Κεφαλοθραύστες (the Byzantine Mace)

Απελατίκια, βαρδούκια, ματζούκια, ραβδία, σιδηροράβδια, ρόπαλα και κορύνες.
Ονομασίες που χρησιμοποιήθηκαν στη μεσαιωνική ελληνική για να αποδώσουν παρόμοια θλώντα όπλα που στα αγγλικά αποδίδονται με τον όρο "mace".
Ο κεφαλοθραύστης δεν ήταν ιδιαίτερα δημοφιλές όπλο στην αρχαία Ρωμαϊκή αυτοκρατορία. Από τα τέλη του 3ου μΧ αιώνα η χρήση του στην ανατολή γίνεται συχνότερη, υπό την επίδραση και για την αντιμετώπιση των βαριά οπλισμένων Περσών ιππέων.

Αποτέλεσε όπλο με ευρεία χρήση από διαφορετικές μονάδες. Mε απελατίκια ήταν οπλισμένοι οι απελάτες, ληστές των βουνών ουσιαστικά, αλλά και οι ακρίτες που αντιμετώπιζαν τόσο αυτούς, όσο και τους μουσουλμάνους επιδρομείς. Παρόμοια όπλα έφεραν όμως και οι κατάφρακτοι ιππείς, ελίτ των ταγμάτων, καθώς και ανώτατοι αξιωματούχοι για τους οποίους και αποτελούσε εκτός από όπλο και σύμβολο εξουσίας. Ακόμη και ο ίδιος ο αυτοκράτορας έκανε χρήση της πολεμικής ράβδου.

Η Βυζαντινή ‘χειροβομβίδα’

Ο στρατός της Ανατολικής αυτοκρατορίας των Ρωμαίων στη χιλιόχρονη πορεία του μέχρι και τη πτώση της είχε στο οπλοστάσιο πληθώρα όπλων. Ένα από αυτά ήταν η χειροβομβίδα. Αρχικά ως εκρηκτική υλη είχαν την νάφθα. Αργότερα όταν ανακαλύφθηκε το Υγρό Πυρ οι χειροβομβίδες ήταν φτιαγμένες από αυτό το υλικό.
Οι πληροφορίες που έχουμε που περιγράφουν το υγρό πυρ και τη συμπεριφορά του είναι:
Η ουσία συνέχιζε να καίει στο νερό, και, σύμφωνα με ορισμένες ερμηνείες, αναφλεγόταν στην επαφή του με τον νερό. Επιπλέον, όπως αναφέρεται σε αρκετές πηγές, μπορούσε να σβηστεί μόνο από ορισμένες ουσίες όπως άμμο, που του στερούσε οξυγόνο.