To παυσίπονο και αντιπυρετικό φάρμακο του Ιπποκράτη που χρησιμοποιείται μέχρι σήμερα και οι ευεργετικές του ιδιότητες

Μπορεί να έχουν περάσει περίπου 2.500 χρόνια από την εποχή του Ιπποκράτη, όμως μια ουσία την οποία χρησιμοποιούσε για παυσίπονο και αντιπυρετικό ο πατέρας της δυτικής ιατρικής, η σαλσαλάτη, μια παράγωγη ουσία της σαλικίνης (ένα παράγωγο της οποίας είναι το σαλικυλικό οξύ που περιέχεται στην ασπιρίνη), φαίνεται, σύμφωνα με αμερικανική έρευνα, ότι έχει θαυματουργή επίδραση στους ασθενείς με Αλτσχάιμερ.

Η σαλσαλάτη, η οποία χρησιμοποιείται ακόμη ως παυσίπονο σε περιπτώσεις ρευματοειδούς αρθρίτιδας (αν και έχει περιοριστεί η χρήση της εξαιτίας πιο σύγχρονων σκευασμάτων), σύμφωνα με την έρευνα της επιστημονικής ομάδας του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια στο Σαν Φρανσίσκο (UCSF) και του Πανεπιστημίου Στάνφορντ, αντέστρεψε τα συμπτώματα της μετωποκροταφικής άνοιας, μιας μορφής άνοιας παρόμοιας με το Αλτσχάιμερ.


Πιο συγκεκριμένα, σύμφωνα με την έρευνα που δημοσιεύθηκε στην επιθεώρηση Nature Medicine, η σαλσαλάτη διέλυε τους σχηματισμούς που δημιουργεί η συσσώρευση της πρωτεΐνης Ταυ στα κύτταρα του εγκεφάλου οι οποίοι τα καταστρέφουν προκαλώντας έτσι την απώλεια μνήμης και όλες τις συνέπειες του εκφυλισμού της εγκεφαλικής λειτουργίας.

Οι ερευνητές αναφέρουν ότι στα τρωκτικά που χορηγήθηκε σαλσαλάτη μετά την ανάπτυξη των σχηματισμών της πρωτεΐνης Ταυ, παρατηρήθηκε μείωση των επιπέδων της πρωτεΐνης, διάσωση «αναμνήσεων» και αυξημένη προστασία του ιππόκαμπου, της περιοχής του εγκεφάλου δηλαδή που διαδραματίζει κεντρικό ρόλο στον σχηματισμό των αναμνήσεων.
Πρώτη μελέτη

Μεταξύ άλλων οι επιστήμονες αναφέρουν ότι αυτή είναι η πρώτη έρευνα που καταδεικνύει ότι η σαλσαλάτη αντιστρέφει όλες τις τοξικές παρενέργειες της πρωτεΐνης Ταυ. Χαρακτηριστικά ανέφερε η επικεφαλής της έρευνας Λι Γκαν του UCSF: «Εντοπίσαμε για πρώτη φορά μια φαρμακευτική παρέμβαση που αντιστρέφει όλες τις πλευρές της τοξικότητας της πρωτεΐνης Ταυ. Το πιο σημαντικό είναι ότι τα οφέλη του φαρμάκου επετεύχθησαν μετά την έναρξη της άνοιας, γεγονός που υποδηλώνει ότι ίσως είναι μια αποτελεσματική θεραπευτική επιλογή».

Η ανακάλυψη έχει ενθουσιάσει διεθνώς τις οργανώσεις για την καταπολέμηση του Αλτσχάιμερ, αλλά και την ιατρική κοινότητα, όμως η πλειοψηφία των επιστημόνων εκφράζει συγκρατημένη αισιοδοξία, καθώς η σαλσαλάτη δεν προσφέρει λύση για τα β-αμυλοειδή, άλλους δηλαδή σχηματισμούς που συμβάλλουν στον εκφυλισμό της εγκεφαλικής λειτουργίας, αλλά και γιατί θα χρειαστούν περαιτέρω έρευνες.
Εξαιρετικά θετικό είναι, σύμφωνα με τους ειδικούς, ότι το φάρμακο χρησιμοποιείται πολλά χρόνια και οι παρενέργειές του είναι γνωστές. Αυτό ανοίγει τον δρόμο για άμεσες δοκιμές σε ανθρώπους που πάσχουν από Αλτσχάιμερ και μετωποκροταφική άνοια.

Στα κείμενα του Ιπποκράτη περιγράφεται η χρήση μιας πικρής σε γεύση σκόνης που εξάγεται από τον φλοιό της ιτιάς (Salix στα λατινικά) και η οποία έχει την ιδιότητα να ρίχνει τη θερμοκρασία του ασθενούς και να απαλύνει τους πόνους. Η ουσία σαλικίνη που περιέχει ο φλοιός της ιτιάς απομονώθηκε για πρώτη φορά το 1828 από τον Γερμανό χημικό Γιόχαν Αντρέας Μπούχνερ και οι δύο «μορφές» της ουσίας είναι η σαλσαλάτη και το σαλικυλικό οξύ.