας, κήρυξε αυτόνομο Ελληνικό Τεκτονικό Κέντρο, με την επωνυμία «Μεγάλη Ανατολή της Ελλάδος» και με έδρα την Αθήνα, η οποία, με την αναθεώρηση του Τεκτονικού Συντάγματος το έτος 1936, μετονομάστηκε σε «Μεγάλη Στοά της Ελλάδος».

Μετά τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο και με την αποκατάσταση της ειρήνης, ο Ελληνικός Τεκτονισμός ανασυντάχθηκε και ανάπτυξε βαθμιαία υψηλό πνευματικό έργο. Στο πλαίσιο αυτό συνεχίζει να εκδίδει το Τεκτονικό Δελτίο «Πυθαγόρας«, που πρωτοκυκλοφόρησε το 1882. Το περιοδικό αυτό περιλαμβάνει άρθρα τεκτονικού και φιλοσοφικού περιεχομένου, νέα απ” τις Τεκτονικές Στοές και ενδιαφέρουσες ειδήσεις απ” τις ξένες Μεγάλες Στοές. Κυκλοφορεί δυο φορές το χρόνο και διανέμεται δωρεάν μόνο στα τακτικά μέλη της Μεγάλης Στοάς της Ελλάδος. Συνάμα, από το 1994, εκδίδεται ετησίως και στην αγγλική γλώσσα και αποστέλλεται σε όλες τις κανονικές Μεγάλες Στοές του κόσμου, με τις οποίες η Μεγάλη Στοά της Ελλάδος διατηρεί φιλικές σχέσεις.

Επίσης διοργανώνονται, Ανοικτές Εκδηλώσεις, με τη μορφή «στρογγυλών τραπεζών», με επιλεγμένους ομιλητές, Τέκτονες και μη, οι οποίοι είναι ειδικοί σε θέματα γενικοτέρου πολιτιστικού, επιστημονικού και κοινωνικού ενδιαφέροντος. Αυτές οι εκδηλώσεις πραγματοποιούνται στο Τεκτονικό Μέγαρο Αθηνών και μπορούν να τις παρακολουθήσουν και μη Τέκτονες, κατόπιν προσκλήσεως.

Οι Έλληνες Τέκτονες, υπό την αιγίδα της Μεγάλης Στοάς της Ελλάδος, αναπτύσσουν από πολύ παλιά και αξιόλογη φιλανθρωπική δραστηριότητα, συντελώντας έτσι, αθόρυβα, στην ηθική και πολιτιστική εξύψωση της Κοινωνίας. Μεταξύ των πιο σημαντικών κοινωνικών προσφορών, εκ μέρους των Ελλήνων Τεκτόνων, κατά τη μεταπολεμική περίοδο, συγκαταλέγονται η ίδρυση και λειτουργία των νυκτερινών Σχολών μέσης Εκπαιδεύσεως «Μέλης» και «Φοίνιξ» και η ίδρυση της Παιδοπόλεως «η Θεομήτωρ». Επίσης, πρωταρχική και πολυσήμαντη θεωρείται η συμμετοχή ενεργών και δραστηρίων Τεκτόνων στην ίδρυση και λειτουργία της «Ελληνικής Αντικαρκινικής Εταιρείας» το έτος 1958, με την έκτοτε λαμπρή και πανελλήνια γνωστή δραστηριότητά της, εναντίον της νόσου του καρκίνου, μεταγενέστερα δε και του «Συλλόγου S.O.S.» για την προστασία και την περίθαλψη πασχόντων Αυτιστικών παιδιών.

Μεγαλειώδες έργο των λαμπρών Τεκτόνων, Αλεξάνδρου Τζαζοπούλου και Γεωργίου Κατσαφάδου, υπήρξε και η δημιουργία και λειτουργία ειδικού Ξενώνα με την ονομασία «Οίκος Ξενίας και Περιθάλψεως Ασθενών» στην Κάτω Κηφισιά, για καρκινοπαθείς που προέρχονταν απ” την Ελληνική Επαρχία και εστερούντο των μέσων διαμονής στην Αθήνα, προκειμένου να υποβάλλονται σε ειδική θεραπευτική αγωγή στα δύο μεγάλα Αντικαρκινικά Νοσηλευτικά Ιδρύματα, »`Αγιος Σάββας» και »Μεταξά». Ο Ξενώνας αυτός επεκτάθηκε συν τω χρόνω σε νέο κτιριακό συγκρότημα, εξοπλίστηκε, επανδρώθηκε με ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό και λειτούργησε ως ενιαίο Αντικαρκινικό Νοσοκομείο με την ονομασία «`Αγιοι Ανάργυροι», μέχρι το 1986. Έκτοτε εντάχθηκε στο Εθνικό Σύστημα Υγείας και λειτούργησε ως Γενικό Νομαρχιακό Ογκολογικό Νοσοκομείο Κ. Κηφισιάς.

Η Μεγάλη Στοά της Ελλάδος, δια του φιλανθρωπικού Τεκτονικού Ιδρύματος αυτής, το οποίο συντηρείται χάρη στην οικονομική αρωγή αποκλειστικά των μελών της, συνεχίζει σταθερά να επιτελεί σημαντικά έργα ευποιϊας.

ΠΗΓΗ http://www.grandlodge.gr 

ΣΗΜΕΙΩΣΗ ΤΗΣ ΑΝΟΠΑΙΑΣ ΑΤΡΑΠΟΥ : ΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ ΑΥΤΟΛΕΞΕΙ ΕΙΝΑΙ ΑΠΟ ΤΗΝ ΜΕΓΑΛΗ ΣΤΟΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ. ΔΕΝ ΥΙΟΘΕΤΟΥΜΕ ΤΙΠΟΤΑ ΑΠΟΛΥΤΩΣ