Ζακ ντε Μολέ, μέγας μάγιστρος των Ιπποτών του Ναού

Ο Ζακ ντε Μολέ (Jacques de Molay, εξελληνισμένα: Ιάκωβος ντε Μολέ, μεταξύ 1244 και 1249[1] – 18 Μαρτίου 1314) ήταν ο τελευταίος Μέγας Μάγιστρος των Ιπποτών του Ναού, διοικώντας το Τάγμα από τις 20 Απριλίου του 1292 έως τη διάλυσή του από τον Πάπα Κλήμη Ε’ το 1307. Αν και σχετικά λίγα είναι γνωστά για την πραγματική του ζωή και τα κατορθώματα του πριν απ’ τα τελευταία του χρόνια, θεωρείται ο πιο διάσημος Ιππότης του Ναού, μαζί με τον ιδρυτή του Τάγματος και πρώτο Μέγα Μάγιστρο Ούγο ντε Παιν. Στόχος του ντε Μολέ ήταν να μεταρρυθμίσει το Τάγμα, και να το προσαρμόσει στην κατάσταση που επικρατούσε στους Αγίους Τόπους κατά την παρακμή των Σταυροφοριών. Καθώς ο ενθουσιασμός της Ευρώπης για τις Σταυροφορίες έφθινε, ο Φίλιππος Δ΄ της Γαλλίας, βαθύτατα χρεωμένος απέναντι στους Ναΐτες, διέταξε το 1307 τη σύλληψη και το βασανισμό του ντε Μολέ και άλλων Γάλλων ιπποτών ωστέ να αποσπάσει ψευδείς ομολογίες. Όταν αργότερα ο ντε Μολέ απέσυρε την κατάθεσή του, ο Φίλιππος διέταξε το θάνατό του στην πυρά σ’ ένα νησί του Σηκουάνα, τον Μάρτιο του 1314.

 

Λίγα είναι γνωστά για τα νεανικά του χρόνια αλλά μπορούμε να υποθέσουμε ότι γεννήθηκε στο Μολέ της Βουργουνδίας, όταν η περιοχή ήταν τμήμα της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Το ακριβές έτος γέννησής του δεν είναι γνωστό, όμως από καταθέσεις που έγιναν κατά τη διάρκεια της δίκης του, τοποθετείται ανάμεσα στο 1240 και το 1250. Όπως οι περισσότεροι ιππότες του Τάγματος, ήταν γόνος μιας οικογένειας της κατώτερης ή μέσης αριστοκρατίας. Λέγεται ότι χρίστηκε ιππότης το 1265 και έγινε δεκτός στο Τάγμα το ίδιο έτος. Γύρω στο 1270 ο Μολέ ξεκίνησε για τους Αγίους Τόπους. Λίγα είναι γνωστά για τη ζωή του τα επόμενα 20 χρόνια.

Ο θυρεός του ντε Μολέ.

