Τα 10 μεγαλύτερα “Hoaxes” όλων των εποχών

Hoax είναι μια προσπάθεια να ξεγελάσεις το κοινό, ώστε να πιστέψει ότι κάτι που δεν είναι αλήθεια όντως υπάρχει. Μετά από ψάξιμο, καταλήξαμε σε μια επιλογή με τα 10 καλύτερα Hoaxes όλων των εποχών.

1. Η φωτογραφία του χειρούργου με το τέρας του Λοχ Νες.

Οι αρχαίοι μύθοι της Σκωτίας μιλάνε για ένα γιγάντιο θαλάσσιο τέρας που ζούσε στα νερά της λίμνης του Λοχ Νες. Το 1943, ο συνταγματάρχης Robert Wilson, ένας αξιοσέβαστος Βρετανός χειρούργος, ανέφερε ότι είδε κάτι να κινείται στο νερό και το τράβηξε μια φωτογραφία. Η φωτογραφία αυτή έδειχνε τον λεπτό λαιμό ενός φιδιού να ξεπροβάλει και έγινε γνωστή ως “Η φωτογραφία του χειρούργου”. Για δεκαετίες θεωρούνταν το καλύτερο αποδεικτικό στοιχείο για την ύπαρξη του τέρατος του Λοχ Νες.

Ήταν το 1994, όταν ο Wetherel, πριν τον θάνατο του σε ηλικία 90 ετών, ομολόγησε την συμμετοχή του στο σχέδιο του συνταγματάρχη Wilson να δημιουργήσουν μια διάσημη φωτογραφία. Το κίνητρο του Wetherel ήταν η εκδίκηση καθώς, χρόνια νωρίτερα είχε ταπεινωθεί όταν τα χνάρια ενός τέρατος που είχε ανακαλύψει, δεν ήταν τίποτα άλλο παρά αποξηραμένα χνάρια ιπποπόταμου.

2. Το αξίας 6.000.000 $ ημερολόγιο του Χίτλερ.

Στις 22 Απριλίου 1983, το γερμανικό περιοδικό Der Stern ανακοίνωσε ότι είχε κάνει την μεγαλύτερη ναζιστική ανακάλυψη όλων των εποχών. Ένα ημερολόγιο γραμμένο από τον ίδιο τον Χίτλερ. Και δεν ήταν απλά ένα λεπτό ημερολόγιο.

Το περιοδικό είχε πληρώσει 10 εκατομμύρια μάρκα (περίπου 6 εκατομμύρια δολάρια εκείνης της εποχής) για την απόκτηση 6 μικρών βιβλίων που κάλυπταν την περίοδο 1932 έως 1945.

Ωστόσο, μέσα σε δυο εβδομάδες, αποκαλύφθηκε ότι το ημερολόγιο του Χίτλερ δεν ήταν τίποτα άλλο από μια απομίμηση γραμμένη σε σύγχρονο χαρτί, με την χρήση σύγχρονου μελανιού και γεμάτο ιστορικές ανακρίβειες, με πιο προφανές το γεγονός ότι το μονόγραμμα στον τίτλο ήταν “F.H.” αντί για “A.H.” (Adolph Hitler). Το ημερολόγιο είχε γραφτεί στην πραγματικότητα από τον Konrad Kujau, έναν διαβόητο πλαστογράφο έργων του Χίτλερ από την Στουτγάρδη, ο οποίος καταδικάστηκε σε 42 μήνες φυλάκισης.

3. Το Εβραϊκό σχέδιο κυριαρχίας του κόσμου

Τα Πρωτόκολλα των Σοφών της Σιών είναι ένα κείμενο που περιγράφει ένα σχέδιο για να επιτευχθεί η παγκόσμια κυριαρχία των Εβραίων. Μετά την πρώτη του δημοσίευση το 1903 στην Ρωσική Αυτοκρατορία, πολυάριθμες έρευνες έχουν δείξει ότι το έγγραφο αυτό δεν είναι τίποτα άλλο παρά μια φάρσα. Μια σειρά από άρθρα τυπωμένα στην εφημερίδα “Times of London”, το 1921, αποκάλυψαν ότι μεγάλο μέρος των περιεχομένων ήταν άμεση αντιγραφή από παλαιότερα έργα πολιτικής σάτιρας που είχαν γραφτεί για τους Εβραίους.

Στην Ρωσία βοήθησε η ιδέα ότι το κίνημα των Μπολσεβίκων ήταν μια Ιουδαϊκή συνομωσία για παγκόσμια κυριαρχία. Κατά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, τα πρωτόκολλα έγιναν μέρος της προπαγάνδας των Ναζί για να δικαιολογήσουν την καταδίωξη των Εβραίων. Έγινε υποχρεωτική η ανάγνωση τους από τους Γερμανούς μαθητές.

Σήμερα, πολλές αραβικές κυβερνήσεις χρηματοδοτούν νέες εκτυπώσεις των πρωτοκόλλων και τα διδάσκουν στα σχολεία ως ιστορικά γεγονότα. Στην Συρία, τα πρωτόκολλα είναι σήμερα best-seller και οι ελεγχόμενοι από την κυβέρνηση τηλεοπτικοί σταθμοί προβάλουν περιστασιακά μίνι σειρές σχετικά με αυτά.

4. Idaho

Το Idaho είναι ίσως η μόνη πολιτεία των Η.Π.Α. που πήρε το όνομα της μετά από μια φάρσα. Όταν ήταν να επιλεχθεί όνομα για την νέα αυτή περιοχή, ο εκκεντρικός λομπίστας George M. Willing πρότεινε το “Idaho”, που όπως υποστήριξε σήμαινε «Στολίδι των Βουνών» στην γλώσσα των Ινδιάνων.

Όπως αργότερα αποκαλύφθηκε, ο Willing σκαρφίστηκε μόνος του το όνομα αυτό. Έτσι, η περιοχή μετονομάστηκε εξαιτίας αυτού σε Κολοράντο.

Τελικά το περιστατικό ξεχάστηκε και σήμερα Idaho ονομάζεται μια άλλη περιοχή που ιδρύθηκε επισήμως το 1863.

5. Η αυτοψία του εξωγήινου από την συντριβή UFO στο Roswell.

Στις 5 Μαΐου 1995, ο Ray Santilli, ένας παραγωγός ταινιών από το Λονδίνο, παρουσίασε για πρώτη φορά στους εκπροσώπους των μέσων ενημέρωσης και τους ερευνητές UFO πλάνα από την αυτοψία του εξωγήινου. Το σώμα ειπώθηκε ότι άνηκε σε έναν από τους εξωγήινους που βρέθηκαν στον υποτιθέμενο τόπο συντριβής του UFO στο Roswell το 1947. Οι σκηνές έγιναν παγκοσμίως γνωστές αμέσως.

Ο διάλογος για το αν το σώμα αυτό είναι ένα πολύ ρεαλιστικό ανδρείκελο, ένα κορίτσι με γενετική ανωμαλία ή αληθινός εξωγήινος συνεχίζεται μέχρι και σήμερα. Κατά ειρωνικό τρόπο, η καλύτερη απόδειξη κατά της αυθεντικότητας της ταινίας, προέρχεται από κάποια στοιχεία του υπόβαθρου. Σε ένα τοίχο του δωματίου που γίνεται η αυτοψία, υπάρχει ένα προειδοποιητικό σημάδι που δεν υπήρχε μέχρι το 1967 (2 δεκαετίες μετά το υποτιθέμενο γεγονός).

Το κανάλι Fox TV πρόβαλε, λίγα χρόνια αργότερα, ένα πρόγραμμα που απομυθοποιούσε το βίντεο, ενώ το 2006 κυκλοφόρησε μια βρετανική κωμωδία με τον τίτλο “Αυτοψία Εξωγήινου” με θέμα το πως ο Santilli επινόησε την αυτοψία αυτή.. Μάλιστα ο Santilli συμμετείχε στην παραγωγή της κωμωδίας.

6. Τα ορυκτά που ρεζίλεψαν τους Βρετανούς Παλαιοντολόγους.

Το λεγόμενο “Piltdown Man” ήταν θραύσματα κρανίου και οστών της γνάθου, που βρέθηκαν το 1912 σε ένα λάκκο στην Αγγλική κομητεία του Sussex. Τα θραύσματα, όπως υποστηρίχτηκε από τους εμπειρογνώμονες της εποχής, ήταν απολιθωμένα υπολείμματα ενός πρωτόγονου άνδρα.

Από την ανοικοδόμηση του κρανίου από το Βρετανικό Μουσείο, προτάθηκε ότι “ο άνθρωπος του Πίλτντλαουν” αντιπροσώπευε τον κρίκο της εξέλιξης ανάμεσα στον πίθηκο και τον άνθρωπο, καθώς ήταν ένας συνδυασμός ανθρωπόμορφου κρανίου με πιθηκόμορφο σαγόνι.

