Τα μυστικά της Mινωϊκής τοιχογραφίας

Είναι διάσημη όσο σχεδόν και τα έργα του Λεονάρντο Ντα Βίντσι. Πολυφωτογραφημένη,  πολυσυζυτημένη και ευανάγνωστη. Κάποτε κοσμούσε την αυλή του Λίθινου Στομίου στο Παλάτι της Κνωσού, ενώ σήμερα εκτίθεται προστατευμένη στην Αρχαιολογική Συλλογή Ηρακλείου. Ο λόγος για μια μινωική τοιχογραφία που φιλοτεχνήθηκε το 1450 π.Χ. και ο δημιουργός της παραμένει άγνωστος.

Με μια πρώτη ματιά ο προϊστορικός καλλιτέχνης φαίνεται να αποτύπωσε ένα εντυπωσιακό ακροβατικό. Μια νεαρή γυναίκα έχει πιάσει έναν ταύρο που τρέχει, από τα κέρατα. Ένας έφηβος κάνει σχεδόν κατακόρυφο στην πλάτη του ζώου και μια δεύτερη κοπέλα στέκει πίσω από την σκηνή με τα χέρια ψηλά. Το θέμα της τοιχογραφίας είναι τα «ταυροκαθάψια», ένα άθλημα στο οποίο οι αθλητές έπιαναν τον ταύρο που έτρεχε από τα κέρατα.
Έπειτα πηδούσαν στην ράχη του, έκαναν κατακόρυφο και προσγειώνονταν στην αγκαλιά του συναγωνιστή τους, που τους περίμενε από πίσω. Τα ταυροκαθάψια απευθύνονταν σε καλά γυμνασμένους νέους και προσέφεραν ένα εντυπωσιακό θέαμα μέσα από τις παράτολμες φιγούρες τους στο πλαίσιο κάποιας θρησκευτικής τελετής που πιθανώς να συνδεόταν με την Μητέρα Γη.

Είναι δυνατόν όμως μια κοπέλα να μπορεί να πιάσει έναν άνδρα που πηδά με φόρα για να πέσει στη γη μετά το εντυπωσιακό του άλμα; Εδώ κρύβεται το μυστικό και όλα δείχνουν πως δεν πρόκειται για ένα απλό στιγμιότυπο.

Ορισμένοι ερευνητές υποστηρίζουν πως πρόκειται για μια σκηνή κινουμένων σχεδίων. Μέσα σε μια τοιχογραφία παρουσιάζεται καρέ καρέ το άλμα σε τρεις φάσεις και ο καλλιτέχνης χρησιμοποίησε ως μοντέλα αγόρια και κορίτσια, για να δείξει πως στο άθλημα συμμετείχαν και τα δύο φύλα. Άλλοι πάλι πιστεύουν πως δεν είμαι δυνατόν να αδράξει κάποιος ένα ταύρο που τρέχει από τα κέρατα και στη συνέχεια να σταθεί κατακόρυφα στη ράχη του.

Έτσι θεωρούν ότι πρώτα πηδούσαν πάνω στο ζώο οι αθλητές και αφού αυτό κουραζόταν, το έπιαναν από τα κέρατα και ύστερα σε όρθια θέση με τα χέρια ψηλά, όπως η τελευταία κοπέλα, ευχαριστούσαν τους θεούς.

Παρατηρώντας τις λεπτομέρειες μπορεί κανείς να δει ότι ο καλλιτέχνης. για να δείξει πως ο ταύρος τρέχει, τον αποτυπώνει να αιωρείται. Ο τρόπος των ζωγράφων για να αποδώσουν ζώα σε ορμητική στάση δεν άλλαξε ως και τον 19ο αιώνα. Επίσης ο ταύρος βρίσκεται σε στύση, ενώ μοιάζει πιο μεγάλος από τον συνηθισμένο. Οι ειδικοί εκτιμούν ότι στην Μινωική Κρήτη ζούσε ένα είδος ταύρου με υπερμεγέθη χαρακτηριστικά.

Το «άγγιγμα του ταύρου» 

Τα «ταυροκαθάψια» πιστεύεται πως προέρχονται από ακροβατικά που είχαν καθιερωθεί στην αρχαία Αίγυπτο. Ο όρος ταυροκαθάψια προέρχεται από τις λέξεις «ταύρος» και «άπτομαι». Κατά συνέπεια σημαίνει το «άγγιγμα του ταύρου». Ταυροκαθάψια εκτός από την Κρήτη τελούνταν στην Θεσσαλία, την Τίρυθνα, το Άργος, την Πύλο και τη Μικρά Ασία. Διαφέρουν από τις ταυρομαχίες καθώς σκοπός του αγωνίσματος δεν ήταν η θανάτωση του ζώου αλλά τα εντυπωσιακά άλματα.

Βιβλιογραφία: «Αρχαία Κρυμμένα Μυστικά», επιμέλεια: Μαίρη Αδαμοπούλου.