Η αλχημεία άνθησε στο Μεσαίωνα. Λέγεται ότι έχει καταγωγή από την αρχαία Περσική Αυτοκρατορία. Αλχημιστές υπήρχαν στην Μεσοποταμία (τμήμα του σημερινού Ιράκ), στην Αίγυπτο, στην Περσία (σημερινό Ιράν), στην Ινδία, στη Κίνα, στην Ιαπωνία, στην Κορέα, στην Αρχαία Ελλάδα, στην αρχαία Ρώμη.
Η συνεισφορά των Αλχημιστών στις σύγχρονες “χημικές” πρακτικές είναι βέβαιη: ανάλυση και καθαρισμός μεταλλευμάτων, επεξεργασία μετάλλων, τεχνικές διαχωρισμού όπως η απόσταξη, παρασκευή μελανιών, βαφών, χρωμάτων, καλλυντικών, κεραμικών, υαλικών, αποσταγμάτων, εκχυλισμάτων και πολλά άλλα. Οι Αλχημιστές ανακάλυψαν το υδατικό διάλυμα οινοπνεύματος (ή αλλιώς “νερό της ζωής”, “aqua vitae”), το χημικό στοιχείο φωσφόρο (P), πολλά οξέα που
χρησιμοποιούμε μέχρι σήμερα και πολλά άλλα.
Προεύλευση του όρου
Η λέξη “Αλχημεία” έχει πιθανή καταγωγή από τους άραβες (Al-kimia), από τους Αιγύπτιους (χυμεία και χεμ), ενώ άλλοι θεωρούν ότι μπορεί να έχει προέλθει από τους Κινέζους ή και τον Αριστοτέλη (για την Άλλη-Χημεία λοιπόν έχουμε: Αλχημεία < Αλχημία < Αρχημία < Αρχή Μία < Έστι δ'εν πάσι αρχή μία και ουσία).Η σύγχρονη λέξη “Χημεία” εδραιώνεται τον 17ο αιώνα με το έργο του Ρόμπερτ Μπόυλ ("Robert Boyle", Φυσικός, Χημικός και Φιλόσοφος).Ο Μπόυλ στο βιβλίο του “Ο σκεπτικός Χυμικός” (The Skeptical Chymist) επιτίθεται στον αλχημιστή "Παράκελσο" και στη παλαιά Αριστοτελική θεωρία περί των στοιχείων. Ο Μπόυλ αναφέρεται συχνά και ως “Πατέρας της Χημείας”.
Στόχοι των Αλχημιστών
Οι σημαντικότεροι στόχοι των αλχημιστών ήταν η μετατροπή των κοινών μετάλλων σε χρυσό ή ασήμι και η δημιουργία του ελιξηρίου της Ζωής (πανάκεια), το οποίο θα θεράπευε όλες τις ασθένειες και θα παρέτεινε τη ζωή επ' αόριστον. Επίσης, αναζητούσαν ένα παγκόσμιο διαλύτη, δηλαδή μια ουσία που διέλυε όλες τις υπόλοιπες. Η Φιλοσοφική Λίθος ήταν μια μυθική ουσία και βασικό συστατικό για την επίτευξη των στόχων αυτών. Βέβαια, η Αλχημεία δεν αποσκοπούσε μόνο στην βελτίωση κάποιων ιδιοτήτων των υλικών ή στην παράταση του χρόνου ζωής, αλλά έδιναν και πνευματική διάσταση σε αυτές τις πράξεις. Για παράδειγμα, η μετατροπή του μολύβδου σε χρυσό (το οποίο θεωρείται “ευγενές” μέταλλο) παραλληλίζονταν με την πνευματική εξύψωση (εξευγενισμό του πνεύματος).Η σύγχρονη επιστήμη πραγματοποίησε τη πρώτη “Μεταστοιχείωση” (μετατροπή ενός χημικού στοιχείου σε άλλο χημικό στοιχείο, μεταβάλλοντας των αριθμό των πρωτονίων του στοιχείου) το 1919, όταν ο χημικός Έρνεστ Ράδερφορντ (Ernest Rutherford), Βραβείο Νόμπελ Χημείας 1908) μετέτρεψε το άζωτο (Ν) σε οξυγόνο (Ο).