Το 1953, 41 χρόνια αργότερα, ο άνθρωπος του Πίλτνταουν αποδείχθηκε τελικά μια σύνθετη απάτη. Αποτελούνταν από ένα ανθρώπινο κρανίο του Μεσαίωνα, έναν 500 ετών κάτω σιαγόνα ενός ουρακοτάγκου και δόντια από χιμπατζή. Η ταυτότητα του δημιουργού, μέχρι και σήμερα, παραμένει άγνωστη.

7. Ο Πάπας που κατέληξε να είναι γυναίκα.

Ο John Anglicus, ένας Άγγλος του ένατου αιώνα, ταξίδεψε στην Ρώμη, έγινε Καρδινάλιος και όταν το 853 μ.Χ. πέθανε ο Πάπας Λεών IV, εξελέγει παμψηφεί Πάπας. Ήταν για δυο χρόνια στην εξουσία ως Πάπας Ιωάννης VIII, μέχρι το 855 μ.Χ. Ωστόσο, μια μέρα όπως πήγαινε από το St. Peters στο Lateran, σταμάτησε στην άκρη του δρόμου και προς έκπληξη όλων γέννησε ένα παιδί. Όπως αποδείχθηκε ο Πάπας Ιωάννης VIII ήταν στην πραγματικότητα γυναίκα.

Σύμφωνα με τον μύθο, μετά την αποκάλυψη του φύλου του Πάπα, ο λαός της Ρώμης έδεσε τα πόδια της πίσω από ένα άλογο και ενώ αυτό την έσερνε, την λιθοβόλησαν μέχρι θανάτου. Ένας άλλος θρύλος λέει ότι την έστειλαν σε ένα μακρινό μοναστήρι για να συγχωρεθούν οι αμαρτίες της και το παιδί μεγάλωσε και έγινε επίσκοπος στην Ostia. Δεν είναι γνωστό αν η ιστορία του Πάπα Ιωάννη VIII είναι αληθινή ή όχι.

8. Η μηχανή του σκάκι που ξεγέλασε τον Ναπολέων.

Ο “Τούρκος” ήταν μια διάσημη φάρσα που υποτίθεται ότι ήταν μια αυτόματη μηχανή σκάκι, που κατασκευάστηκε και παρουσιάστηκε το 1769 από τον Wolfgang Von Kemplen. Το εξέθεσε για πρώτη φορά στο Αυστριακό δικαστήριο το 1770 ενώπιων της αυτοκράτειρας Μαρίας Τερέζας. Μέχρι το 1780 το παρουσίαζε σε διάφορα μέρη της Ευρώπης. Ο “Τούρκος” νίκησε εξέχουσες προσωπικότητες, όπως ο Ναπολέων Βοναπάρτης και ο Βενιαμίν Φραγκλίνος.

Η καμπίνα είχε πόρτες που άνοιγαν και φαίνονταν οι εσωτερικοί μηχανισμοί, οι οποίοι όταν ενεργοποιούνταν υποτίθεται ότι ο “Τούρκος” ήταν σε θέση να παίξει ένα ισχυρό παιχνίδι σκάκι με αντίπαλο κάποιον άνθρωπο. Ωστόσο, η καμπίνα αυτή ήταν μια έξυπνα κατασκευασμένη ψευδαίσθηση που επέτρεπε σε ένα δάσκαλο σκακιού να κρυφτεί μέσα και να χειρίζεται τα πιόνια. Κατά συνέπεια, ο “Τούρκος” κέρδιζε τα περισσότερα παιχνίδια.

9. Η αγορά της Καθολικής Εκκλησίας από την Microsoft.

Το 1994 άρχισε να κυκλοφορεί ένα δελτίο τύπου στο internet το οποίο ανέφερε ότι η Microsoft είχε αγοράσει την Καθολική Εκκλησία. Σύμφωνα με το δελτίο αυτό, ο Bill Gates θεωρούσε ότι η θρησκεία είναι μια αναπτυσσόμενη αγορά και ότι “ο συνδυασμός πόρων της Microsoft και της Καθολικής Εκκλησίας θα επιτρέψει να γίνει η θρησκεία πιο εύκολη και πιο διασκεδαστική για ένα ευρύτερο φάσμα ανθρώπων”. Σύμφωνα με τους όρους της συμφωνίας, η Microsoft θα αποκτούσε τα ηλεκτρονικά δικαιώματα για την Αγία Γραφή και θα έκανε τα «Μυστήρια» διαθέσιμα online.

Η Microsoft αναγκάστηκε να εκδώσει επίσημη ανακοίνωση στις 16 Δεκεμβρίου 1994, σύμφωνα με την οποία αρνιόταν το δελτίο αυτό. Αυτό ήταν το πρώτο hoax μέσω internet που κατέληξε σε δημόσια κοινοποίηση στο διαδίκτυο. Οι συντάκτες παραμένουν μέχρι και σήμερα άγνωστοι.

10. Η εισβολή των Αρειανών που τρομοκράτησε τον κόσμο.

Ο “Πόλεμος των Κόσμων”, το κλασσικό μυθιστόρημα του H.G. Well, που παρουσιάστηκε στο θέατρο Mercury στις 30 Οκτωβρίου 1938, αναμεταδόθηκε ζωντανά και από έναν ραδιοφωνικό σταθμό. Η ζωντανή αυτή μετάδοση τρομοκράτησε πολλούς ακροατές που πίστεψαν ότι γινόταν πραγματική εισβολή Αρειανών. Χαρακτηρίστηκε η “Μεγαλύτερη Φάρσα των Μέσων Ενημέρωσης Όλων των Εποχών”. Αν και δεν ήταν αυτός ο σκοπός της.
Οι εφημερίδες ανέφεραν τον πανικό που ακολούθησε με τους ανθρώπους να προσπαθούν να ξεφύγουν από την περιοχή, να ισχυρίζονται ότι μπορούσαν να μυρίσουν τα δηλητηριώδη αέρια ή μπορούσαν να δουν τις λάμψεις των μαχών στο βάθος του ορίζοντα. Αρκετοί άνθρωποι έτρεξαν μέχρι το New Jersey να δουν από κοντά την εξέλιξη των γεγονότων. Ανάμεσα τους και μερικοί αστρονόμοι από το πανεπιστήμιο του Princeton, που έψαχναν για έναν μετεωρίτη που δήθεν έπεσε κοντά στο σχολείο τους.
ΠΗΓΗ: http://sarkastiko.com

Ελληνική Εκστρατεία της Ουκρανίας

Με την ονομασία Εκστρατεία της Κριμαίας ή Εκστρατεία της Ουκρανίας, ειδικότερα στην ελληνική ιστορία, χαρακτηρίζεται η ελληνική συμμετοχή με εκστρατευτικό σώμα στην εκστρατεία που επιχείρησε η Γαλλία (ως κύριο μέλος της Αντάντ) κατά των Μπολσεβίκων στη Κριμαία και γενικότερα στη περιοχή της Ουκρανίας το 1918-1919.

Η συμμετοχή της Ελλάδος στην εκστρατεία αυτή αποφασίστηκε από τον ίδιο τον Έλληνα πρωθυπουργό Ε. Βενιζέλο και την κυβέρνησή του, (χωρίς την παρουσία αντιπολίτευσης), όπου και προσφέρθηκε να συμμετάσχει με τρεις μεραρχίες.
Η εκστρατεία αυτή όχι μόνο υπήρξε ατυχής, γεγονός που διαφαινότα εξ αρχής, αλλά και πολύ καταστροφική για τον ελληνογενή πληθυσμό όλης της εκεί και γύρω περιοχής, από τα αντίποινα που ακολούθησαν στη συνέχεια σε βάρος του, με δολοφονίες, καταστροφές, διωγμούς, εκτοπίσεις κ.λπ.
Ιδιαίτερα όμως χαρακτηριστικός ήταν ο κίνδυνος που διέτρεξε το ελληνικό εκστρατευτικό σώμα και τα ελληνικά πολεμικά πλοία που συμμετείχαν σ΄ αυτή, από την φαυλότητα των Γάλλων που λίγο έλειψε η «συμμαχική» εκστρατεία να εξελιχθεί σε αναμεταξύ σύρραξη γεγονός που αποσοβήθηκε την τελευταία στιγμή με την παρουσία αγγλικών θωρηκτών που προσκλήθηκαν επί τούτου.

• Ανεξάρτητα όμως της έκβασης της εκστρατείας της Κριμαίας η συμμετοχή του ελληνικού εκστρατευτικού σώματος σ΄ αυτήν αποτέλεσε και το κυρίαρχο επιχείρημα του Ε. Βενιζέλου υπέρ της δικαίωσης των ελληνικών αιτημάτων στη διάσκεψη που ακολούθησε, ένα χρόνο μετά, στη Συνθήκη των Σεβρών.
• Με το πέρας της εκστρατείας αυτής το ελληνικό εκστρατευτικό σώμα μεταφέρθηκε στη Μικρά Ασία για ενίσχυση του μετώπου της μικρασιατικής εκστρατείας που μόλις είχε ξεκινήσει.

