Ναός Αυλίδειας Αρτέμιδος στην Αυλίδα

Ότι σώζεται από το Ναό της Αυλίδειας Αρτέμιδος σήμερα στην Αυλίδα - See more at: http://www.eviaportal.gr/euboea_content.asp?ID=35911#sthash.42bwwWqL.dpuf

Ότι σώζεται από το Ναό της Αυλίδειας Αρτέμιδος σήμερα στην Αυλίδα - See more at: http://www.eviaportal.gr/euboea_content.asp?ID=35911#sthash.42bwwWqL.dpuf

Ότι σώζεται από το Ναό της Αυλίδειας Αρτέμιδος σήμερα στην Αυλίδα - See more at: http://www.eviaportal.gr/euboea_content.asp?ID=35911#sthash.42bwwWqL.dpuf

                          Ότι σώζεται από το Ναό της Αυλίδειας Αρτέμιδος σήμερα στην Αυλίδα

Ο ναός του 5ου π.χ. αιώνα, αφιερωμένος στην θεά Άρτεμις σε μία περιοχή παγκοσμίως γνωστή
από την εκστρατεία των Ελλήνων στην Τροία και τη θυσία της Ιφιγένειας, αφημένος σήμερα ανάμεσα σε σκουπίδια και εργοστάσια.

Η Αυλίδα κατά την αρχαιότητα ήταν ένα σημαντικό και πολυσύχναστο θρησκευτικό κέντρο.
Η μικρή ταναγραϊκή πόλη τοποθετείται μεταξύ των δύο όρμων του  Μικρού και του Μεγάλου Βαθέος. Πληροφορίες για τη θέση της μας δίνουν τόσο ο Όμηρος  όσο και ο Γεωγράφος Στράβων.
Στην Αυλίδα είχε ιδρυθεί ναός προς τιμήν της Αρτέμιδας που ανακαλύφθηκε τυχαία το 1941
 και η αρχαιολογική σκαπάνη του αείμνηστου Ιωάννη Θρεψιάδη έφερε στο φως το 1956.
Η οδός που διασχίζει τον αρχαιολογικό χώρο έχει ονομαστεί οδός Ιωάννη Θρεψιάδη προς τιμήν του αρχαιολόγου.

Στην ανασκαφή βρέθηκαν αρκετά αγάλματα μεταξύ των οποίων της Άρτεμιδος αλλά και της Εκάτης. Επίσης βρέθηκαν  επιγραφές, κιονόκρανα, οξυπύθμενοι αμφορείς, ειδώλια και νομίσματα. Τα ευρήματα αυτά σήμερα εκτίθενται στο μουσείο της Θήβας.

Ναός Αυλίδειας Αρτέμιδος

Ο ναός χρονολογείται στον 5ο π.χ. αιώνα. Η δεύτερη περίοδος του είναι η Ρωμαϊκή. Καταστράφηκε τον 4ο μ.χ. αιώνα μάλλον από τους Γότθους. Στα ερείπια του κτίσθηκε λουτρό που χρονολογείται στους υσερορωμαϊκούς χρόνους.

Από το ιερό της Αυλίδας Αρτέμιδος ξεχωρίζει ο κλασικός ναός της Θεάς, που ουσιαστικά ήταν η κατοικία της, το κτήριο που στέγαζε το λατρευτικό άγαλμα της και ο περιβάλλων χώρος έξω από το κτήριο του ναού όπου συγκεντρώνονταν οι πιστοί και βρισκόταν και ο βωμός για την προσφορά θυσιών και την άσκηση της λατρείας. Ο χώρος του ιερού απλώνεται μπροστά από το
 ναό στα νοτιοανατολικά. Οι διαστάσεις του είναι 9,40 μέτρα πλάτος x 31 μέτρα μήκος.
Ο ναός ήταν άπτερος και αποτελείτο από πρόναο ανοιχτό με 4 ή 6 δωρικούς κίονες στην πρόσοψη,
σηκό που διαιρείται με διπλή κιονοστοιχία σε τρία κλίτη και άδυτο. Είναι κτισμένος με καλά πελεκημένους ασβεστόλιθους, εκτός από το προστώο, το οποίο έχει κατασκευαστεί με πωρόλιθους και πιθανόν προστέθηκε σαν κατασκευή τον 4ο αιώνα π.χ. Η τοιχοδομία του, ιδίως στην νότια και τη δυτική πλευρά που σώζεται σε όλο το μήκος και σε ύψος 0,80 μ. από τη βαθμιδωτή κατευθυντήρια αποτελεί άριστο δείγμα εργασίας του 5ου αιώνα π.Χ.
 Το άδυτο χωρίζεται από το σηκό με μαρμάρινη πόρτα και είχε έκταση 3,70 μέτρα χ 7,55 μέτρα.

Δυο αγάλματα του Απόλλωνα και της Αρτέμιδας στέκονται στην είσοδο του άδυτου. Στο εσωτερικό του ναού βρέθηκαν αγάλματα, βάσεις αναθημάτων, μικροί «θησαυροί» και τράπεζες προσφορών. Από τα μαρμάρινα αγάλματα της θεάς, το ένα ήταν με δάδες και το άλλο την έδειχνε να τοξεύει.