Διωγμοί των Αλχημιστών
Οι αλχημιστές υπέστησαν πολλούς διωγμούς ανά τους αιώνες. Η εξάσκηση της αλχημικής τέχνης πολλές φορές απαγορεύτηκε από θεσμικά πρόσωπα όπως ο Πάπας Ιωάννης XXII (1317) ή ο Ερρίκος ο IV της Αγγλίας (1403). Οι αλχημιστές αποτυπώνονταν σε έργα ζωγραφικής ή κείμενα ως άνθρωποι αναξιόπιστοι, ψεύτες και κλέφτες. Απ' εναντίας, ο Ροδόλφος ο ΙΙ, αυτοκράτορας της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, χρηματοδοτούσε πολλούς αλχημιστές για την συνέχιση του έργου τους.Μυστική γλώσσα των Αλχημιστών
Οι αλχημιστές οδηγήθηκαν στην ανάγκη κρυπτογράφησης και χρήσης "συμβόλων" αντί λέξεων είτε επειδή ήθελαν να προστατεύσουν το έργο τους από την κλοπή είτε για να προστατεύσουν την ίδια τους τη ζωή, κατά τις περιόδους που η εξάσκηση της αλχημείας ήταν απαγορευμένη. Με αυτό τον τρόπο αναγκάστηκαν να εισάγουν μια νέα “γλώσσα” για την περιγραφή των υλικών και των πρακτικών τους. Η σύγχρονη επιστήμη χρησιμοποιεί την δική της γλώσσα, όπως για παράδειγμα η χρήση του συμβόλου Ο αντί της λέξης “οξυγόνο” ή η χρήση των χημικών εξισώσεων αντί λέξεων και προτάσεων για την περιγραφή χημικών φαινομένων.Επίσης, μέσα στα κωδικοποιημένα κείμενα των αλχημιστών υπήρχαν συχνά και κρυφά νοήματα, αλληγορίες και μηνύματα, στα οποία είχαν πρόσβαση μόνο οι μυημένοι αλχημιστές. Τα μηνύματα αυτά αναφέρονταν σε μυστικές τεχνικές είτε για την πραγματοποίηση των πειραμάτων τους είτε για την κατάκτηση των πνευματικών επιτευγμάτων τους.
Όπως και να έχει, η αναζήτηση της Φιλοσοφικής λίθου και του ελιξηρίου της Ζωής συμβόλιζε την μετάβαση από την φθορά, την αρρώστια και το θάνατο στην αφθαρσία και την Αιώνια Ζωή του σώματος και του πνεύματος.
Ψυχολογία και Αλχημεία
Η αλχημεία και οι αλχημικοί συμβολισμοί μελετήθηκαν περιστασιακά από φιλόσοφους και ψυχολόγους. Ο Καρλ Γκούσταβ Γιουνγκ (Carl Jung) μελέτησε τις θεωρίες και τα σύμβολα των αλχημιστών θέτοντας έτσι τα θεμέλια για την θεώρηση του έργου των αλχημιστών ως πνευματικό μονοπάτι. Σύμφωνα με την ερμηνεία του Γιούνγκ, η αλχημεία ήταν το όχημα με το οποίο ο Γνωστικισμός επιβίωσε μέχρι την Αναγέννηση. Την άποψη αυτή συμμερίζονται και άλλοι όπως ο Στέφαν Χέλλερ (Stefan Hoeller). Με αυτή την έννοια, ο Γιούνγκ συγκρίνει την αλχημεία με πνευματικές πρακτικές όπως η Γιόγκα.Καρλ Γκούσταβ Γιουνγκ και Αλχημεία
Η ενασχόληση του Καρλ Γκούσταβ Γιουνγκ με την Αλχημεία, έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην διαμόρφωση της σύγχρονης θέσης της. Το αλχημικό του ενδιαφέρον είναι εμφανές σε πολλά από τα δοκίμιά του, τα οποία βρίσκει κανείς συγκεντρωμένα στα βιβλία του «Psychology and Alchemy» (Ψυχολογία και Αλχημεία) και «Psychology and Religion» (Ψυχολογία και Θρησκεία). «Η προσωπική του βιβλιοθήκη, που σώζεται ακόμα στο σπίτι του στο Κούσναχτ, σ’ ένα προάστιο της Ζυρίχης, θεωρείται μια από τις σημαντικότερες ιδιωτικές συλλογές στο χώρο της Αλχημείας. Πολύ σημαντικό ήταν επίσης το έργο του για την διάσωση των αλχημικών κειμένων με την αναπαραγωγή ασφαλισμένων φωτοτυπιών ενός μεγάλου μέρους των σπάνιων βιβλίων του.» (σελ. 82)Η Αλχημεία αποτέλεσε για τον Γιούνγκ, το ξεχασμένο στοιχείο που συμπλήρωνε το κενό στο πάζλ της ιστορικής συνέχειας από τον αρχαίο Γνωστικισμό έως την εμφάνιση και εξέλιξη της επιστήμης της ψυχολογίας στον καιρό του. Στο δοκίμιό του «The Psychology of the Transference» (Η Ψυχολογία της Μεταβίβασης), μια έρευνα για την ψυχολογία της Αλχημείας, ο Γιούνγκ συνθέτει «… ένα θαυμάσιο αλφαβητάρι για την ψυχολογική προσέγγιση της Αλχημείας. Πρόκειται στην πραγματικότητα για την κατάθεση μιας βαθιάς γνώσης για τον ψυχολογικό μηχανισμό της αγάπης μέσω της διαδικασίας της εναρμόνισης όλων των αντιθέτων, μια διαδικασία συναισθηματική, διανοητική, φυσική και μεταφυσική.» (σελ. 85). Στο βιβλίο Mysterium Coniunctionis, ο Γιούνγκ δημοσιεύει τα συμπεράσματά του μετά από πολλά έτη έρευνας πάνω στην Αλχημεία και παρουσιάζει μια μελέτη για το «ψυχοσωματικό μυστήριο» αυτό που οι Αλχημιστές ονόμαζαν «unus mundus (ένας κόσμος)».