Επικρατούσα κατάσταση

Μετά την επανάσταση των Μπολσεβίκων τον Οκτώβριο του 1917 η κατάσταση που διαμορφώθηκε έδωσε την ευκαιρία στη Γερμανία ν΄ απελευθερώσει από το Ανατολικό Μέτωπο σημαντικές στρατιωτικές δυνάμεις της τις οποίες και μετέφερε στο Δυτικό Μέτωπο. Αυτό συνέβη διότι μεταξύ των όρων της συνθήκης Μπρεστ Λιτόφσκ (Μάρτιος 1918) που επέβαλε η Γερμανία στη μπολσεβική Ρωσία ήταν η ίδρυση της Ουκρανίας, η παραχώρηση της Αρμενίας στην Οθωμανική Αυτοκρατορία, καθώς και η ανεξαρτησία της Γεωργίας.
Με τη συνθήκη αυτή η Γερμανία πέτυχε να σπάσει κυριολεκτικά τον αποκλεισμό των συμμάχων (της Αντάντ) και να εκμεταλλεύεται πλήρως τους πλουτοπαραγωγικούς πόρους της άλλοτε τσαρικής Ρωσίας μέχρι της γραμμής "Νάρβα – Κουρσκ – κοιλάδα Ντόνετς - Αζοφική" που αποτελούσε και τείχος κατά του Μπολσεβικισμού. Μετά απ΄ αυτό οι δυνάμεις της Αντάντ που βρίσκονταν στη βαλκανική περιήλθαν σε δυσμενή επιχειρησιακά θέση άνευ αντικειμενικού σκοπού.
Παράλληλα όμως τότε ο ρωσικός εμφύλιος πόλεμος είχε ανάψει σ΄ όλες τις περιοχές από την Ουκρανία μέχρι Βαλτική και Σιβηρία. Ειδικότερα όμως οι Πολωνοί, Ουκρανοί και Ρώσοι δεν μάχονταν μόνο τους Μπολσεβίκους αλλά και μεταξύ τους.
Οι Αγγλογάλλοι με την εξέλιξη αυτή επιθυμώντας την διάλυση των Μπολσεβίκων προκειμένου η Ρωσία να επανέλθει στη συμμαχία και ν΄ ανασυσταθεί το Ανατολικό Μέτωπο για να αποκλειστεί η Γερμανία άρχισαν να εφοδιάζουν με όπλα και πυρομαχικά τις μεγαλύτερες αντιμπολσεβικικές δυνάμεις που ήταν η στρατιά του Α. Ντενίκιν, που δρούσε στη νότια Ρωσία και η στρατιά του Κολτσάκ που δρούσε στη Σιβηρία. Τελικά αποφάσισε η Γαλλία να στείλει εκστρατευτικό σώμα με συμμετοχή και ελληνικού προς βοήθεια των δυνάμεων του Ντενίκιν.

Ανάληψη εκστρατείας

Στις 27 Οκτωβρίου του 1918 ο Γάλλος πρωθυπουργός Ζορζ Κλεμανσό, πρώην γιατρός, ενημερώνει τον Γάλλο στρατηγό του Μακεδονικού Μετώπου, Φρανσέ ντ΄ Εσπεραί, ότι πρόθεση της Αντάντ είναι να επέμβει στη Κριμαία με κύριο σκοπό κατά δήλωσή του:

«να συνεχίσωμεν εκεί την πάλην κατά των Κεντρικών Δυνάμεων, αλλά και όπως πραγματοποιήσωμεν τον οικονομικόν αποκλεισμόν του Μπολσεβικισμού και προκαλέσωμεν την πτώσιν του».

Επ΄ αυτού ο στρατηγός Nτ΄ Εσπεραί, ποιο σώφρων, εξέφρασε αντίθετη άποψη στηριζόμενος αφενός στον περιορισμένο αριθμό στρατού που διέθετε, για μια τέτοια επιχείρηση, και αφετέρου τόσο στη τετραετή μέχρι τότε καταπόνησή του στρατού του, όσο και στην ακαταλληλότητα της εποχής, επισείοντας έτσι τον κίνδυνο οδυνηρών συνεπειών. Δυστυχώς όμως δεν εισακούσθηκε. Τα γεγονότα αυτά μαρτυρούν παράλληλα ότι κανείς μέχρι τότε δεν είχε τη στοιχειώδη διορατικότητα για να προβλέψει ότι το τέλος του πολέμου πλησίαζε από ημέρα σε ημέρα.
Έτσι, ενώ τρεις ημέρες μετά, στις 31 Οκτωβρίου υπογράφεται η Ανακωχή του Μούδρου και στις 11 Νοεμβρίου υπογράφεται η Ανακωχή της Κομπιέν (1918), όπου ουσιαστικά με τη δεύτερη έληξε και ο Α' Παγκόσμιος Πόλεμος, ένα μήνα μετά, στις 18 Δεκεμβρίου του ίδιου έτους αποβιβάστηκε στην Οδησσό η 156η γαλλική μεραρχία.

Συμμετέχουσες δυνάμεις

Τις συμμαχικές στρατιωτικές δυνάμεις που συμμετείχαν στην εκστρατεία της Κριμαίας συγκροτούσαν:

α) Δύο γαλλικές μεραρχίες: η 156η, και η 30η που στάλθηκε στην Οδησσό από Ρουμανία.

β) Μία πολωνική μεραρχία (η 4η πολωνική μεραρχία), που βρισκόταν ήδη στην Οδησσό.

γ) Το Ελληνικό Α' Σώμα Στρατού (που συγκροτούνταν από 3 μεραρχίες: την 1η, τη 2η και τη 13η), που αποφάσισε να στείλει η ελληνική κυβέρνηση, που προπαρασκευάστηκε στη Μακεδονία, και

δ) Τμήματα του αντιμπολσεβικικού στρατού του Ντενίκιν, που βρίσκονταν ήδη στις περιοχές της Οδησσού και της Κριμαίας.

Στις 10 Ιανουαρίου του 1919 αποβιβάστηκε στην Οδησσό ο Γάλλος στρατηγός Ντ΄ Ανσέλμ ο οποίος και ορίστηκε γενικός αρχηγός όλων των συμμετασχόντων δυνάμεων.
Αξιοσημείωτο από στρατιωτικής άποψης ήταν ότι οι παραπάνω γαλλικές μεραρχίες ήταν ήδη "σκελετωμένες" επειδή, από 15 ημέρες πριν, είχε αρχίσει η αποστράτευση των Γάλλων στρατιωτών και η παράδοση του οπλισμού των. Περί δε του πυροβολικού των γαλλικών αυτών μεραρχιών δεν υπάρχουν σαφή και πλήρη στοιχεία. Συνεπώς η σημαντικότερη και ουσιαστικά η κύρια δύναμη που διέθετε ο στρατηγός Ντ΄ Ανσέλμ ήταν το ελληνικό Α' Σώμα Στρατού που διατηρούσε την εμπόλεμη διάταξη και δύναμή του.

Ελληνικό εκστρατευτικό σώμα

Ο Ε. Βενιζέλος μόλις πληροφορήθηκε τις διαθέσεις των Γάλλων για την εκστρατεία της Κριμαίας έσπευσε αμέσως να χαιρετήσει την ιδέα προσφέροντας μάλιστα στη διάθεσή τους ολόκληρη δύναμη Σώματος Στρατού,ελληνικού, εκ τριών μεραρχιών, δηλαδή μεγαλύτερη δύναμη από εκείνη με την οποία εκστράτευαν οι Γάλλοι. Προ αυτής της προσφοράς του Έλληνα πρωθυπουργού, η γαλλική κυβέρνηση του Κλεμανσό αποδέχθηκε ευγνώμονα αυτή, δίνοντάς του «υποσχέσεις» περί της υποστήριξης των ελληνικών διεκδικήσεων, χωρίς όμως τίποτε το καθοριστικό.
Παρατηρήθηκε όμως ότι η αποστολή του ελληνικού εκστρατευτικού σώματος έγινε αφενός μεν βεβιασμένα, αφετέρου δε με πολύ παράδοξο τρόπο. Κατ΄ αρχήν δεν υπήρχε οργάνωση μεταφοράς, αλλά ούτε και προγραμματισμός αποστολής. Έτσι η αποστολή του γίνονταν κατά τμήματα από τον λιμένα Θεσσαλονίκης, κυρίως με γαλλικά μεταγωγικά χωρίς το βαρύ οπλισμό, πυροβόλα κ.ά. τα οποία στέλνονταν στη συνέχεια με μεταγωγικά και φορτηγά πλοία. Δεν υπήρχε επίσης ελληνική διοίκηση αυτού, αλλά με την άφιξή των τμημάτων του στη Κριμαία περιέρχονταν αυτά υπό τις διαταγές Γάλλων διοικητών και διασκορπίζονταν ανά μικρότερες μονάδες, τάγματα και λόχους χωρίς μεταξύ τους συνοχή. Αλλά και οι Γάλλοι δεν είχαν κάποιο συγκεκριμένο σχέδιο επιχειρήσεων, εκτός από το «βλέποντας και κάνοντας».
Τις πρωινές ώρες της 20ης Ιανουαρίου του 1919 αποβιβάζονται στην Οδησσό τα πρώτα ελληνικά τμήματα της 2ης ελληνικής μεραρχίας, το 34ο σύνταγμα πεζικού και το 7ο σύνταγμα πεζικού. Ενώ το 2ο σύνταγμα της 13ης Μεραρχίας αποβιβάστηκε στις 24 Μαρτίου στη Σεβαστούπολη. Λίγες ημέρες μετά αποβιβάζονται και τα τελευταία υπόλοιπα τμήματα. Τελικά εκ των τριών μεραρχιών που αρχικά προορίζονταν για την εκστρατεία αυτή από ελληνικής πλευράς στάλθηκαν μόνο δύο η 2η και η 13η , η 1η μεραρχία δεν έλαβε μέρος.

