ΚΥΠΡΟΣ 20 ΙΟΥΛΙΟΥ 1974

 Η Αντίδραση της Χούντας: Συνομιλίες με Σίσκο.

Στις 20 Ιουλίου, Ο πρέσβης των ΗΠΑ Χένρι Τάσκα, πήγε στο Πεντάγωνο για να εξηγήσει στην ελληνική στρατιωτική ηγεσία την αμερικανική πολιτική, όπως την είχε καθορίσει ο Κίσινγκερ. Ο Τάσκα πήρε μέρος στη σύσκεψη των αρχηγών, ενώ προς το τέλος της συνεδρίας μπήκε στην αίθουσα και ο Σίσκο, ο οποίος μόλις είχε φτάσει από την Αγκυρα.
 Ο Σίσκο, ειδικός απεσταλμένος των ΗΠΑ, ήταν ωμός στις τοποθετήσεις του και η προτροπή του προς τη χούντα ήταν:

• Μη μπείτε σε πόλεμο με την Τουρκία, διότι θα χάσετε
• Μόνη διέξοδος για να αποφύγουμε τον όλεθρο είναι η συνεννόηση.
• Αν δεν εισακούσετε τις Ηνωμένες Πολιτείες θα σας εγκαταλείψουν.

Ο Σίσκο τόνισε επιπλέον πως η Ελλάδα δεν πρέπει να εμπλακεί "γιατί θα ηττηθείτε και εκτός από την Κύπρο θα χάσετε και τμήμα της Ελλάδας".
Σε αυτή τη συνάντηση εξερράγη ο Ιωαννίδης, ο οποίος, αφού απείλησε ότι η Ελλάδα θα κηρύξει τον πόλεμο στην Τουρκία, σηκώθηκε και έφυγε από την αίθουσα λέγοντας στον Σίσκο: "Μας εξαπατήσατε".
Η χούντα επιχείρησε μια «γενική επιστράτευση» στην Ελλάδα, η οποία όμως γρήγορα αποδείχθηκε επιπόλαια και ασυντόνιστη ενέργεια και σε δεύτερο χρόνο, ανακλήθηκε.

Η Αντίδραση της Εθνικής Φρουράς: Τα σχέδια Αφροδίτης 1,2,3 και η επίθεση στον θύλακα Κιόνελι

Η Εθνική Φρουρά είχε δύο σχέδια άμυνας της Κύπρου: το "Αφροδίτη 1" και το "Αφροδίτη 2". Επίσης, υπήρχε και το "Αφροδίτη 3", που ήταν σχέδιο πραξικοπήματος και εφαρμόστηκε με επιτυχία στις 15 Ιουλίου. Το "Αφροδίτη 1" θα εφαρμοζόταν στην περίπτωση που η Κύπρος θα δεχόταν επίθεση από την Τουρκία και θα χρειαζόταν να αποκρούσει προσπάθεια αποβίβασης δυνάμεων (όπως είχε πραγματοποιηθει).
 Σε μια τέτοια περίπτωση, η συνδρομή της Ελλάδος θα ήταν:

• Αποστολή υποβρυχίων για βύθιση του αποβατικού στόλου.
• Αεροπορική κάλυψη της Κύπρου.
• Συμμετοχή της ΕΛΔΥΚ στην προσπάθεια απόκρουσης της εισβολής. 

