Κρυπτεία Σκυτάλη

Οι αρχαίοι Έλληνες είχαν συλλάβει την έννοια της κρυπτογράφησης με μετάθεση, δηλαδή της κατάρτισης ενός κειμένου που είχε γραφτεί οριζόντια σε κάθετες κολόνες, οι οποίες ακολουθούν είτε τη σειρά του κειμένου (αρχή της σκυτάλης) είτε μια σειρά καθορισμένη από ένα «κλειδί» συμφωνημένο από πριν.

Ο πρώτος που βρίσκουμε να αναφέρει αυτόν τον τρόπο είναι ο αρχαίος λυρικός ποιητής Αρχίλοχος, περίπου τον 7ο π.Χ. αιώνα. Αργότερα, τον 3ο π.Χ. αιώνα, ο Απολλώνιος ο Ρόδιος μας αναφέρει ότι χρησιμοποιούσαν μια τέτοια τακτική για την κρυπτογράφηση κειμένων. Εκτεταμένη όμως περιγραφή του τρόπου μας δίνεται, αρκετά αργότερα, από τον Πλούταρχο, στους παράλληλους βίους, στο βιβλίο για τον Λύσανδρο (19.5).


Η πρώτη φορά που χρησιμοποιήθηκε αποστολή μηνύματος με τη μέθοδο της μετάθεσης ήταν με τη λακεδαιμονική σκυτάλη, γνωστότερη και ως «κρυπτεία σκυτάλη». Η λακεδαιμονική σκυτάλη είναι ο πρόγονος του συστήματος κρυπτογράφησης με μετάθεση και, από την έρευνα που έχει διεξαχθεί έως τώρα, δε φαίνεται ότι είχε και τους ανάλογους διαδόχους, απλώς βρήκε πολύ αργότερα κάποιους μιμητές.

Ο τρόπος τρόπος τυλίγματος σε σκυτάλη

Μία σκυτάλη τυχαίων διαστάσεων κόβονταν στη μέση. Το ένα τμήμα το φύλαγαν οι έφοροι της Σπάρτης και το άλλο το έπαιρνε μαζί του ο εκάστοτε επικεφαλής του στρατεύματος. Όταν ένα από τα δύο μέρη ήθελε να επικοινωνήσει με το άλλο, τύλιγε μια μακρόστενη λουρίδα, από ύφασμα ή περγαμηνή, γύρω από το κομμάτι της σκυτάλης που είχε. Ο τρόπος που θα το τύλιγε είχε προσυμφωνηθεί. Εκεί επάνω έγραφε το μήνυμα που ήθελε πάλι με κάποιον προσυμφωνημένο τρόπο. Μερικές φορές χρησιμοποιούσαν καθρέφτη ώστε τα γράμματα να γράφονται ανάποδα. Κατόπιν ξετύλιγε την λουρίδα υφάσματος στην οποία πλέον δεν ήταν δυνατή η άμεση ανάγνωση του μηνύματος. Ο παραλήπτης τύλιγε πάλι τη λουρίδα με τον προσυμφωνημένο τρόπο και αφού η σκυτάλη είχε την ίδια διάμετρο τα γράμματα συνέπιπταν. Μετά χρησιμοποιούσαν τον συμφωνημένο τρόπο, που μπορεί να ήταν διάβασμα σε καθρέφτη ή αντιμετάθεση συλλαβών ή κάποιος άλλος τρόπος ανάγνωσης και αποκρυπτογράφησης του κειμένου.

Κρυπτογραφία

Η βασική κρυπτογραφική μέθοδος που χρησιμοποιείται είναι η λεγόμενη μέθοδος της μετάθεσης.
Με τα σημερινά δεδομένα μπορούμε να θεωρήσουμε ότι το μυστικό κλειδί της κρυπτογράφησης και αποκρυπτογράφησης είναι η περιφέρεια της σκυτάλης (η οποία μπορεί να ήταν κυκλική ή εξαγωνική κλπ.).



Βιβλιογραφία:

• «Πλούταρχος, Βίοι Παράλληλοι, Λύσανδρος, 19»
• ΧΑΡΗΣ Β. ΓΕΩΡΓΙΟΥ (Μάρτιος 2013). «Τηλεπικοινωνίες στην αρχαιότητα». ΤΟ ΠΕΡΙΣΚΟΠΙΟ ΤΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ 372. (σ. 48)
• «Επικοινωνίες των Αρχαίων Ελλήνων». Ανακτήθηκε στις 2013-09-13.