Μέγας Αλέξανδρος και οικονομία

Ο Αλέξανδρος τον χειμώνα του 335, εργάστηκε για την οργάνωση του βασιλείου, επειδή σκόπευε να απουσιάσει στην Ασία για μεγάλο χρονικό διάστημα. Αρχικά σκόπευε να κατακτήσει την Περσία, διώχνοντας το Δαρείο να ανέβει στο θρόνο, παίρνοντας έτσι εκδίκηση για την εκστρατεία του Ξέρξη κατά το παρελθόν, που είχε προσπαθήσει να υποδουλώσει όλους τους Έλληνες.

Και το αρχικό σχέδιο του Αλέξανδρου περιελάμβανε τα εξής τρία στάδια: πρώτα την κατάκτηση της Μικράς Ασίας, έπειτα από την κατάκτηση της Συρίας και της Αιγύπτου, η οποία θα χρησιμοποιηθεί ως βάση για τις τρίτες επιχειρήσεις της φάσης, με τελικό στόχο την καταστροφή του βασιλείου της Περσίας.

Ο στρατός του Αλεξάνδρου αποτελούνταν από 30.000 πεζούς και 5.000 ιππείς. Η βασική διάταξη του στρατού, όπως οργανώθηκε από τον Φίλιππο, αποτελείτο από την φάλαγγα, το ελαφρύ ιππικό, τους βοηθούς τους, και βαρύ ιππικό. Ο Αλέξανδρος στην εκστρατεία του για την Ασία είχε έξι τάγματα της μακεδονικής φάλαγγας, η οποία ήταν η βάση του στρατού του. Η νηοπομπή συνοδεύτηκε από Έλληνες στρατιώτες, που ήταν σύμμαχοι ή μισθοφόροι. Συμμαχικός Διοικητής ήταν ο Αντίγονος, ενώ Μένανδρος ήταν διοικητής των μισθοφόρων.

Όλα όσα λένε είναι γνωστό σχεδόν σε όλους, όπως θέλουμε να πιστεύουμε, αλλά αυτό που δεν είναι τόσο πολύ διαδεδομένο είναι η νομισματική πολιτική του μεγάλου διοικητή.

Ας δούμε μερικά στοιχεία.

Η πρώτη οικονομική ολοκλήρωση είχε λάβει χώρα κατά τη διάρκεια του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Ο Αλέξανδρος, καθώς και οι κατακτημένες περιοχές ήταν το τότε σύμπαν με τον υπόλοιπο κόσμο να ήταν οικονομικά τουλάχιστον, πολύ πίσω! Το τετράδραχμο Αλεξανδρινό σάρωσε τις διεθνείς αγορές, τότε ήταν το μέσο των διεθνών συναλλαγών και καθιέρωθηκε για πάνω από 200 χρόνια, Ιδρύθηκαν και πολλά νομισματοκοπεία.

Όπως φαίνεται από τα αρχαιολογικά δεδομένα τα επιτόκια στον αρχαίο κόσμο για τη χορήγηση δανείων προς τις επιχειρήσεις, κυμαίνονταν περίπου στο 30%. Τα χρυσά και ασημένια νομίσματα ήταν λιγοστά, έτσι οι περισσότεροι έμποροι έκαναν εμπόριο προϊόντων με άλλα προϊόντα. Ως εκ τούτου, καταλαβαίνεται πόσο δύσκολη ήταν η ζωή του έμπορου κατά το χρόνο.

Αντί ο έμπορος να χρησιμοποιήσει τα χρήματα για την πληρωμή των εμπορευμάτων, ο έπρεπε να φέρει τα προϊόντα πάνω σε άλογα κάτι χρονοβόρο και κουραστικό. Αλλά όλα αυτά έχουν αλλάξει με τις κατακτήσεις Μ Αλεξάνδρου.

Η Μ Αλεξάνδρου, ίσως χωρίς σκόπιμη άσκηση, έκανε μια επαναστατική οικονομική πολιτική για την εποχή. Μετά την κατάκτηση μεγάλων ποσοτήτων χρυσού και αργύρου της Περσικής Αυτοκρατορίας, ο Αλέξανδρος  έδωσε τεράστια ποσά για την ανοικοδόμηση των εκκλησιών, των δρόμων και  των μνημείων. Θα μπορούσαμε να πούμε ότι πρόκειται για μια κεϋνσιανή πολιτική στα πρότυπα του αρχαίου κατακτητή.