Μέτωπα επιχειρήσεων

Σημεία αποβάσεων των συμμαχικών δυνάμεων στην εκστρατεία της Κριμαίας ήταν αρχικά η Οδησσός και στη συνέχεια η Σεβαστούπολη επί της χερσονήσου της Κριμαίας. Μετά την άφιξη της 156ης γαλλικής μεραρχίας στην Οδησσό και των πρώτων ελληνικών τμημάτων που τέθηκαν υπό τις διαταγές του στρατηγού Μποριούς (διοικητού της 156ης μεραρχίας) δημιουργήθηκαν τρία μέτωπα:
α) το μέτωπο Μπερεζόφκα (110 χλμ. Β. της Οδησσού),
β) το μέτωπο Νικολάϊεφ (100 χλμ. ΒΑ. της Οδησσού), και
γ) το μέτωπο της Χερσόνας, (40 χλμ. ανατολικότερα του προηγουμένου), από το οποίο και ξεκίνησαν ο επιχειρήσεις.

 Μέτωπο Χερσόνας

Στη Χερσόνα είχαν μεταφερθεί ένα ελληνικό τάγμα πεζικού (εκ του 34ου συντάγματος), που συγκροτούνταν από 23 αξ/κούς και 853 οπλίτες, και ένας γαλλικός λόχος με 2 πυροβόλα των 65 χιλ. συνολικής δύναμης 145 ανδρών, που τελούσαν όλοι υπό τις διαταγές του Γάλλου ταγματάρχη Ζανσόν.
Η ανάπτυξη του μετώπου της Χερσόνας αποτελούσε βασικά γραμμή άμυνας που βασίζονταν σε προκεχωρημένη γραμμή γύρω από το σιδηροδρομικό σταθμό, που κατείχε ένας λόχος του ελληνικού τάγματος, και στη κύρια γραμμή αντίστασης που αποτελούσε το φρούριο της πόλης που κατείχε η υπόλοιπη παραπάνω δύναμη.
Την 1η Μαρτίου ο ελληνικός προκεχωρημένος λόχος έλαβε τελεσίγραφο του Ρώσου Αταμάνου Γρηγόριεφ διοικητού μεραρχίας Μπολσεβίκων που βρισκόταν στη Νιβγιαρόσκα, να καταθέσει τα όπλα και να αναχωρήσει από την περιοχή μέχρι την επομένη στις 17.00 ώρα, καταλήγοντας ότι «δεν εγνώριζε να υπάρχει διαφορά τις, οιασδήποτε φύσεως μεταξύ Ελλάδος και Ρωσίας». Η άμεση όπως απάντηση που δόθηκε ήταν: «είναι ανάξιον των απογόνων του Λεωνίδου να εγκαταλείπωσι τας εαυτών θέσεις».
Έτσι την επομένη στις 2 Μαρτίου και ώρα 14.00 άρχισαν οι Μπολσεβίκοι να προσβάλουν την πόλη βομβαρδίζοντας αυτήν και την παραλία εξαπολύοντας επίθεση πεζοπόρων τμημάτων. Την επίθεση αυτή απέκρουσαν όλες οι δυνάμεις του μετώπου ελληνικές και γαλλικές διατηρώντας την θέση τους, ανταποκρινόμενα πλήρως και τα δύο γαλλικά πυροβόλα με την βοήθεια των πυρών και της παραπλέουσας γαλλικής κανονιοφόρου «Πλούτων». Τις επόμενες όμως τέσσερις ημέρες (3-6 Μαρτίου) οι Μπολσεβίκοι συνέχισαν αμείωτα τον βομβαρδισμό με θωρακισμένα κανονιοφόρα τρένα.
Στις 7 Μαρτίου οι Μπολσεβίκοι με ισχυρές δυνάμεις πεζικού κατάφεραν μετά από πείσμωνα αγώνα να καταλάβουν το ανατολικό τμήμα της πόλης, το τηλεγραφείο και το νεκροταφείο. Την επομένη άρχισε η πίεση και από τη δυτική πλευρά με συνέπεια η θέση των αντιμαχομένων δυνάμεων να γίνεται δυσχερής. Στις 9 Μαρτίου εξαπολύεται ορμητική μπολσεβική επίθεση πεζικού με θωρακισμένα τρένα όπου τελικά καταλαμβάνεται ο σιδηροδρομικός σταθμός με συνέπεια τα ελληνικά τμήματα βαλλόμενα και από πολίτες να καταφύγουν στο φρούριο και η γαλλική δύναμη στη παραλία.
Η κατάσταση πλέον ήταν πολύ κρίσιμη όταν το μεσημέρι έφθασαν συμμαχικές ενισχύσεις με δύο ελληνικά τάγματα εκ του 1ου συντάγματος πεζικού υπό τον συνταγματάρχη Γαργαλίδη όπου κατόρθωσε την νύκτα και απεγκλώβισε το ελληνικό τάγμα από τον ερυθρό κλοιό πλην όμως από τις οδομαχίες που ακολούθησαν, τόσο από τους μπολσεβίκους που είχαν εισχωρήσει στην πόλη, όσο και από ομάδες κατοίκων που πυροβολούσαν από τα παράθυρα, εξανάγκασαν την γενική υποχώρηση των εκεί εκστρατευτικών δυνάμεων.
Τις πρωινές ώρες στις 10 Μαρτίου τα ελληνικά και γαλλικά τμήματα υποχώρησαν εγκαταλείποντας την πόλη όπου και επιβιβαζόμενα σε πλοία μεταφέρθηκαν στην Οδησσό. Η επιβίβαση και ο ασφαλής απόπλους έγινε με την υποστήριξη των πυρών μοίρας του γαλλικού στόλου. Οι ελληνικές απώλειες στο μέτωπο αυτό ήταν 12 αξ/κοί και 245 οπλίτες.

Μέτωπο Νικολάιεφ

Το μέτωπο Νικολάιεφ υποστήριζε το 7ο σύνταγμα πεζικού, του ελληνικού εκστρατευτικού σώματος που τελούσε υπό τις διαταγές του Γάλλου συνταγματάρχη Λεγκέ. Ένα τάγμα του συντάγματος αυτού είχε προωθηθεί στο Βουτοτόπ (2 χλμ. Α. του Νικολάιεφ). Η υποχώρηση και η εγκατάλειψη αφενός της Χερσόνας και αφετέρου οι συνεχώς ογκούμενες δυνάμεις των Μπολσεβίκων εξανάγκασε τον στρατηγό των επιχειρήσεων της εκστρατείας να διατάξει την εγκατάλειψη του μετώπου Νικολάιεφ η οποία και ακολούθησε στις 06.00 ώρα της 14ης Μαρτίου με την μεταφορά των δυνάμεων στην Οδησσό, εγκαταλείποντας το μεγαλύτερο μέρος του υλικού τους.
Τό απόγευμα της ίδιας ημέρας εισήλθαν στη πόλη οι μπολσεβικικές δυνάμεις του Γρηγόριεφ.