Μετά την πτώση της Άκκρας το 1291 ο ντε Μολέ βρέθηκε στην Κύπρο, όπου είχε μεταφερθεί η έδρα του πάλαι ποτέ βασιλείου της Ιερουσαλήμ και η ηγεσία των Ιπποτών του Ναού. Όταν το 1292 ο Τιμπό Γκοντέν, 22ος Μάγιστρος του Τάγματος, πέθανε, ο ντε Μολέ ανέλαβε την ηγεσία καθώς δεν βρέθηκαν άλλοι πιο πρόθυμοι διεκδικητές. Στόχος του νέου επικεφαλής υπήρξε η διοργάνωση μιας νέας σταυροφορίας, μεταρρυθμίσεις του Τάγματος και ενίσχυση των δυνάμεων των Ναϊτών στην Κύπρο. Ο πάπας Κλήμης όμως, όπως και αρκετοί προκάτοχοί του, υποστήριζαν την συγχώνευση των Ναϊτών με ένα άλλο ιπποτικό τάγμα, τους Ιωαννίτες Ιππότες (Οσπιταλιέρους) καθώς και την ανάθεση της αρχηγίας τους σε έναν κοσμικό ηγεμόνα. Ο Φίλιππος της Γαλλίας που στο μεταξύ είχε αποκτήσει τεράστια επιρροή στην παπική έδρα τασσόταν θερμά υπέρ της θέσης αυτής, καθώς εάν κατάφερνε να αποκτήσει αυτός την ηγεσία του προς δημιουργία τάγματος, θα διαγραφόταν το τεράστιο χρέος του απέναντι στους Ναΐτες. Το 1307 ο ντε Μολέ συναντήθηκε με τον Πάπα για να συζητήσουν για το παραπάνω ζήτημα, αλλά και για ένα που είχε προσφάτως προκύψει: διάφοροι ιππότες που εκδιώχθηκαν από το Τάγμα, διέδιδαν ότι το τυπικό εισαγωγής στους κόλπους των Ναϊτών περιελάμβανε άσεμνες πράξεις. Ο ντε Μολέ προκειμένου να καθαρίσει την τιμή του τάγματος ζήτησε την έναρξη παπικής έρευνας, η οποία ξεκίνησε στις 24 Αυγούστου.
Στις 14 Σεπτεμβρίου ο Φίλιππος εκμεταλλεύθηκε τις φήμες και την έναρξη της έρευνας και ξεκίνησε τη δράση του εναντίον του Τάγματος, διατάζοντας τους πράκτορές του σε όλη τη Γαλλία να προβούν σε μαζικές συλλήψεις των Ναϊτών, το ξημέρωμα της 13ης Οκτωβρίου. Επιθυμούσε την κατάσχεση των υπαρχόντων τους, τα οποία θα κατέληγαν στο βασιλικό θησαυροφυλάκιο, ενώ παράλληλα θα διαγραφόταν το τεράστιο χρέος του απέναντί τους. Ο ντε Μολέ συνελήφθη στο Παρίσι (όπου βρισκόταν καλεσμένος στην κηδεία της Κατερίνης του Κουρτενέ) μαζί με 60 ακόμη ιππότες. Μεταξύ άλλων υπερβολικών και κατασκευασμένων κατηγοριών ο Φίλιππος κατηγόρησε το τάγμα για αίρεση.

Ο ντε Μολέ στην πυρά

Μετά από βασανιστήρια από βασιλικούς πράκτορες στο Πανεπιστήμιο του Παρισιού στις 24 Οκτωβρίου, ο ντε Μολέ «ομολόγησε» ότι το τυπικό ένταξης στο Τάγμα, καλούσε τα νέα μέλη να «αρνηθούν το Χριστό και να ποδοπατήσουν το Σταυρό». Υπό την πίεση του Φιλίππου ο Πάπας Κλήμης διέταξε τη σύλληψη όλων των Ιπποτών του Ναού σε όλο το χριστιανικό κόσμο. Ακολούθησαν 4 χρόνια δικών, καταθέσεων και αναίρεσης προηγούμενων ομολογιών, ώσπου στο παπικό συμβούλιο που συνεκλήθη στη Βιέννη το Μάρτιο του 1312, το Τάγμα διαλύθηκε με παπικό διάταγμα. Τον Μάρτιο του 1314, δύο χρόνια αργότερα, τρεις καρδινάλιοι σταλμένοι από τον Πάπα καταδίκασαν τον ντε Μολέ και άλλους επιφανείς Ναΐτες σε ισόβια δεσμά. Η επιμονή όμως του ντε Μολέ και των συντρόφων του να διακηρύττουν την αθωότητά τους και να ανακαλούν τις «ομολογίες» τους οδήγησε τον Φίλιππο στο να διατάξει το κάψιμο τους στην πυρά, στο «Νησί των Εβραίων» (Isle des Juifs) του Σηκουάνα, στο κέντρο του Παρισιού.

 

Σύμφωνα με μια διήγηση ο ντε Μολέ καταράστηκε τον Φίλιππο και τον Πάπα Κλήμη την ώρα που καιγόταν. Πράγματι ο Πάπας Κλήμης πέθανε από ασθένεια μερικούς μήνες μετά την εκτέλεση, ενώ λίγο αργότερα ο Φίλιππος σκοτώθηκε σε ατύχημα κατά τη διάρκεια του κυνηγιού. Πέθαναν και οι δύο το έτος 1314.

 

Κατά το 19ο αιώνα κυκλοφόρησε στη Γαλλία ευρέως ο μύθος ότι ο ντε Μολέ κατέλαβε την Ιερουσαλήμ το 1300, πράγμα αδύνατο καθώς ο ίδιος δεν βρισκόταν καν στην περιοχή την περίοδο εκείνη.

 

Άλλες διαδόσεις θέλουν τον ντε Μολέ κάτοχο της Ιερής Σινδόνης.