Ο Όμηρος στην Ιλιάδα γράφει, ότι τεράστιος τρικέφαλος δράκοντας (φίδι) κατακόκκινος στην ράχη,
 φανερώθηκε στην Αυλίδα την ώρα που έκαναν θυσία οι Αχαιοί, κάτω από το μεγάλο πλατάνι, κοντά στη βρύση με το ολοκάθαρο νερό και κατέφαγε οκτώ μικρά σπουργίτια και τη μητέρα τους και κατόπιν εξαφανίστηκε. Το αλάνθαστο αυτό σημάδι κατά τον μάντη Κάλχα σήμαινει ότι εννέα χρόνια θα πολιορκούν την Τροία οι Έλληνες και την δέκατη χρονιά θα τη κυριεύσουν.

Από την ιερή πλάτανο σωζόταν σύμφωνα με αναφορά του Ομήρου στην Ιλιάδα τμήμα από τον κορμό της αλλά και με πληροφορία του Παυσανία αυτό φυλασσόταν στον ναό. Υποθετικά λοιπόν προτείνεται ως θέση στήριξης του ιερού ξύλου, λίθινο βάθρο, κοντά στο δεύτερο κίονα αμέσως μετά την είσοδο, διαμέτρου 1,23 μέτρων και ύψους 0,35 μέτρων.Στη ρωμαϊκή εποχή αντικαταστάθηκαν όλοι οι κίονες του ναού.

Ανατολικά του ναού υπάρχει Κρήνη, ένα υπόγειο τετράγωνο κτίσμα με είσοδο από βορρά. Αριστερά της εισόδου της υπάρχει υποθεμελίωση τετραγωνικού βωμού και δεξιά επίσης τετράγωνο λίθινο περίφραγμα όπου ήταν πιθανώς η θέση της πλατάνου των Ομηρικών επών.
Νοτιοδυτικά του ναού βρίσκεται μεγάλο κτιριακό συγκρότημα, το λεγόμενο Καταγώγιο ή Ξενώνας που εξυπηρετούσε τους προσκυνητές που συνέρρεαν κατά την περίοδο των εορτών της θεάς.

Η θεά Άρτεμις

H Άρτεμις είναι μια από τις παλαιότερες, πιο περίπλοκες αλλά και πιο ενδιαφέρουσες μορφές του ελληνικού πανθέου. Κόρη του Δία και της Λητούς, δίδυμη αδερφή του Απόλλωνα, βασίλισσα των βουνών και των δασών, θεά του κυνηγιού, προστάτιδα των μικρών παιδιών και ζώων.

Τρωικός Πόλεμος και Σύναξη των Ελληνικών Στρατευμάτων στην Αυλίδα

Οι Έλληνες συγκέντρωσαν δύο φορές τον στόλο τους στην Αυλίδα. Την πρώτη φορά λόγο λάθους προσανατολισμού δεν κατάφεραν να φτάσουν στην Τροία. Οκτώ χρόνια μετά την αποτυχημένη πρώτη απόπειρα να πλεύσουν στην Τροία, οι Έλληνες, που ο στόλος τους αποτελούνταν από περισσότερα από χίλια πλοία, συγκεντρώθηκαν στην Αυλίδα.
Σύμφωνα με το Στράβωνα επειδή το λιμάνι της Αυλίδας μπορεί με δυσκολία να χωρέσει 50 πλοία, είναι πιθανόν ο στόλος να συγκεντρώθηκε στο βαθύ Λιμάνι ή Μεγάλο Βαθύ. Σύμφωνα με νεώτερες εκτιμήσεις είναι πιθανόν ο στόλος να συγκεντρώθηκε στην περιοχή της Γλύφας Χαλκίδας.
Όμως ο άνεμος είχε κοπάσει εντελώς και η πλεύση ήταν αδύνατη. Ο μάντης Κάλχας τόνισε ότι η θεά Άρτεμις το προκάλεσε αυτό, ως τιμωρία για τον θάνατο του ιερού ελαφιού της από τον Αγαμέμνονα, στην προσπάθειά του να αποδείξει ότι είναι καλύτερος κυνηγός από αυτήν. Ο μόνος τρόπος να κατευναστεί η Άρτεμις ήταν, κατά τον Κάλχα, να θυσιαστεί η κόρη του  Αγαμέμνονα και της Κλυταιμνήστρας, Ιφιγένεια.

Η θυσία της Ιφιγένειας

Αρχικώς ο Αγαμέμνων αρνήθηκε να το πράξει, αλλά πιέσθηκε από τον Μενέλαο και τον Οδυσσέα, καθώς και οι μήνες περνούσαν, και κάλεσε την κόρη του με την πρόφαση ότι θα την αρραβώνιαζε με τον Αχιλλέα.Η Ιφιγένεια ήρθε στην Αυλίδα και τότε ο Αγαμέμνονας την παρέδωσε στον Κάλχα για να τη θυσιάσει στην Άρτεμη. Η Κλυταιμνήστρα δεν μπόρεσε ποτέ να του συγχωρήσει το γεγονός ότι θυσίασε το ίδιο τους το παιδί για την εκστρατεία «του» και προέβαλε αυτό το τραγικό γεγονός ως δικαιολογία για το φόνο του άντρα της.

 Την τελευταία όμως στιγμή η θεά λυπήθηκε την Ιφιγένεια, την άρπαξε από τον βωμό της θυσίας και έβαλε στη θέση της ένα ελάφι.



Πηγές:
- Η Αποκάλυψη της Εύβοιας, Αλέξανδρου Καλέμη
- latsis-foundation.org
- Wikipedia
- e-history.gr
- Φωτογραφίες Eviaportal.gr