Ωστόσο, ο Μ.Αλεξάνδρου εφαρμόζει μια νέα νομισματική πολιτική, με την έκδοση χρυσών και ασημένιων νομισμάτων, με αποτέλεσμα οι τιμές των επιτοκίων να μειώνονται από 30% σε 6%.

Αυτή η οικονομική πολιτική Μ Αλεξάνδρου διέφερε από τον Περσική. Προτίμησε να συσσωρεύονται τεράστια αποθέματα χρυσού και αργύρου στα ταμεία της αυτοκρατορίας του. Τα χρήματα έφυγαν από τους φρουρούς των κεφαλαίων και ανέλαβαν την διαχείριση τους "επιχειρηματίες" της εποχής εκείνης.

Οι πόλεις-κράτη αναγκάστηκαν εκείνη τη στιγμή  να δανειστούν  με ελαφρώς υψηλότερο επιτόκιο, ίσως επειδή οι δανειστές φοβούνται ότι οι διοικητές της πόλης θα αρνούνται να πληρώσουν.

Έμποροι, επιχειρηματίες και παραγωγοί τέχνης επωφελήθηκαν από τα νέα κέρματα που εκδόθηκαν από τους Έλληνες στη Δυτική Ασία και την. Μέση Ανατολή.

Καλλιτέχνες και οι οικοδόμοι  θα μπορούσαν πλέον με δική τους χρηματοδότηση να ολοκληρώσουν τα έργα τους. Μια νέα εποχή της ελληνιστικής τέχνης και της οικονομίας έχει μόλις αρχίσει.

Κατά τη διάρκεια της βασιλείας του υπήρξε μια μεγάλη αύξηση των δαπανών, είχε μεγαλεπήβολα σχέδια.

Όπως και σήμερα, έτσι και κατά την αρχαιότητα, η νομισματική επέκταση είχε κόστος και στον πληθωρισμό. Σε πόλεις όπως, η Γάζα και η Βαβυλώνα υπήρξε υπερδιπλασιασμός των τιμών, σε ορισμένες περιπτώσεις και στη συνέχεια, η οικονομική άνθηση οδήγησε στην ύφεση.

Ωστόσο, η οικονομία και το εμπόριο ανέκαμψαν και πάλι στο τέλος των συγκρούσεων των διαδόχων.

Αλέξανδρος σε νομίσματα

"Αλέξανδρος ο Μέγας  δεν απεικονίζεται όσο έζησε ποτέ σε περικοπές νομισμάτων». Συχνά ταυτίζεται με την απεικόνιση του κεφαλιού του αγένειου Ηρακλή φορώντας ένα κεφάλι λιονταριού στην πρόσοψη του τετράδραχμου και  των δραχμών με την επιγραφή ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ

Οι πρώτες εικόνες που βρέθηκαν ήταν σε νομίσματα που κόπηκαν μετά τον θάνατο του. Ο Αλέξανδρος παρουσιάζεται ως θεός σε κοπές  του Λυσίμαχου με τα κέρατα του Άμμωνα Δία, στις κοπές του Πτολεμαίου Ά Σωτήρος με τα κέρατα του Άμμωνα Δία και δορά ελέφαντα ως καλύμμα κεφαλής και στην κοπή του Σελεύκου Α, με δέρμα λεοπάρδαλης και κράνος από κέρατα ταύρου.

Στην κλίμακα της παγκόσμιας οικονομικής κυριαρχίας

Μετά την αργυρό τετράδραχμο της Αθήνας και χρυσό  του Δαρείου της Περσικής Αυτοκρατορίας, το επόμενο ισχυρό διεθνές νόμισμα θα γίνει το νόμισμα του Αλεξάνδρου, πριν και μετά το θάνατό του, στην παγκόσμια χρηματοπιστωτική αγορά της σεζόν μέχρι τα μέσα του 1ου αιώνα. π.Χ.

Εκτός από τον κυρίαρχο ρόλο που διαδραματίζει στην οικονομία του ελληνιστικού κόσμου, αξίζει να σημειωθεί ότι είναι το νόμισμα που "διδάσκει" τις συναλλαγές με μετρητά, σε λαουύς της  Κεντρικής Ασίας .