Η δημιουργία τουρκικού προγεφυρώματος εθεωρείτο αναπόφευκτη και το σχέδιο προέβλεπε χρησιμοποίηση της ΕΛΔΥΚ για την καταστροφή του.
Σύμφωνα με το σχέδιο, η ΕΛΔΥΚ "θα ετηρείτο εφεδρεία και θα αποτελούσε την κύρια δύναμη αντεπίθεσης κατά του προγεφυρώματος που τυχόν θα δημιουργείτο (...) τη νύχτα της D/D+1", που στην προκειμένη περίπτωση ήταν η νύχτα της 20ής προς την 21η Ιουλίου.
 Το "Αφροδίτη 2" θα εφαρμοζόταν στην περίπτωση που η Εθνική Φρουρά ήταν αυτή που θα αναλάμβανε την πρωτοβουλία των κινήσεων. Προέβλεπε αιφνιδιασμό των Τούρκων, με εκκαθαριστικές επιχειρήσεις κατά των τουρκοκυπριακών θυλάκων σε όλη την Κύπρο. Η κύρια προσπάθεια θα ήταν η διάλυση του θυλάκου του Κιόνελι, που ήταν ο μεγαλύτερος και ο σημαντικότερος και εκτεινόταν μεταξύ Λευκωσίας - Αγύρτας, στη νότια πλευρά του Πενταδακτύλου. Την αποστολή αυτή θα την αναλάμβανε η ΕΛΔΥΚ.
 Στις 20 Ιουλίου, η ηγεσία της Εθνικής Φρουράς, αντί να δώσει διαταγή για εφαρμογή του σχεδίου "Αφροδίτη Ένα", αφού την πρωτοβουλία την είχαν αναλάβει οι Τούρκοι και βρισκόταν σε εξέλιξη αποβατική επιχείρηση, άρχισαν να εφαρμόζουν το "Αφροδίτη Δύο". Αντί το βράδυ της 20ής Ιουλίου η ΕΛΔΥΚ να επιχειρήσει εκκαθάριση του προγεφυρώματος στην Κερύνεια, διατάχθηκε να επιτεθεί κατά του θυλάκου Κιόνελι.

Το χρονικό των Μαχών

Η απόβαση στο Πέντε Μίλι και η καταστροφή 2 ε/κ πλοίων

Τις πρώτες ώρες της 20ης Ιουλίου 1974, οι τούρκικες δυνάμεις αποβιβαστηκαν στην παραλία Πέντε Μίλι, η οποία βρήσκεται στην βόρια ακτογραμμή της Κύπρου, περίοπου 8 χιλιόμετρα δυτικά της Κερύνιας. Οι Τούρκικες δυνάμεις είχαν ξεκινήσει απο το λιμάνι της Μερσίνης της Τουρκίας, και η αρχική απόπειρα ήτανε να αποβιβαστούν στην παραλία της Γλυκιώτισσας, όμως κρίθηκε ακατάλληλη. Πρίν την αποβίβαση βατραχάνθρωποι της Τούρκικης Δύναμης, έψαξαν για νάρκες.Η Τουρκικη δύναμη αποτελείτο από 3,000 στρατιώτες, 12 M47 τανκς και 20 M113 τεθωρακισμένα οχήματα μεταφοράς προσωπικού, και 12 ολμοβόλα.
Στις 01:30, το ρανταρ στον Απ. Ανδρέα, ανίχνευσε 11 πλοία να κατευθυνονται προς την Κερύνεια σε απόσταση 35 ναυτικών μιλιών. Στις 05:00 περίπου, δυο μικρά ελληνοκυπριακά πλοία, απέπλευσαν από την Κερύνια για να εμπλακούν με τα Τούρκικα και τελικά βυθιστηκαν. Ολοι οι ναύτες πνίγηκαν εκτός από έναν^.

Πρώτη Εμπλοκή Στρατού Ξηράς

Στις 10:00 υπήρξε η πρώτη εμπλοκή των τούρκικων δυνάμεων με δυνάμεις του στρατού ξηράς της Κύπρου. To 251 Τάγμα Πεζικού, υποστηριζόμενο από μια διμοιρία 5 τανκς τύπου Τ-34  Παρόλο που καταφέρανε να καταστρέψουν 2 θέσεις Πυροβόλων Άνευ Οπισθοδρομίήσεως, αποτύχανε να εκδιώξουν τους Τούρκους από τις θέσεις τους. Μια αντεπίθεση των Τούρκικων δυνάμενω κατάφερε να καταστρέψει 2 τανκς. Οταν το τάγμα υποχώρησε ανατολικά προς την Κερύνια, οι Τούρκικες δυνάμεις προχώρησαν 1 χιλιόμετρο δυτικά αρχικά, και μετά προχώρησαν Ανατολικά. Από τα συνολικά 5 τανκς τα 4 καταστράφηκαν και 1 βρέθηκε εγκαταλελημένο στο στρατόπεδο του τάγματος.
Επίσης, αεροπορικές επιθέσεις στόχευαν ελληνοκυπριακές θέσεις μέσα και γύρω απο την Κερύνια.

Το Πυροβολικό της Εθνικής Φρουράς βομβαρδίζει θέσεις των Τούρκων και προσπάθεια Αντεπίθεσης

Οι Ελληνοκυπριακές δυνάμεις του Πυροβολικού, προσπάθησαν να αποκρούσουν την αποβίβαση των Τούρκων : η 182 ΜΠΠ, η 190 ΜΑ/ΤΠ επιτέθηκε κατά των τουρκικών δυνάμεων στην περιοχή Πανάγρων και στο τουρκικό προγεφύρωμα στο Πεντεμίλι, αναγκάζοντας τα τουρκικά πολεμικά πλοία να υποχωρήσουν Η 191 ΠΟΠ έβαλλε κατά των τουρκικών θέσεων στο Μπέλλα-Πάις και στις περιοχές Άσπρη Μούττη και Κοτζά Καγιά^.Η 198 ΠΟΠ είχε χάσει αρκετά οχήματα, ραδιόφωνα και πυρομαχικά κατά τη διάρκεια πυρκαγιάς στις 16 Ιουλίου και βρέθηκε αποδυναμωμένη κατά τη διάρκεια των πρώτων συγκρούσεων κατά των Τούρκων στο κάστρο του Αγίου Ιλαρίωνα στις 20 Ιουλίου, ως στήριξη για τις δυνάμεις καταδρομών που μάχονταν στην περιοχή.
Ως απάντηση για την εισβολή, ένας αξιωματικός επιτελείου της Εθνικής Φρουράς, ο Αντισυνταγματάρχης Κωνσταντίνος Μπούφας, στάλθηκε στο δυτικό προάστιο της Κερύνειας σε μια προσπάθεια να οργανώσει αντεπίθεση. Η επίθεση είχε ως αποτέλεσμα την προσωρινή υποχώρηση των Τούρκων, οι οποίοι όμως προχώρησαν σε αντεπίθεση. Ένα από τα 3 ελληνοκυπριακά άρματα μάχης T-34 δέχθηκε πυρά από τουρκικό αντιαρματικό και καταστράφηκε. Το 306ο Τάγμα Πεζικού έφθασε αργά και επιτέθηκε κατά των τουρκικών δυνάμεων από τα ανατολικά, αλλά δεν κατάφερε να πετύχει κάτι αξιοσημείωτο.

Μαζική Επίθεση Εθνικής Φρουράς στον θύλακα του Κιόνελι

Στις 20 Ιουλίου η Εθνική Φρουρά, υποστηριζόμενη από όλα τα τανκς Τ-34, καθώς και με δυνάμεις της ΕΛΔΥΚ- τις πλέον αξιόμαχες στο νησί- εξαπέλησαν μαζική επίθεση στο θυλακα του Κιόνελι, ο οποίος έλεγχε τμήμα του δρόμου Κερύνειας- Λευκωσίας. Στην σφοδρότατη μάχη που ακολούθησε, παρόλο που δυνάμεις της ΕΛΔΥΚ καταλάβανε τα πρώτα σπίτια, τελικά αναγκαστήκανε τις πρώτες πρωϊνές ώρες να επιστρέψουν στο στρατόπεδο τους.

Επίθεση στον Θύλακα της Λεμεσού

Στις 20 Ιουλίου, η ώρα 10:00 γύρω στους 450 μαχητές της ΕΟΚΑ Β', μελη τοου 203 Εφεδρικού Τάγματος Πεζικού, επιτέθηκαν στον Θύλακα της Λεμεσού, όπου υπήρχανε περίπου 1000 κάτοικοι, ελαφρώς οπλισμένοι.