Ιστορία και Αλχημεία
Σύμφωνα με τους ιστορικούς, η αλχημεία είναι η αναζήτηση της μετατροπής των κοινών μετάλλων σε χρυσό. Τα θεμέλια της αλχημείας έθεσαν οι προσωκρατικοί φιλόσοφοι όπως ο Εμπεδοκλής, ο Θαλής ο Μιλήσιος και ο Ηράκλειτος. Επίσης, συνεισέφεραν και οι αιγυπτιακές τεχνικές μουμιοποίησης και επεξεργασίας μετάλλων καθώς και οι τεχνολογικές και αστρολογικές γνώσεις των Μεσοποτάμιων.Η αλχημεία αναπτύχθηκε τόσο στο δυτικό κόσμο όσο και στην Ανατολή ή στην Άπω Ανατολή. Η βασική διαφορά ανάμεσα στον τρόπο που αναπτύχθηκε η αλχημεία ήταν το γεγονός ότι στη Δύση, ο βασικός στόχος της αλχημείας ήταν η μετατροπή των κοινών μετάλλων σε χρυσό, ανεξάρτητα από την τοξικότητα του μετάλλου (για παράδειγμα ο μόλυβδος είναι τοξικό μέταλλο), ενώ στην Άπω Ανατολή, ο βασικός στόχος ήταν η ανακάλυψη ουσιών και φαρμάκων για το κοινό καλό. Τα πρώτα ίχνη της δυτικής αλχημείας εντοπίζονται στην αρχαία Αίγυπτο. Έπειτα, η αλχημιστική γνώση μεταλαμπαδεύτηκε στους αρχαίους Έλληνες και εν συνεχεία στους Άραβες. Μέχρι την περίοδο των Αράβων, η αλχημεία ήταν ένα μείγμα φιλοσοφικών θεωρήσεων, αλληγοριών, συμβόλων και κωδικοποιημένων γλωσσών. Την περίοδο των Αράβων (δηλαδή τον 8ο αιώνα μ.Χ.), η αλχημεία άρχισε να γίνεται μια αναγνωρίσιμη πρακτική. Ο άραβας αλχημιστής Τζαμπίρ Ιμπν Χαγιάν εισήγαγε τη μεθοδική και πειραματική προσέγγιση μιας αλχημιστικής επιστημονικής έρευνας που πραγματοποιούνταν σε ένα εργαστήριο.
Σημαντικοί αλχημιστές: Γουέι Μπογιάνγκ (Wei Boyang, Κίνα), Ραζής (Rhazes, Άραβας), Τζαμπίρ Ιμπν Χαγιάν (Jabir ibn Hayyan, Άραβας), Ναγκαργιούνα (Nagarjuna, Ινδός), Αλβέρτος Μάγνος (Albertus Magnus, Βαυαρός), Παράκελσος (Paracelsus, Ελβετός), Ζώσιμος ο Πανοπολίτης (Έλληνας ή Αιγύπτιος), Νικόλας Φλαμέλ ("Nicolas Flamel", Γάλλος)
Αξιοσημείωτες χρονικές περίοδοι:
1.Αιγυπτιακή αλχημεία 5000π.Χ. - 400 π.Χ.
2.Ινδική αλχημεία 1200 π.Χ. -
3.Ελληνική αλχημεία 332 π.Χ. - 642 μ.Χ.
4.Κινεζική αλχημεία 142 μ.Χ.
5.Αραβική αλχημεία 700 μ. Χ. - 1400 μ.Χ.
6.Ευρωπαϊκή αλχημεία 1300 μ.Χ. -
ΠΗΓΗ : www.wikipedia.org ,Θεοδόσιος Ν. Πελεγρίνης, Μάγοι της Φιλοσοφίας
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου