Αριστερά: Ιανός [Μεγέθυνση από υπατικό νόμισμα]
(Πηγή: Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια, τόμος Ιβ΄, σελ. 784)
Μέσο: Νόμισμα της Δημοκρατίας, που δείχνει τον θεό Ιανό (Παλάτσο
Μάσιμο στις θέρμες, Ρώμη) (Πηγή: http://www.livius.org/a/1/romanempire/janus_coin.JPG)
Δεξιά: Το παρά, του Φύρου της Ρώμης ιερού του Ιανού, το
υπό Νουμά ιδρυθέν. (Εκ νομίσματος του Νέρωνος.) (Πηγή: Μεγάλη
Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια, τόμος Ιβ΄, σελ. 784)
Αρχαιότατος επιχώριος θεός της Ιταλίας, εις ουδεμία άλλη
θρησκεία ανευρισκόμενος. Εις την Ρώμη η θρησκεία του λέγετο ότι είχε εισαχθεί
από τον Ρωμύλο και είχε διατηρήσει την αίγλη της μέχρι των χρόνων της
επικρατήσεως του Χριστιανισμού. Το της αγοράς ιερό του θεού αυτού δεν είχε
απολέσει την σημασία του και μέχρι τον Δ΄ αιώνα μ.Χ. Κατά την λαϊκή παράδοση
υπήρξε ο αρχαιότατος βασιλέας της χώρας, που βασίλεψε κατά τον χρυσού αιώνα του
Λατίου. Διά τούτο δε και αὐτόχθων ελέγετο. Δεξιωθείς εν
τη χώρα του τον θεό Κρόνο, διδάχθηκε υπ’ αυτού την
γεωργία και πλείστες τέχνες, μεταξύ των οποίων ήσαν η ναυπηγική και η χάραξη των
νομισμάτων. Διά τούτο και η μορφή του Ιανού είχε χαραχθεί στα νομίσματα των
πλείστων πόλεων της Ιταλίας και μάλιστα της Ρώμης, ως και
στα υπατικά μετάλλια. Κύριος χαρακτήρας του θεού Ιανού ήταν ο του θεού των
δημοσίων πυλών, δια των οποίων διέρχονταν οι κύριες οδοί της πόλεως. Αυτό το
αρχαιότατο στην αγορά (εις το Φόρουμ) ιερόν του, το όποιον ελέγετο ότι είχε
κτίσει ο βασιλεύς Νουμάς, είχε την μορφή διπλού τόξου, ως διεσώθη και σε εν
νόμισμα του Νέρωνα.