Επίθεση στον Θύλακα της Αυδήμου

Την ίδια περιπου στιγμή, 100 μαχητές της ΕΟΚΑ Β' περικύκλωσαν τον θύλακα της Αυδήμου, δυτικά της λεμεσού. Τουρκοκύπριοι αιχμάλωτοι οδηγήθηκαν στο γήπεδο της Λεμεσού.

Βομβαρδισμός του Θύλακα της Πάφου από το Αρματαγωγό Λέσβος

Στις 17:00, το Ελληνικό αρματαγωγό Λέσβος, έφτασε στην Πάφο και ξεκίνησε να βομβαρδίζει το τούρκοκυπριακό Θύλακα του μουτάλλου. Το σκάφος αποβίβασε 450 στρατιώτες της ΕΛΔΥΚ και αμέσως έφυγε για να αποφύγει τον εχθρό. Τούρκικα πλοία έφτασαν στην περιοχή για να το αποθήσουν, τα οποία η Τουρκική Αεροπορία τα εξέλαβε ως Ελληνικά και τους επιτέθηκε στις 21 Ιουλίου. Ο Θύλακας παραδώθηκε στις στις 22:00

Επίθεση στον θύλακα της Αγύρτας

Τμήματα της Εθνικής Φρουράς επιτέθηκαν στον θύλακα της Αγύρτας προσπαθώντας να τον περικυκλώσουν και να τον απομονώσουν. Τούρκοι αλεξιπτωτιστές προσπάθησαν να ενισχύσουν τον θύλακα, όμως υπέστησαν αρκετές απώλειες.

Ψήφισμα Συμβουλίου Ασφαλείας ΟΗΕ 353

Αργά το βράδυ της 20ης Ιουλίου, το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ, σε ομόφωνο ψήφισμα (υπ αριθμόν 353) του ανέφερε:

1. Kαλεί όλα τα Kράτη να σέβονται την κυριαρχία, ανεξαρτησία και εδαφική ακεραιότητα της Kύπρου,

2. Kαλεί όλα τα μέρη στις παρούσες συγκρούσεις ως πρώτο βήμα να καταπαύσουν το πυρ και συνιστά σ’ όλα τα κράτη να εξασκήσουν τη μέγιστη αυτοσυγκράτηση και να αποφύγουν κάθε ενέργεια που θα μπορούσε να επιδεινώσει περαιτέρω την κατάσταση,

3. Aπαιτεί άμεσο τερματισμό της ξένης στρατιωτικής επέμβασης στην Kυπριακή Δημοκρατία η οποία είναι αντίθετη με την παράγραφο 1. πιο πάνω,

4. Zητεί την αποχώρηση χωρίς καθυστέρηση από την Kυπριακή Δημοκρατία του ξένου στρατιωτικού προσωπικού που βρίσκεται εκεί πέραν των προνοιών διεθνών συμφωνιών, περιλαμβανομένων και εκείνων των οποίων η αποχώρηση είχει ζητηθεί από τον Πρόεδρο της Kυπριακής Δημοκρατίας Aρχιεπίσκοπο Mακάριο, στην επιστολή του ημερομηνίας 2 Iουλίου 1974,

5. Kαλεί την Eλλάδα, την Tουρκία και το Hνωμένο Bασίλειο της Mεγάλης Bρετανίας και Bορείου Iρλανδίας να προσέλθουν σε συνομιλίες χωρίς καθυστέρηση για την αποκατάσταση της ειρήνης στην περιοχή και τη συνταγματική διακυβέρνηση της Kύπρου και να τηρούν ενήμερο το Γενικό Γραμματέα,

6. Kαλεί όλα τα μέρη να συνεργαστούν πλήρως με την Eιρηνευτική Δύναμη των Hνωμένων Eθνών στην Kύπρο για να καταστεί δυνατή η εκτέλεση της εντολής της,

7. Aποφασίζει να παρακολουθεί συνεχώς την κατάσταση και να ζητά από το Γενικό Γραμματέα να το ενημερώνει όποτε χρειάζεται, με πρόθεση την υιοθέτηση περαιτέρω μέτρων για να διασφαλίσουν την αποκατάσταση ειρηνικών συνθηκών το συντομότερο δυνατό.