Μέτωπο Μπερεζόφκα

Το Μέτωπο Μπερεζόφκα υπήρξε το σημαντικότερο των επιχειρήσεων της εκστρατείας της Κριμαίας μέχρι την αναγκαστική εκκένωση και της Οδησσού από τα συμμαχικά στρατεύματα. Το μέτωπο αυτό, στη πραγματικότητα αμυντική γραμμή, άρχισε να αναπτύσσεται στις 20 Φεβρουαρίου όταν στάλθηκε ένα τάγμα εκ του 34ου συντάγματος πεζικού στο Βασιλίνοβο (120 χλμ Β.ΒΑ. της Οδησσού) μαζί με κάποιες γαλλικές μονάδες Ζουάβων (Αλγερινο-Μαροκινο-Σενεγαλέζων).
Οι πολεμικές συγκρούσεις με τους μπολσεβίκους ξεκίνησαν στις 7 Μαρτίου 1919 όταν πεζοπόρα τμήματα των τελευταίων με πυροβολικό επιτέθηκαν στο αριστερό τμήμα της διάταξης που αποκρούσθηκαν σχετικά εύκολα.
Στις 11 Μαρτίου όλη η συμμαχική δύναμη κατόπιν εντολής του στρατηγείου Οδησσού μεταφέρθηκε σιδηροδρομικώς στη περιοχή Μπερεζόφκα όπου το αναφερόμενο ελληνικό τάγμα ανέλαβε τις προφυλακές προς τη διεύθυνση του Βασιλίνοβο, ανατολικά της σιδηροδρομικής γραμμής, τα δε τμήματα των Ζουαβών δυτικά της σιδηροδρομικής γραμμής. Τα τμήματα αυτά άρχισαν σιγά - σιγά να ενισχύονται.
Στις 16 Μαρτίου μια γαλλική αναγνωριστική μονάδα κινούμενη προς τη Κολοσόφκα διαπίστωσε την ύπαρξη εκεί μεγάλης δύναμης μπολσεβικικών μονάδων, η οποία όμως γινόμενη αντιληπτή επέτρεψε ατάκτως συνεχώς βαλλόμενη υπό πυροβολικού.
Στις 17 Μαρτίου η επίθεση των Μπολσεβίκων κατά της Μπερεζόφκας αποκρούσθηκε επιτυχώς από τα ελληνικά τμήματα προφυλακών.
Την επομένη 18 Μαρτίου 1919 και ενώ σχεδιάζεται η υποχώρηση και νέα μεταφορά των δυνάμεων, ακολουθεί η μεγάλη και σφοδρή επίθεση των Μπολσεβίκων με θωρακισμένα άρματα, όπου και διεξάγεται η γνωστή ομώνυμη «μάχη της Μπερεζόφκας» που κράτησε όλη την ημέρα. Μετά την άτακτη υποχώρηση αρχικά των γαλλικών τμημάτων, εγκαταλείποντας ακόμα και τους τραυματίες τους, άρχισε το βράδυ και η εσπευσμένη υποχώρηση των ελληνικών τμημάτων και δύο ιλών Ρώσων εθελοντών, προς την περιοχή της Σέρμπκα, βαλλόμενοι και από τις οικίες της πόλης.
Οι ελληνικές απώλειες στο μέτωπο της Μπερεζόφκα ήταν 9 αξ/κοί και 135 οπλίτες με όλο το υλικό των εκεί ελληνικών μονάδων.

Ανασυγκρότηση δυνάμεων

Από τις 19 Μαρτίου τουλάχιστον τα ελληνικά τμήματα άρχισαν να διαμορφώνουν άνα νέο αμυντικό μέτωπο προκάλυψης της Οδησσού στο ύψος της Σέρπσκας. Το μέτωπο αυτό άρχισαν να ενισχύουν στη συνέχεια γαλλικά και αντιμπολσεβικικά ρωσικά στρατεύματα. Στις 26 Μαρτίου είχε επεκταθεί στα δεξιά μέχρι την Καπιτάνσκα ενισχυμένο με μία ρωσική ταξιαρχία, ένα ρωσικό ουλαμό βαρύ πυροβολικού των 120 χιλ. προστιθέμενα και με δύο τάγματα του 5/42 συντάγματος Ευζώνων. Στη δύναμη αυτή προστέθηκαν ένας ουλαμός γαλλικού πυροβολικού των 75 χιλ. και δύο ουλαμοί ιππικού (ένας γαλλικός και ένας ρουμανικός). Τη γενική διεύθυνση του μετώπου αυτού ανέλαβε ο Γάλλος στρατηγός Νερέλ, διοικητής της 30ης γαλλικής μεραρχίας.
Οι Μπολσεβίκοι που δεν έπαψαν να παρακολουθούν όλες τις κινήσεις των εκστρατευτικών δυνάμεων εκμεταλλευόμενοι τα σιδηροδρομικά δίκτυα συνέχισαν τον βομβαρδισμό με σιδηροδρομικά κανόνια να προσβάλουν τις θέσεις του νέου μετώπου εξαναγκάζοντας το αριστερό κέρας να υποχωρήσει και να συμπτυχθεί παρά το Μπολ Μπουγιαλίκ. Προχωρώντας τότε ο διοικητής του 3ου συντάγματος αντ/ρχης Κονδύλης σε αντεπίθεση ανακατέλαβε όλες τις θέσεις που είχαν εγκαταλειφθεί παρά το σιδηροδρομικό σταθμό Σέρπσκας. Οι Μπολσεβίκοι όμως έφεραν νέες δυνάμεις επιχειρώντας υπερκερωτικούς ελιγμούς.

Διάταξη δυνάμεων

Στις 1 Απριλίου του 1919 η διάταξη των εκστρατευτικών δυνάμεων στη περιοχή είχε ως ακολούθως:

- 2 ελληνικά τάγματα του 5/ 42 συντάγματος Ευζώνων βόρεια του σιδηροδρομικού σταθμού Μπουγιαλίκ.

- 1 ελληνικό τάγμα (το 1ο), του 3ου συντάγματος σε υψώματα ανατολικά του Μπουγιαλίκ.

- 1 ελληνικό τάγμα (το 2ο), του 3ου συντάγματος, εφεδρεία, στο σταθμό του Μπουγιαλίκ.

- 1 ελληνικό τάγμα (το 3ο), του 3ου συντάγματος, εφεδρεία στο σταθμό Ριέντζας

- Μία ελληνική μοίρα ορειβατικού πυροβολικού με ένα ουλαμό γαλλικού πυροβολικού πίσω από τη γραμμή των 2 ταγμάτων των Ευζώνων.

- 1 ελληνικό τάγμα του 34ου συντάγματος, στη Κρεμυδόφκα, στη διάθεση του στρατηγού Νερέλ καλύπτοντας τη διοίκησή του.

- 1 ελληνικό τάγμα (το 3ο), του 5/42 Ευζώνων, στη περιοχή Παυλίκα ως πλαγιοφυλακή και εφεδρεία.

- Μία ρωσική ταξιαρχία με υπόλοιπες γαλλικές δυνάμεις στη γραμμή Καπιτάνκα και Αλεξανδρόφσκα, ανατολικά του Μπουγιανλίκ.

Κατάρρευση μετώπου

Στις 2 Απριλίου οι Μπολσεβίκοι εξαπολύουν σφοδρή επίθεση στην αμυντική γραμμή Καπιτάνσκα – Αλεξανδρόφσκα υποχρεώνοντας την εκεί ρωσική ταξιαρχία σε υποχώρηση στην Αμίσκοβ, όπου και αυτή μετά από σφοδρή μάχη να εγκαταλείψει και να συνεχίζει να υποχωρεί. Παράλληλα οι Μπολσεβίκοι άρχισαν να προσβάλλουν με θωρακισμένα οχήματα και τη θέση των ελληνικών τμημάτων. Η επιθετική ορμή τους αρχικά ανακόπηκε. Προ της πίεσης όμως αυτής και του κινδύνου τα τμήματα αυτά να κυκλωθούν μετά την υποχώρηση των Ρώσων, ο στρατηγός Νερέλ διέταξε τη γενική υποχώρηση και σύμπτυξη στη γραμμή Κουπάνκα -Μαλ Μπουγιαλίκ. Κατά τη σύμπτυξη αυτή το ελληνικό τάγμα που βρισκόταν στη Παυλίνκα απομονώθηκε και δίνοντας μάχη ζωής θανάτου κατόρθωσε τη νύκτα να διαφύγει.
Έτσι οι νέες θέσεις άμυνας των Ρώσων ήταν το Κρεμύντοβο και η Γρηγοριεύκα κοντά στα παράλια.
Στις 5 Απριλίου οι Μπολσεβίκοι εξαπολύουν νέα γενική επίθεση την οποία αποκρούει με επιτυχία το υπό τον Κονδύλη 3ο σύνταγμα πεζικού, ενώ αντίθετα οι Ρώσοι συνέχισαν και πάλι να υποχωρούν άτακτα προς Οδησσό εγκαταλείποντας τη συνοχή με τις άλλες δυνάμεις. Συνέπεια αυτού ήταν η υποχώρηση να συμπαρασύρει και τα άλλα τμήματα εξαναγκάζοντας έτσι τον στρατηγό Νερέλ να διατάξει γενική υποχώρηση και νέα σύμπτυξη στο παρά την Οδησσό τελευταίο προγεφύρωμα. Το οποίο και είχε οργανώσει αμυντικά το ελληνικό 7ο σύνταγμα πεζικού μετά τη μεταφορά του από το μέτωπο Νικολάιεφ.

Εκκένωση Οδησσού

Τελικά η υποχώρηση ήταν τόσο ορμητική που ούτε και στο τελευταίο προγεφύρωμα κρατήθηκε άμυνα με συνέπεια να διαταχθεί η εκκένωση της Οδησσού. Σ΄ αυτό συνέβαλε ιδιαίτερα η εχθρική στάση των κατοίκων απέναντι των εκστρατευτικών δυνάμεων θεωρώντας τις ως δυνάμεις κατοχής βάλλοντας εναντίον τους εκ των νώτων.
Προ της δημιουργούμενης νέας κατάστασης ο στρατηγός Νερέλ διέταξε τότε όλες οι δυνάμεις να διεκπεραιωθούν στη δεξιά όχθη του Δνείστερου μεταξύ Μπεντέρι και Άκερμαν προκειμένου να κρατηθεί πλέον εκεί η άμυνα της Βεσσαραβίας μαζί με ρουμανικές και πολωνικές δυνάμεις. Τελικά οι Μπολσεβίκοι σταμάτησαν την προέλασή τους στον Δνείστερο.

Άμυνα ισθμού Περεκόπ

Κατά το χρόνο που επερχόταν το τέλος των επιχειρήσεων στην Ουκρανία το 2ο σύνταγμα της 13ης ελληνικής μεραρχίας που είχε αποβιβαστεί από τις 24 Μαρτίου στη Σεβαστούπολη υποστήριζε τις υπό τον Ρώσο στρατηγό ρωσικές δυνάμεις (4η και 5η μεραρχία) κατά των Μπολσεβίκων στην άμυνα της Κριμαίας παρά τον Ισθμό του Περεκόπ. Επίσης μία δύναμη 2.000 Γάλλων ασχολούνταν σε διάφορες πόλεις της Κριμαίας με την τήρηση της τάξης.
Τελικά και η γραμμή άμυνας του ισθμού Περεκόπ υποχώρησε αφενός λόγω των ανεπαρκών δυνάμεων έναντι των Μπολσεβίκων αφετέρου λόγω του πολύ χαμηλού ηθικού των ρωσικών μονάδων. Παρά ταύτα το ελληνικό σύνταγμα σύναψε σφοδρές μάχες κατά μεμονωμένων δυνάμεων ειδικά στο Γιουσούν (25 χλμ. Ν. του Περεκόπ) και στο Εσκήκιοϊ-Ζάμα (50 χλμ. Ν. του Περεκόπ). Τελικά συνεχιζόμενης της υποχώρησης τούτο συμπτύχθηκε με τις υπάρχουσες γαλλικές δυνάμεις περί τη Σεβαστούπολη όπου και οργάνωσε της εγγύς άμυνα της πόλης, ενώ η κύρια ρωσική δύναμη υποχώρησε στη Θεοδοσία.
Στις 15 Απριλίου ξεκίνησε η σφοδρή επίθεση των Μπολσεβίκων που εξακολούθησε και την επόμενη ημέρα. Στην επίθεση αυτή ομόφρονες κάτοικοι έβαλαν από τα νώτα τα συμμαχικά στρατεύματα. Στο λιμένα της πόλης μεταξύ των άλλων πολεμικών πλοίων, γαλλικών και ρωσικών κυρίως θωρηκτών, ήταν και δύο ελληνικά, το θωρηκτό ΚΙΛΚΙΣ και το αντιτορπιλικό ΠΑΝΘΗΡ που με δραστικά πυρά έβαλαν κατά των θέσεων των Μπολσεβίκων. Τελικά η όλη επίθεση εκείνη αποκρούσθηκε με επιτυχία, όπου την επομένη συνάφθηκε ανακωχή.

Ανακωχή

Η ανακωχή της Κριμαίας συνάφθηκε στις 17 Απριλίου με δεκαήμερη διάρκεια που έληγε στις 27 Απριλίου. Κατά το διάστημα αυτό αποφασίστηκε η εκκένωση της Κριμαίας και η μεταφορά όλου του συμμαχικού υλικού στη Κωνσταντινούπολη.

Γαλλο-ελληνικό επεισόδιο

Στις 19 Απριλίου πριν αποφασιστεί η εκκένωση της Κριμαίας, Γάλλοι ναύτες των θωρηκτών Φρανς, Ζαν Μπαρτ, Βερντέν, Ζουστίς και Μιραμπώ που ναυλοχούσαν στο λιμένα της Σεβαστούπολης όταν εξήλθαν στη ξηρά ενώθηκαν με κάποιο πλήθος κομουνιστών κατοίκων όπου κρατώντας κόκκινες σημαίες περιέρχονταν στους δρόμους φωνάζοντας «ζήτω οι Μπολσεβίκοι». Φθάνοντας δε και διερχόμενοι μπροστά από τον στρατωνισμό του 10ου λόχου του ελληνικού συντάγματος αποδοκίμαζαν τους Έλληνες στρατιώτες προκαλώντας τους με υβριστικές φράσεις. Όταν ο διοικητής του λόχου ενημέρωσε σχετικά και ζήτησε από τον Γάλλο φρούραρχο Ντε Βιλεπέν οδηγίες τι να πράξει, αντί ο τελευταίος να καλέσει γαλλικό απόσπασμα για τη σύλληψη των Γάλλων ναυτών, τη διάλυση των διαδηλωτών και να επιβάλει την τάξη, αρμοδιότητα που ασκούσαν οι Γάλλοι, έδωσε εντολή στον ελληνικό λόχο να προβεί αυτός στις αναγκαίες ενέργειες κάνοντας ακόμα και αν χρειαστεί χρήση όπλων.
Τότε ο διοικητής του λόχου διέταξε την έξοδο της μονάδας και βολές στον αέρα για τη διάλυση των διαδηλωτών. Δεχόμενος όμως ο λόχος πυρά από τον όχλο διέταξε πυρ εναντίον αυτού. Από τα πυρά πέντε πολίτες σκοτώθηκαν και τρεις Γάλλοι ναύτες τραυματίσθηκαν, το πλήθος διασκορπίστηκε ενώ πολλοί Γάλλοι ναύτες συνελήφθησαν και οδηγήθηκαν στα πλοία τους από γαλλικά αποσπάσματα που στάλθηκαν στη συνέχεια να τους παραλάβουν. Ο τραυματισμός όμως των Γάλλων ναυτών εξαγρίωσε τα πληρώματα των γαλλικών θωρηκτών απειλώντας βομβαρδισμό των ελληνικών πλοίων και των ελληνικών θέσεων στη ξηρά.

Αγγλική αποτροπή

Στις κρίσιμες εκείνες ώρες ο Άγγλος συνταγματάρχης Σμάιτ που είχε καταπλεύσει την προηγουμένη με τρία αγγλικά αντιτορπιλικά έθεσε αυτά προ των ελληνικών πλοίων και τηλεγράφησε στη Κωνσταντινούπολη για επείγουσα αποστολή θωρηκτών. Έτσι την επομένη το απόγευμα κατέφθασαν 4 αγγλικά θωρηκτά «ντρεντνώτ» υπό τον ναύαρχο Κάλθορπ ο οποίος μετά την αποβίβασή του στη ξηρά έσπευσε και συγχάρηκε το ελληνικό στράτευμα τηλεγραφώντας στην ελληνική κυβέρνηση:

«Οι Έλληνες στρατιώται και ναύται δύνανται να είναι σήμερον υπερήφανοι ότι είναι Έλληνες».

Τέλος εκστρατείας

Τελικά μία εβδομάδα μετά το περιστατικό άρχισε η εκκένωση της Κριμαίας όπου στις 28 Απριλίου 1919, μια ημέρα μετά τη λήξη της ανακωχής, επιβιβάστηκε το ελληνικό σύνταγμα, μαζί με τις υπόλοιπες δυνάμεις, και το βράδυ της ίδιας ημέρας όλα τα πλοία απέπλευσαν για Κωστάντζα Ρουμανίας, όπου και έληξε η εκστρατεία της Κριμαίας.

Πηγές

• "Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια" τομ.ΙΘ΄, σελ.223.
• Κ. Παπαρρηγόπουλος «Επίτομος Ιστορία του Ελληνικού Έθνους» επιμέλεια Α. Δασκαλάκη Αθήναι 1958, σελ.914.
• Διεύθυνσις Ιστορίας Στρατού (ΔΙΣ/ΓΕΣ) «Το ελληνικόν εκστρατευτικόν Σώμα εις μεσημβρινήν Ρωσίαν» Αθήναι 1960.
• ΔΕΚ/ΓΕΣ «Στρατιωτική Ιστορία Νεότερης Ελλάδος» Αθήναι 1980 σελ. 90-93..
• www.wikipedia.org

Η άγνωστη ελληνική ιστορία της Διώρυγας του Παναμά

Την άγνωστη ελληνική ιστορία της Διώρυγας του Παναμά – της μεγαλύτερης στον κόσμο - αποκαλύπτει δημοσίευμα του ΑΠΕ. Σύμφωνα με το ρεπορτάζ του δημοσιογράφου Δημήτρη Παρούση υπάρχουν αναφορές ότι 3.000 Έλληνες εργάτες έχασαν τη ζωή τους στην κατασκευή. Τους είχαν χρησιμοποιήσει γιατί είχαν την τεχνογνωσία από τον Ισθμό. Έλληνας ήταν ωστόσο και ο πρώτος καπετάνιος που διέσχισε το κανάλι στα εγκαίνια…

Κανάλι του Παναμά. Εκεί όπου ο Ατλαντικός ωκεανός συναντά τον Ειρηνικό. Εκεί όπου η δύναμη του ανθρώπου έσμιξε δύο τεράστιες θάλασσες. Λίγοι όμως γνωρίζουν ότι οι Έλληνες "στιγμάτισαν" με το δικό τους τρόπο τρεις από τους βασικότερους σταθμούς στην ιστορία της μεγαλύτερης διώρυγας του κόσμου.
Οι Έλληνες βρέθηκαν στον Παναμά από την πρώτη κιόλας προσπάθεια δημιουργίας του καναλιού. Αυτό συνέβη όταν πρώτοι οι Γάλλοι ανέλαβαν την κατασκευή του, το 1880. Η επιλογή των Γάλλων έγινε με το σκεπτικό της εμπειρίας τους από την κατασκευή της διώρυγας του Σουέζ, αλλά και του Ισθμού της Κορίνθου.
Έτσι οι Γάλλοι έφεραν εκατοντάδες έλληνες εργάτες μέχρι το 1885, οι οποίοι ήταν ήδη εξειδικευμένοι λόγω της διάνοιξης του Ισθμού της Κορίνθου. Όμως η προσπάθεια των Γάλλων ναυάγησε σύντομα καθώς περίπου 22.000 εργάτες πέθαναν κατά την προσπάθεια κατασκευής του καναλιού.

