Διάσηµοι επισκέπτες του Άδη

Οι επισκέπτες του Άδη, όσοι δηλαδή τόλ­µησαν να περάσουν στο βασίλειο των νεκρών και να έχουν τη σπάνια και µο­ναδική τύχη να επανέλθουν στον αντί­στοιχο του πάνω κόσµου, είναι αρκετοί και γι’ αυ­τούς υπάρχουν οι σχετικές µαρτυρίες από τα πα­λαιότερα ανατολικά κείµενα διαφόρων παραδόσε­ων, µε πιο γνωστό το έπος του Γκιλγκαµές. Ωστόσο, αυτοί οι όντως πρωτότυποι ταξιδιώτες βρίσκουν την κορύφωσή τους στην οµηρική «Οδύσσεια», µνηµονεύονται στους «Βατράχους» του Αριστοφά­νη, επανεµφανίζονται ως αντιγραφή στον Βιργίλιο και απαντώνται κατόπιν στη χριστιανική παράδοση και µέσα από τα βυζαντινά κείµενα.

Στην ελληνική παράδοση, εκτός από τον Ηρα­κλή, οι µόνοι άλλοι που τόλµησαν να εισέλθουν στον Κάτω Κόσµο και κατάφεραν να αντικρίσουν ξανά το λαµπερό φως του ήλιου ήταν ο Ορφέας, ο Θησέας, ο Οδυσσέας και ο Αινείας (συνοδευόµε­νος από τη Σίβυλλα). Βασική διαπίστωση όλων εί­ναι ότι κανείς δεν έµεινε ικανοποιηµένος από αυτή την εµπειρία.
Ταξίδια στη χώρα των νεκρών
Ο Ηρακλής ίσως είναι ο πλέον αναγνωρισµένος µυθικός ήρωας της ιστορίας και ο δωδέκατος από τους άθλους του σχετίζεται µε την κάθοδό του στον Άδη, προκειµένου να πιάσει ζωντανό τον σκύ­λο - φύλακά του, τον πασίγνωστο Κέρβερο, και τον οδηγήσει µπροστά στον Ευρυσθέα. Η πιο συνηθι­σµένη εµφάνιση του Κέρβερου είναι ως ενός τρο­µακτικού σκύλου µε τρία κεφάλια και µε ουρά που απόληγε σε κεφαλή δράκου. Στο έργο του Ησιόδου «Θεογονία» ο ίδιος σκύλος εµφανίζεται µε χάλκι­νη φωνή και πενήντα κεφάλια «κύων χαλκεόφωνος πεντηκοντακέφαλος». Η παρουσία του στον Άδη εξασφάλιζε την παραµονή των νεκρών στον Κάτω Κόσµο.
Όταν ο Ηρακλής έφτασε στο ακρωτήριο Ταίνα­ρο συνάντησε τον βαρκάρη που µετέφερε τις ψυ­χές των ανθρώπων στην άλλη όχθη, στην άλλη ζωή δηλαδή. Καθώς οι ψυχές είδαν τον ζωντανό Ηρα­κλή στα µέρη τους θορυβήθηκαν. Εκεί ο Ηρακλής, αφού συνάντησε καµπόσους γνωστούς, έφτασε στον Πλούτωνα και του εξήγησε ότι θέλει τον Κέρ­βερο. Εκείνος δέχτηκε, αρκεί ο Ηρακλής να τον έπιανε µε τα ίδια του τα χέρια. Τελικά έπειτα από αυτή τη συµφωνία ο Ηρακλής κατάφερε να τον πιάσει και να επιστρέψει στον κόσµο τον ζωντανών µε το τρόπαιό του.
Στον Άδη κατέβηκε και δεύτερη φορά ο Ηρα­κλής προκειµένου να ελευθερώσει τον φίλο του, επίσης ήρωα, και θαυµαστή του, τον Θησέα, τον οποίο ο Πλούτωνας ξεγέλασε βάζοντάς τον να κα­θίσει στον θρόνο της Λήθης. Από εκεί τον ελευθέ­ρωσε ο Ηρακλής και επέστρεψαν πάλι στον κόσµο του φωτός.
Στον Άδη βρέθηκε και ο εξέχων οµηρικός ήρωας Οδυσσέας, που µε το καράβι του έφτασε στο τέρ­µα του Ωκεανού, όπου βρισκόταν η είσοδος του Άδη. Ο Οδυσσέας µπήκε στον Άδη και συνάντησε τις ψυχές πολλών πολεµιστών που σκοτώθηκαν στην Τροία. Εκεί συνάντησε και τον µάντη Τειρε­σία, ο οποίος του είπε ότι ο Ποσειδώνας τον µισεί, επειδή τύφλωσε τον γιο του Πολύφηµο. Επίσης του είπε ότι, αν αυτός και οι σύντροφοί του δεν θα πεί­ραζαν τα βόδια του θεού Ήλιου, θα έφταναν µια µέρα στην Ιθάκη.
Μια ακόµα µυθική φιγούρα που κατέβηκε στον Άδη για να φέρει από τον κόσµο των νεκρών την αγαπηµένη του Ευρυδίκη ήταν ο Ορφέας. Όταν πέ­θανε η αγαπηµένη του, η µουσική του έγινε τόσο λυπητερή, που συγκίνησε και αυτή την κρύα καρ­διά του Άδη, ο οποίος του επέτρεψε να πάρει την καλή του σύζυγο και να την επιστρέψει στον κόσµο των ζωντανών υπό τον όρο πως δεν θα γύριζε να την κοιτάξει πίσω του µέχρι να βγουν στην επιφά­νεια. Ο Ορφέας συµφώνησε αλλά, ενδίδοντας στον πειρασµό να κοιτάξει πίσω του, απέτυχε και έχασε την Ευρυδίκη ξανά. Μάλιστα αυτός ο αρχαιοελλη­νικός µύθος υπήρξε ιδιαίτερα δηµοφιλής στην Ανα­γέννηση, έγινε µάλιστα και θεατρικό έργο και όπε­ρα, για να καταλήξει στις αρχές του 20ού αιώνα να γίνει ταινία από τον Κοκτώ («Ορφέας», 1926), θεα­τρικό έργο από τον Ανούιγ («Ευρυδίκη», 1941) και πάλι θεατρικό έργο από τον Τενεσί Ουίλιαµς («Ο Ορφέας στον Άδη»).
Τέλος, λέγεται ότι τον Άδη επισκέφτηκε και ο Αι­νείας συνοδευόµενος από τη Σίβυλλα.
Φυσικά υπάρχει και η περίπτωση της Περσε­φόνης, που την αγάπησε ο Άδης και την απήγαγε παίρνοντάς την µαζί στο σκοτεινό του βασίλειο. Τελικά έµενε µισό χρόνο στον Πάνω Κόσµο και µι­σό στον Κάτω. Έτσι έχουµε και τον χωρισµό του έτους, όπου φθινόπωρο και χειµώνα είναι η περίο­δος που η Περσεφόνη βρίσκεται στον σκοτεινό και βαρύ Κάτω Κόσµο, ενώ την άνοιξη και το καλοκαί­ρι επιστρέφει στον φωτεινό και ανάλαφρο Πάνω Κόσµο.
ΠΗΓΗ http://www.topontiki.gr/