Ο Ναός του Μίθρα στο Λονδίνο

Σπανίως μια αρχαιολογική ανακάλυψη είχε προκαλέσει τόση εντύπωση και αναστάτωση, όσο η ανακάλυψη του Ναού του Μίθρα στο Λονδίνο. Οι εφημερίδες και το ραδιόφωνο είχαν κατακλυστεί από αποκαλύψεις και σχόλια των έκπληκτων δημοσιογράφων.
Πρόκειται για Ρωμαϊκό ναό που ανακαλύφθηκε στο Walbrook, έναν δρόμο στο κέντρο του Λονδίνου, κατά την διάρκεια ανασκαφών το 1954. Πρόκειται για ένα από τα πιο σπουδαία αρχαιολογικά ευρήματα του 20ου αιώνα που βρέθηκαν στην πόλη του Λονδίνου.
Ο ναός του Λονδίνου ήταν το μοναδικό τέμενος λατρείας της θεότητας αυτής στη Μεγάλη Βρετανία, παρά το γεγονός ότι είχαν διαπιστωθεί ίχνη τέτοιων ναών και σ’ άλλα σημεία της Νότιας Αγγλίας.

Οι ανασκαφές του 1954

Ο Μίθρας ήταν μια θεότητα που λατρευόταν από τους Πέρσες πολλούς αιώνες πριν από τη γέννηση του Χριστού. Με τις εκστρατείες όμως και τις κατακτήσεις του πολεμοχαρή αυτού λαού, η λατρεία του Μίθρα διαδόθηκε και σε άλλους λαούς. Αναμίχθηκε με τοπικά έθιμα και δοξασίες και σε πολλές περιπτώσεις εμφανίστηκε σαν καινούρια θρησκεία.
Τον δεύτερο αιώνα μετά Χριστόν, ο Μίθρας λατρευόταν στη Ρώμη και στις περισσότερες δυτικές ρωμαϊκές επαρχίες, που τότε ακόμη ήταν ειδωλολατρικές και ζούσαν μέσα στη βαρβαρότητα.

Πλήθη κόσμου συνέρρεαν στον χώρο των ανασκαφών

Οι αρχαιολόγοι περιέγραφαν την εσωτερική διακόσμηση του ναού σαν ένα μίγμα κλασικής αρχιτεκτονικής και της αρχιτεκτονικής των τότε βαρβάρων Βρετανών. Αριστερά και δεξιά του ναού υπήρχε ένα περιστύλιο από 7 μαρμάρινους κίονες δωρικού, μάλλον, ρυθμού, οι οποίοι στήριζαν μια ξύλινη και κακότεχνη στέγη. Στο βάθος και στο κέντρο της κυκλικής αψίδας, δέσποζε ένας βωμός κι αυτός μίγμα κλασικής αρχιτεκτονικής και της πρωτόγονης, βρετανικής αρχιτεκτονικής.
Επιπρόσθετα, ο χώρος ανασκάφηκε από τον W.F. Grimes, Διευθυντή του Μουσείου του Λονδίνου το 1954. Ο ναός, που αρχικά πίστευαν ότι πρόκειται για χριστιανικό ναό, χτίστηκε στα μέσα του 3ου αιώνα και ήταν αφιερωμένος στον θεό Μίθρα ή πιθανόν σε θεότητες δημοφιλείς ανάμεσα στους Ρωμαίους στρατιώτες.

Ανάγλυφη αναπαράσταση του Θεού Μίθρα, που βρέθηκε κατά τις ανασκαφές του 1954

Στη συνέχεια, αφιερώθηκε στον θεό Βάκχο στις αρχές του 4ου αιώνα. Μέσα στον ναό βρέθηκαν ευρήματα, τα οποία είχαν θαφτεί προσεκτικά πιθανόν κατά την διάρκεια της αφιέρωσης στον θεό Βάκχο, όπως εξαιρετικά μαρμάρινα αγαλματίδια της θεάς Μινέρβας, του θεού Ερμή που οδηγούσε τις ψυχές στον θάνατο και των συγκριτικών θεών Μίθρα και Σέραπις που ήρθαν από την Ιταλία. Επίσης, βρέθηκαν τοπικά χονδροειδή πήλινα αγαλματίδια της θεάς Αφροδίτης να πλέκει τα μαλλιά της. Τα ευρήματα εκτίθενται στο Μουσείο του Λονδίνου.
Ανάμεσα στα γλυπτά οι αρχαιολόγοι ανακάλυψαν το κεφάλι του θεού Μίθρα, που αναγνωρίστηκε από το φρυγικό του καπέλο (μικρό κωνικό καπέλο) που έφερε στο κεφάλι του. Η βάση της κεφαλής λεπταίνει προκειμένου να καταλήξει στον θώρακα, ο οποίος δεν βρέθηκε ποτέ.

Το κεφάλι του Σέραπις, που βρέθηκε στις ανασκαφές του 1954…

Στο βωμό βρισκόταν το άγαλμα του Μίθρα, όπου οι πιστοί του προσέφεραν ειδωλολατρικές θυσίες με θορυβώδη και βάρβαρο τρόπο. Ο Δρ. Grimes, που διηύθυνε τις ανασκαφές, είχε κατορθώσει να αναπαραστήσει μία από τις τελετές αυτές.
Οι πιστοί του Μίθρα περίμεναν στο περιστύλιο, ενώ δυο από τους ανώτερους ιερείς της μιθραϊκής θρησκείας εισέρχονταν στο ναό, κρατώντας μεγάλους δαυλούς. Τα πρόσωπά τους ήταν σκεπασμένα με κακότεχνα προσωπεία ενός λέοντα κι ενός κόρακα, ίσως θέλοντας να συμβολίσουν τις ιδιότητες του θεού. Μέσα σ’ ένα θρησκευτικό παραλήρημα, ο ανώτατος ιεράρχης προχωρούσε προς το βωμό και με ακατάληπτες φράσεις, ζητούσε την προστασία του θεού Μίθρα.
Στα περιστύλια είχαν βρεθεί κι άλλα αγάλματα, όπως του Σέραπι και άλλων κυρίως αιγυπτιακών θεοτήτων, που είχαν αναμιχθεί με τον μιθραϊσμό.
Η είδηση δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα “ΕΜΠΡΟΣ”, στις 23/10/1954…

Το άρθρο, όπως δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα “ΕΜΠΡΟΣ”, στις 23/10/1954

ΠΗΓΗ https://strangepress.gr/2016/05/22/o-naos-toy-mithra-sto-londino/