Ο συνεργάτης του ΑΠΕ - ΜΠΕ Δημήτρης Παρούσης που πραγματοποιεί εδώ και τρία χρόνια το γύρο του κόσμου αναζητώντας χαμένους Έλληνες (περισσότερα στο http://www.godimitris.gr) βρέθηκε στα αρχεία του καναλιού του Παναμά τα οποία χρονολογούνται από το 1900, όταν ανέλαβε την κατασκευή του καναλιού η κυβέρνηση των ΗΠΑ.

Κύρια αιτία η ελονοσία και η φυματίωση, αρρώστιες που την εποχή εκείνη δεν είχαν ακόμη ανακαλυφθεί. Όπως δήλωσε στο ΑΠΕ - ΜΠΕ ο πρόεδρος της Ελληνικής Κοινότητας του Παναμά, ΕυάγγελοςΚούμανης, "Οι ελληνες εργάτες που έχασαν τη ζωή τους κατά την κατασκευή του καναλιού από τους Γάλλους μπορεί να φτάνουν και τους 3.000".
Σήμερα από το αρχείο του καναλιού του Παναμά απουσιάζουν αναλυτικές πληροφορίες και ονόματα σχετικά με όσους εργάστηκαν στην κατασκευή της διώρυγας κατά την περίοδο του 1880 και μέχρι το 1890. Η πιο λογική εξήγηση για τα "χαμένα" αρχεία, σύμφωνα με πληροφορίες, είναι η έλλειψη οργάνωσης την εποχή εκείνη και η "άτακτη" εγκατάλειψη του σχεδίου από τους Γάλλους.
Ωστόσο υπάρχουν πληροφορίες που θέλουν πολλούς Έλληνες να εγκατέλειψαν τις δύσκολες συνθήκες εργασίας στην κατασκευή του καναλιού και να χάθηκαν στα νότια της χώρας, στη ζούγκλα, χωρίς έκτοτε να υπάρχουν στοιχεία για αυτούς. Η ελληνική κοινότητα του Παναμά έχει ήδη καταγραφές ελληνικών επιθέτων σε οικογένειες στην περιοχή Darien.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα ο καθολικός σήμερα ιερέας Καραμανίτης που ζει μερικά χιλιόμετρα έξω από το την πόλη Κολόν του Παναμά. Τα φυσικά χαρακτηριστικά θυμίζουν ντόπιους ιθαγενείς, αλλά το επίθετό του είναι καθαρά ελληνικό. Ελληνες που εγκατέλειψαν, μη αντέχοντας τις κακουχίες της κατασκευής του καναλιού, έχουν εντοπιστεί και σε γειτονικές χώρες. Όπως ο πατέρας της μεγαλύτερης σε ηλικία Ελληνίδας στην Κόστα Ρίκα, της Ηλέκτρας Παπαγεωργίου. Ο πατέρας της καταγόταν από τη Θήβα. Είχε βρεθεί στον Παναμά για την κατασκευή της διώρυγας.
Στοιχεία από το αρχείο αποδεικνύουν ότι και στην δεύτερη φάση της κατασκευής της διώρυγας, αυτή τη φορά από τις ΗΠΑ, υπήρχαν πολλοί Έλληνες που βοήθησαν στην κατασκευή της. Ο αριθμός τους δεν είναι συγκεκριμένος. Στην επίσημη εφημερίδα της εποχής εκείνης στο "Κανάλ Ρέκορντ" γίνονται πολλές αναφορές σε ελληνικά ονόματα, κυρίως σε ό,τι αφορά ατυχήματα.
Όπως στην 1η Μαΐου του 1909 αναφέρεται ότι ο Δημήτρης Μικέδορος έχασε τη ζωή του σε εργατικό ατύχημα το οποίο προκλήθηκε από βαγόνι ενός τραίνου που χρησιμοποιούνταν για την κατασκευή του καναλιού. Υπολογίζεται ότι περίπου 27.500 εργάτες έχασαν τη ζωή τους από το 1880 μέχρι τη λειτουργία του καναλιού το 1914. Ελληνας ήταν και ο πρώτος καπετάνιος της διώρυγας ή πιλότος όπως ονομάζονται αυτοί που αναλαμβάνουν τον χειρισμό των πλοίων μέσα στο κανάλι.
Έλληνας καπετάνιος σε αμερικανικό πλοίο
Ετσι, αυτή τη φορά ένας επώνυμος Ελληνας, ο καπετάν Νικήτας Μαυράκης έγραψε τη δική του σελίδα στη δεύτερη σημαντική φάση της ιστορίας του καναλιού. Ηταν στις 15 Αυγούστου του 1914, όταν οι Αμερικανοι με κάθε επισημότητα έκαναν τα εγκαίνια του καναλιού. Από δεκάδες υποψήφιους επιλέχθηκε ομόφωνα ο καπετάνιος Νικήτας Μαυράκης γεννημένος στην Κάσο το 1859.
Όπως αναφέρουν τα ιστορικά αρχεία η επιλογή του έγινε όχι μόνο γιατί ήταν ο καλύτερος καπετάνιος αλλά και λόγω της προσωπικότητάς του η οποία τον έκανε ιδιαίτερα γνωστό την εποχή εκείνη στη χώρα. Έτσι το αμερικανικό SS Ancon διέσχισε με επιτυχία το κανάλι και γράφτηκε στην ιστορία ως το πρώτο πλοίο που διέσχισε τη διώρυγα του Παναμά. Η μόνη ένσταση από την πλευρά των διοργανωτών ήταν ότι το όνομα του μοναδικού ικανού να πραγματοποιήσει με επιτυχία τέτοιο εγχείρημα δεν θα έπρεπε να παραπέμπει σε άλλη χώρα και έτσι άλλαξαν το όνομα του Νικήτα Μαυράκη σε John Constantine.


Σήμερα η προτομή του βρίσκεται στη λέσχη των πιλότων που θεωρούνται οι πιο σημαντικοί υπάλληλοι της διώρυγας. Η τρίτη σημαντική φάση στην ιστορία της διώρυγας του Παναμά είναι η μετάβαση του ελέγχου του καναλιού από τους Αμερικανούς στους Παναμέζους. Το Σεπτέμβριο του 1977 σημειώθηκαν αιματηρά επεισόδια μεταξύ Αμερικανών στρατιωτών και Παναμέζων πολιτών και κυρίως φοιτητών που αντιδρούσαν στην κυριαρχία της ζώνης του Παναμά από τις ΗΠΑ. Τότε, υπογράφεται η σταδιακή μεταφορά του ελέγχου του καναλιού στους Παναμέζους.
Την εποχή εκείνη, από τις 19 Δεκεμβρίου 1969 έως στις 11 Οκτωβρίου 1978, πρόεδρος της χώρας ήταν ο Δημήτριος Β. Λάκας, ελληνικής καταγωγής. Σύμφωνα με μαρτυρίες στενών συνεργατών του, λέγεται ότι ο Δημήτρης Λάκας έπεισε το ελληνικό λόμπι στις ΗΠΑ να επηρεάσει θετικά τον τότε πρόεδρο των ΗΠΑ Τζίμι Κάρτερ για να υπογράψει τη συνθήκη μετάβασης του καναλιού.
Από το 2000 το κανάλι ανήκει αποκλειστικά στον Παναμά και οι εγκαταστάσεις του στρατού των ΗΠΑ θυμίζουν παλιές εποχές. Σήμερα ο εγγονός του καπετάν Νικήτα Μαυράκη συνεχίζει να δουλεύει ως πιλότος στο κανάλι καθώς και δεκάδες άλλοι Έλληνες, όπως ο Θεόδωρος Κολιόπουλος που βρίσκεται στο control room της διώρυγας του Παναμά. Χιλιάδες είναι και οι έλληνες ναυτικοί που διέσχισαν το κανάλι μέχρι σήμερα.
Λίγα λόγια για το κανάλι...
Ο Ατλαντικός και ο Ειρηνικός ωκεανός φαντάζουν τόσο μακριά. Στον Παναμά αυτή η άποψη μηδενίζεται. Απέχουν μόλις μια ώρα. Και στο Κανάλι του Παναμά γίνονται ένα. Ένα από τα μεγαλύτερα μηχανικά έργα του ανθρώπου στον κόσμο σήμερα είναι αντιμέτωπο με άλλη μια πρόκληση, αυτό της κατασκευής ενός μεγαλύτερου καναλιού.
Ηδη στον Παναμά τα τελευταία δύο χρόνια άρχισαν οι εργασίες για την κατασκευή μεγαλύτερων δεξαμενών που θα χτιστούν δίπλα από τις υπάρχουσες οι οποίες πια κρίνονται... μικρές. Υπολογίζεται ότι μέχρι το 2010 το 37% τον πλοίων κοντέινερ δεν θα μπορούν, εξαιτίας των διαστάσεών τους, να περάσουν από τη σημερινή διώρυγα του Παναμά. Οι εργασίες αναμένεται να ολοκληρωθούν έως το 2014.
Συμβολική ημερομηνία καθώς έναν αιώνα πριν γινόταν τα εγκαίνια του σημερινού καναλιού. Επί περίπου εκατό χρόνια τα περισσότερα πλοία περιορίζονταν στο πλάτος των 32 μέτρων, όσο είναι περίπου και το πλάτος των δεξαμενών της διώρυγας. Τα πλοία αυτά ονομάζονταν ΡΑΝΑΜΑΧ. Με τις νέες δεξαμενές το πλάτος διευρύνεται στα 55 μέτρα.
Αν δεν υπήρχε το κανάλι, ένα πλοίο από τη Νέα Υόρκη για να φτάσει στο Σαν Φρανσίσκο στην πλευρά του ειρηνικού, έπρεπε να διανύσει 22.500 χιλιόμετρα κάνοντας όλο το γύρο της Αμερικής, περνώντας από τις παγωμένες θάλασσες της Παταγονίας, στο τέλος του κόσμου. Με το κανάλι τα 22.500 χιλιόμετρα μειώθηκαν στα 9.500 χιλιόμετρα. Η εξοικονόμηση χρόνου και χρήματος οδήγησε από νωρίς στις σκέψεις για τη δημιουργία μιας διώρυγας.
Οι πρώτες σκέψεις ήταν να γίνει ένα κανάλι στη Νικαράγουα. Η πολιτική κατάσταση στη χώρα αλλά και οι σεισμοί από την έντονη ηφαιστειακή δραστηριότητα ανάγκασαν τους ειδικούς να ψάξουν για άλλη λύση. Ο Παναμάς θεωρήθηκε η προσφορότερη καθώς οι δύο ωκεανοί απέχουν μόλις 92 χιλιόμετρα μεταξύ τους.
Μια λύση ήταν η κατασκευή σιδηροδρομικής γραμμής. Το 1880 έγινε πραγματικότητα. Αφού περίπου 12.000 εργάτες έχασαν τη ζωή τους στην κατασκευή του. Σήμερα το τραίνο λειτουργεί με ένα δρομολόγιο τη μέρα για τουριστικούς κυρίως λόγους.
--page break--
Πρώτοι επιχείρησαν να φτιάξουν το κανάλι οι Γάλλοι. Όμως η προσπάθεια απέτυχε. Κατασκευαστικά είχαν πολλά λάθη μα το κυριότερο, περίπου 22.000 εργάτες έχασαν τη ζωή τους όχι τόσο από ατυχήματα, όσο από επιδημίες φυματίωσης και κίτρινου πυρετού. Ανάμεσά τους ήταν και πολλοί Έλληνες.
Στις αρχές του 1900, οι Aμερικανοί αποφασίζουν να κατασκευάσουν το κανάλι. Πείθουν του άρχοντες του Παναμά να ανεξαρτητοποιηθούν και πληρώνουν ένα μικρό αντίτιμο στην Κολομβία αγοράζοντας στην ουσία αυτό το άχρηστο (την εποχή εκείνη) για τους Κολομβιανούς κομμάτι της γης. Ο Παναμάς μέχρι τότε αποτελούσε μια φτωχική και ξεχασμένη επαρχεία της Κολομβίας. Ετσι ο Παναμάς γίνεται ανεξάρτητο κράτος.
Τους πήρε περίπου 13 χρόνια για να ολοκληρωθεί το έργο. Αλλοι 6.500 εργάτες σκοτώθηκαν. Ευτυχώς ένα Κουβανός γιατρός ανακάλυψε την αιτία της φυματίωσης και του κίτρινου πυρετού, κάτι που δεν ήταν γνωστό μέχρι τότε.
Το κανάλι αποτελείται από τρεις σταθμούς, μικρά ποτάμια, φυσικές και τεχνητές λίμνες. Το πιο εντυπωσιακό είναι οι δεξαμενές. Σκοπός αυτών των δεξαμενών, βασισμένων στην αρχή των συγκοινωνούντων δοχείων, είναι να ανυψώνουν ή να κατεβάζουν τα πλοία σε διαδοχικά επίπεδα. Ο Ειρηνικός ωκεανός είναι στο ίδιο ύψος με τον Ατλαντικό. Όμως ο ποταμός και η τεχνητή λίμνη που συνδέει τις δύο θάλασσες φτάνει περίπου και τα 100 μέτρα ψηλότερα.
Ετσι οι κατασκευαστές της διώρυγας έφτιαξαν τρεις σταθμούς με δεξαμενές έτσι ώστε να αλλάζουν τη στάθμη του νερού. Είτε μπει κάποιο πλοίο από τον Ατλαντικό είτε από τον Ειρηνικό, περνά πρώτα από τις ειδικές στενές δεξαμενές για να ανέβουν τα πλοία σαν ασανσέρ στην αρχή τα πρώτα περίπου 26 μέτρα υψομετρικής διαφοράς μεταξύ της θάλασσας και τις στεριάς. Αυτή η διαδικασία γίνεται συγκεκριμένα σε δύο σταθμούς που αποτελούνται από 5 τεράστιες δεξαμενές.
Η πορεία στη συνέχεια είναι ανοδική ή καθοδική ανάλογα με την κατεύθυνση του πλοίου, με φυσικό τρόπο. Στον τρίτο σταθμό τα πλοία μπαίνουν σε άλλες τρεις δεξαμενές όπου κατεβαίνουν και πάλι για να μπουν κανονικά πλέον στον ωκεανό. Ολη αυτή η διαδικασία δεν ξεπερνά τη μιάμιση ώρα και περίπου 14.000 πλοία διασχίζουν το κανάλι κάθε χρόνο.
Θέαμα εντυπωσιακό, όχι μόνο όταν τα πλοία μπαίνουν στις τεράστιες δεξαμενές και ανυψώνονται, αλλά και όταν ως παρατηρητής από τη στεριά βλέπεις τα θεόρατα πλοία που περνούν από δίπλα σου λες και είναι αυτοκίνητα. Τα πλοία ίσα που χωρούν στις δεξαμενές.
Στα πλευρικά τοιχώματα των δεξαμενών υπάρχουν σιδηροδρομικές ράγες όπου κινούνται οδοντωτά τρενάκια τα οποία κρατούν το πλοίο σταθερό μέσα στην δεξαμενή, χωρίς να χτυπήσει στα τοιχώματα. Σήμερα το νερό που χρησιμοποιείται για κάθε ανύψωση πλοίου σπαταλάται, χάνεται στον ωκεανό, προκαλώντας προβλήματα στην υδροδότηση της περιοχής. Με τις νέες δεξαμενές το νερό θα ανακυκλώνεται.
Το ΑΠΕ - ΜΠΕ βρέθηκε στο εργοτάξιο κατασκευής του νέου καναλιού και φωτογράφησε τις νέες τεχνητές λίμνες που κατασκευάζονται για την ανακύκλωση των υδάτων. Ο πιο φιλικός προς τους τουρίστες σταθμός είναι ο Miraflores. Ένα τέταρτο από την πόλη του Παναμά. Φροντίστε όμως να είστε εκεί 9 με 10 το πρωί ή στις 3 με 5 το απόγευμα, τότε που περνούν τα πλοία. Εκεί υπάρχει και το σχετικό μουσείο.
Λιγότερο τουριστικός και ίσως περισσότερο εντυπωσιακός είναι ο σταθμός Gatun Lock, αυτός που βρίσκεται στην πλευρά του Ατλαντικού. Εκεί ο επισκέπτης μπορεί να πάρει μια αυθεντική γεύση από το κανάλι. Παράλληλα η διαδρομή από την πόλη προς το συγκεκριμένο σταθμό, περίπου μια ώρα, αποζημιώνει τον επισκέπτη.
Παράλληλα υπάρχουν και ειδικές κρουαζιέρες με τις οποίες μπορεί κανείς να διασχίσει το κανάλι. Η εμπειρία αυτή είναι εντυπωσιακότερη όλων, αλλά αποτελεί και την ακριβότερη λύση. Παρόμοιες εικόνες μπορεί να δει κανείς ως επιβάτης του τραίνου που αναχωρεί κάθε πρωί, για ένα μοναδικό δρομολόγιο κάθε μέρα, από την πόλη του Παναμά που βρίσκεται στον Ειρηνικό ωκεανό έως την πόλη Κολόν στην πλευρά του Ατλαντικού.
ΠΗΓΗ  : ΑΠΕ